Konqres Ukraynaya yardım məsələsində Baydeni saymadı...
Tural İsmayılov: “Çünki Respublikaçılar Partiyasını Konqresdə təmsil edən qanad buna qarşıdır”
Bu günlərdə ABŞ prezidenti Co Bayden demişdi ki, İsrailə və Ukraynaya eyni vaxtda yardım olmalıdır. Ancaq ABŞ Konqresi bunun əksinə gedir.
ABŞ Nümayəndələr Palatası HƏMAS-a qarşı mübarizədə İsrailə 14,3 milyard dollar yardımın ayırılmasına dair respublikaçı konqresmenlərin təqdim etdiyi qanun layihəsini qəbul edib. Sənəd 226 əleyhinə olmaqla, 196 səslə əsasən partiya xətti ilə qəbul edilib. Əksər respublikaçılar qanun layihəsini dəstəkləsə də, demokratlardan ibarət çoxluq əleyhinə çıxıb. Ona görə də sənədin Senatda qəbul olunmayacağı ehtimalı var.
Hətta bəzi demokrat konqresmenlər İsrailə ayrılan yardımın, Senatdan keçəcəyi təqdirdə belə, prezident Bayden tərəfindən icrasına veto qoyulacağını bildirir. Artıq Co Bayden sənədi təsdiqləməyəcəyi ilə hədələyib. Senatdakı demokrat çoxluğun rəhbəri Çak Şumer respublikaçıların qəbul etdiyi yardım paketini müzakirəyə çıxarmayacağını deyib. Bu isə respublikaçıların Ukraynaya yardım paketi ilə təkliflərin üzərindən sükutla keçməsi ilə bağlıdır. Ümumiyyətlə, Ukraynaya maddi dəstək məsələsində demokratlar və respublikaçılar arasında fikir ayırılığı artır.
Maraqlıdır, nə baş verir? Konqreslə Bayden bir-birinə əks mövqedə dayanır? Bu yöndə məlum ciddi fikir ayrılıqları nə vəd edir?
“Arqument bundan ibarətdir ki, maliyyə yardımı azaldılmasa qarşıdurma uzun müddət davam edəcək”
Sözügedən məsələyə aydınlıq gətirən politoloq Tural İsmayılov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bununla bağlı bir sıra məqamlara toxundu: “Bu gün Birləşmiş Ştatlar konqresində təmsil olunan bəzi konqresmenlər və senatorlar əslində ölkənin maddi resurslarının həddən artıq xaricə daşınmasına qarşıdılar. Müxtəlif təşəbbüslərlə çıxış edərək bunu önləməyə çalışırlar. Bax, fikir ayrılıqlarının kökündə əsasən bu amil dayanır. Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi Valeri Zalujnının bu günlərdə mediada əks-hücum əməliyyatlarının istənilən nəticə vermədiyinə görə Qərbi tənqid etməsi Kiyevin yardımların səviyyəsindən narazı olduğunu göstərir. Problem ondadır ki, Ağ Ev 106 milyard dolların 61,4 milyard dollarını Ukraynaya ayırmaq istəsə də, Konqresdən tam dəstək ala bilmir. Çünki Respublikaçılar Partiyasını Konqresdə təmsil edən qanad buna qarşıdır. Vəsaitlərin başqa ölkələrə yönəldilməməsi ilə əlaqədar çağrışlar edirlər. Eyni zamanda, artıq ABŞ-ın ictimai-siyasi rəyində belə qənaətlər güclənir ki, uzun müddət Rusiya-Ukrayna müharibəsi və İsrail-HƏMAS qarşıdurması davam edəcək. Ona görə də hazırkı məqamda Birləşmiş Ştatların davamlı olaraq maliyyə yardımı göstərməsi məqsədəuyğun deyil. Arqument bundan ibarətdir ki, maliyyə yardımı azaldılmasa qarşıdurma uzun müddət davam edəcək. Bu da iqtisadi baxımdan ABŞ üçün zərərlidir. Məhz bu faktordan çıxış edərək mütəmadi olaraq yardımların azaldılması ilə bağlı çağırışlar edirlər. Bir sıra dairələr, o cümlədən, cəmiyyətin müəyyən qismi istəmir ki, müharibələrin maliyyə yükünü ABŞ öz üzərinə götürsün. Belə getsə, ABŞ prezidenti Baydenə də bəhanə lazım olacaq. Çünki Ukrayna tərəfindən verilən açıqlamalar da göstərir ki, Qərb onlara nə qədər yardım göstərsə də Kiyevin istəkləri tam təmin olunmur. Bu da Ukraynanın xeyrinə işləmir. Gözləntilərin əksinə olaraq Ukrayna ordusu sürətlə irəliləyə bilmədi. Üzü qışa doğru mövqe döyüşləri isə Ukrayna üçün risqlər yaradır. Bütövlükdə görünən odur ki, ABŞ get-gedə xarici ölkələrə maliyyə yardımlarını daha da azaldacaq”.
Vidadi ORDAHALLI
