Moskvada Paşinyana məsləhət - Fransaya bel bağlama...

Avrasiya İqtisadi İttifaqı (Aİİ) siyasi və geosiyasi gündəmi olmayan iqtisadi birlikdir. Bunu yanvarın 1-dən Aİİ-yə sədrliyi təhvil alacaq Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Ali Avrasiya İqtisadi Şurasının iclasında deyib. 

Ermənistanın baş naziri daha sonra qeyd edib: “Ermənistanın sədrliyinin Aİİ haqqında müqavilənin imzalanmasının onuncu ildönümü ilə üst-üstə düşməsi simvolikdir ki, bu da Aİİ-nin siyasi, daha çox geosiyasi gündəmi olmayan iqtisadi birlik olması prinsipinə əsaslanan postulatdır. Avrasiya inteqrasiyasını siyasiləşdirmək cəhdlərinin qarşısını almağa çalışaraq, bunu bu cür dərk etməyə və bu kontekstdə iqtisadi əməkdaşlığımız çərçivəsində qarşılıqlı əlaqəni inkişaf etdirməyə davam edirik”.

O, həmçinin qeyd edib ki, Aİİ və onun iqtisadi prinsipləri siyasi ambisiyalarla əlaqələndirilməməlidir. Paşinyanın sözlərinə görə, əsas ticarət və inteqrasiya azadlıqları siyasi mülahizələrə görə məhdudlaşdırıla bilməz və məhdudlaşdırılmamalıdır: “Bu, mütləq birləşmənin fundamental prinsiplərinin korroziyasına gətirib çıxaracaq”. Şübhəsiz ki, Paşinyanın çıxışında səsləndirdiyi bütün bu fikirlər birbaşa Rusiyaya ünvanlanıb. Xatırladaq ki, Rusiya hələ də “Yuxarı Lars” keçid məntəqəsini Ermənistanın yük maşınlarının üzünə bağlayıb. Bundan başqa, Avrasiya İqtisadi İttifaqının Avropa İttifaqına qarşı iqtisadi, həm də geosiyasi güc mərkəzi kimi Rusiya tərəfindən formalaşdırıldığı heç kimə sirr deyil. Beləliklə, Paşinyanın bu açıqlamaları bilavasitə Rusiyaya mesajdır. Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenkonun bu fonda Paşinyana cavabı gecikməyib. O, Qərb ölkələrinin Ermənistana istənilən şəkildə kömək edəcəyi fikrinə şübhə ilə yanaşıb. Lukaşenko Sankt-Peterburqda keçirilən Avrasiya İttifaqı Ali İqtisadi Şurasının iclasından sonra jurnalistlərə müsahibəsində daha sonra deyib:  "Onlara kim kömək edəcək? Avropada Fransa nəsə etməyə çalışır. Fransada nələrin baş verdiyini görürsünüz. Öz ölkələrində heç nəyi həll edə bilmirlər. Ermənilər də bunu görür". Baş verənlər fonunda “armenianreport” portalı yazır: “2023-cü il Ermənistan üçün asan olmadı. Bununla belə, cəmiyyətdə - əksəriyyətdə - bütün il boyu belə bir fikir qaynayıb-qarışırdı ki, bizim bütün dərdlərimiz, məşəqqətlərimiz əbəs deyildi və tezliklə Ermənistanın vəziyyəti yaxşılığa doğru dəyişəcək, nəhayət ki, biz də Avropa və Atlantik ailəsinə bərabər üzvlər kimi qəbul olunacağıq. Bir sıra hadisələr bizi buna sövq etdi. Bu, İrəvanın Qərblə yaxınlaşma istiqamətində açıq kursu və Roma Statutunun ratifikasiyası, Paşinyanın isə bütün MDB və KTMT hadisələrinə məhəl qoymaması, Aİ-nin Ermənistanda müşahidə missiyasının genişləndirilməsi və ölkənin ali rəhbərliyinin görüşlərinin intensivliyidir. Amma Qərb siyasətçiləri ilə Gürcüstan, Ukrayna və Moldovanın Aİ üzvlüyünə namizəd statusu alması öz sözünü dedi. Biz düşündük: niyə biz gürcülərdən, ukraynalılardan, moldovalılardan pisik? Ən azından bizim demokratiya və söz azadlığı səviyyəmiz onlardan geri qalmır. Amma təəssüflər olsun ki, ölkə hakimiyyəti bizim daha yaxşı gələcəyə olan son ümidlərimizi öldürdü. Bunu isə Kremlin təzyiqi ilə qəfildən Rusiyaya ikigünlük işgüzar səfərə gedən Paşinyanın özü edib.

Aydındır ki, Rusiya həqiqətən də Nikol Paşinyanı bu tədbirlərdə görmək istəyirdi, çünki Ermənistanın iştirakı olmasaydı, onlar natamam olardı. Peskov, Zaxarova, Qaluzin günlərlə təhdidlər, eyhamlar vururdu, deyirdilər ki, Paşinyan Sankt-Peterburqa getməsəydi, Ermənistanın qarşılaşacağı bəlalar olacaqdı. Paşinyan MDB və KTMT çərçivəsində əvvəlki bütün görüşlərə məhəl qoymadıqdan sonra Moskva Ermənistanın baş nazirini nəzarət etdiyi təşkilatların yekun sammitlərinə sürükləmək üçün əlindən gələni etdi. Bu başadüşüləndir - Rusiya İrəvanın müstəqil kursu ucbatından həm ölkə daxilində, həm də beynəlxalq arenada imic itkiləri yaşayır. Beləliklə, o, son aylar ərzində erməni xalqının emosiyaları və hissləri, Ermənistan rəhbərliyinin qorxuları ilə oynamağa çalışırdı ki, Paşinyan mütləq Sankt-Peterburqa getsin və Putinin iştirak edəcəyi tədbirlərdə iştirak etsin. Etiraf edək ki, yaxın vaxtlara qədər ümid işığı var idi ki, ölkəmizin rəhbərliyi dürüstlük, qətiyyət nümayiş etdirəcək, Moskvanın təlqin və təhdidlərinə boyun əyməyəcək. Təəssüf ki, bu baş vermədi, Paşinyan Rusiyadakı görüşlərə uçdu. Bu o deməkdir ki, Ermənistan sadəcə olaraq müstəqil deyil, suveren ölkə deyil, öz əməllərinə görə məsuliyyət daşımır. Moskva Paşinyanı niyə bu qədər qorxutdu ki, o, Putinə baş əyməyə tələsdi? Onun başqa hansı qarmaqları var? Belə görünür ki, Qarabağ məsələsindən sonra Rusiyanın İrəvan üzərində heç bir təsir rıçaqları yox idi. Ölkə iqtisadiyyatı Rusiya asılılığından xilas olur, üstəlik, iqtisadiyyat yüksəlişdədir. Bəs ruslar Paşinyanı niyə kənarda saxlayır? Doğrudanmı o, beşinci kolondan qorxur? Amma bu gülməlidir - hətta bütün müxalifət bir araya gəlsə belə, Paşinyanla rəqabət apara bilməyəcək. Bəli, Paşinyanın reytinqi son 3 ildə xeyli aşağı düşüb. Amma xalq Köçəryana, Sarkisyana və digər keçmişlərə daha çox nifrət edir, bunu 2021-ci il seçkiləri göstərdi. Əgər gələn bazar günü seçki keçirilsə, Paşinyan yenidən qalib gələcək. Sadəcə ona görə qalib gələcək ki, cəmiyyətimiz “Qarabağ klanı”nın bərpasını istəmir, gücsüz ünsür olduğumuz, klanların, məmurların, oliqarxların sözsüz zənginləşdiyi, ölkənin yoxsullaşdığı keçmişə qayıtmaq istəmir. Rusiya Köçəryan və Sarkisyanın hakimiyyətini bərpa edə bilməyəcək, çünki erməni xalqı bunu istəmir. Amma biz sülh, əminamanlıq və firavanlıq içində yaşamaq istəyirik. Bunu bizə yalnız Qərb - Aİ, NATO, ABŞ verə bilər. Biz ümumavropa ailəsinin üzvləri olmaq istəyirik. Və bizə elə gəldi ki, Paşinyan da eyni şeyi istəyir. Lakin birdən Rusiyaya Ermənistan üçün tamamilə lazımsız sammitlərə gedir. Və bu, yalnız lazımsız deyil, həm də təhlükəlidir. Axı bununla o, Ermənistanın baş nazirinin belə gözlənilməz saltosundan çaşmış halda çiyinlərini çəkən Qərbdəki dostlarımızı rədd edir. Razılaşın, Qərbə bir kurs təyin etsəniz, çəkinmədən ona əməl etməlisiniz. Əgər imtina etsəniz, yarı yolda imtina edin, o zaman belə bir tərəfdaş heç kimə lazım deyil. Doğrudanmı Paşinyan Sankt-Peterburqa gedərkən bütün bunları başa düşmədi?”.

Tahir TAĞIYEV