Qərbin Gürcüstanı vassala çevirmək cəhdləri boşa çıxır

Gürcüstan vətəndaşları oktyabrın 26-da parlament seçkilərinə qatılmaq üçün səsvermə məntəqələrinə üz tutacaqlar. Bu səsvermə ölkənin indən belə hansı yolu seçəcəyini müəyyənləşdirəcək.   

2012-ci ildən hakimiyyətdə olan “Gürcü Arzusu” seçkiləri sülh və savaş arasında seçim adlandırıb. İqtidar partiyasının fikrincə, müxalifət hakimiyyətə gələrsə, bu, Gürcüstanı Rusiya ilə daha bir müharibəyə sürükləyəcək.

Müxalifətin gözündə bu seçkinin sonucları Qərblə Rusiya, demokratiya ilə avtoritarlıq arasında seçim deməkdir. ABŞ və Avropa rəsmiləri də bu fikirləri öz çıxışlarında təkrarlayıb. Avropa İttifaqının xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsi Josep Borrel bu fonda qeyd edib: “Həqiqət anı olacaq bu səsvermədə gürcüstanlılar hansı yolu seçdiklərinə - Avropaya yaxınlaşmağa və ya ondan uzaqlaşmağa qərar verməlidirlər”. Ekspertlər isə hesab edirlər ki, bu, Gürcüstanın daxili işlərinə birbaşa müdaxilədir. Onu da xatərladaq ki, “Gürcü Arzusu” Qərbin xoşuna gəlməyən mübahisəli qanunlar qəbul edib və bunu ölkədəki xarici təsirlərə dirəniş kimi əsaslandırıb. Söhbət “LGBT təbliğatı”nın yasaqlanmasını və xaricdən maliyyələşən QHT və media qurumlarının “xarici agent” kimi qeydiyyatdan keçməsini tələb edən qanunlardan gedir. Sonuncunun qüvvəyə minməsi yazda böyük etirazlara yol acıb. Seçkilər yeni elektoral sistem üzrə keçiriləcək. Parlamentə düşmək istəyən siyasi qüvvələr 5 faizlik həddi aşmalıdır. Bu, Gürcüstanın çoxsaylı və parçalanmış müxalifət partiyalarını bəlli dərəcədə əməkdaşlığa, həmin həddi adlaya biləcək koalisiyalar yaratmağa sövq edib. Nəticədə dörd müxalifət qüvvəsi formalaşıb: İndi həbsdə olan sabiq prezident Mixeil Saakaşvilinin rəhbəri olduğu keçmiş hakim “Vahid Milli Hərəkat” partiyasının başçılıq etdiyi “Gürcüstanın xilası üçün Birlik”; Bir vaxtlar “Vahid Milli Hərəkat” ilə bağlantılı şəxslərdən oluşan “Dəyişiklik naminə Koalisiya”; Eyni zamanda “Vahid Milli Hərəkat”a  və “Gürcü Arzusu”na bənzəməyə çalışan eklektik ideolojı baxışlı “Güclü Gürcüstan koalisiyası”; 2019-2021 illərdə “Gürcü Arzusu” hökumətinin baş naziri olmuş və sonradan onunla yollarını ayırmış Giorgi Qaxariyanın “Gürcüstan naminə” partiyası. Bu dörd siyasi qüvvə seçkiöncəsi vədlərində bəlli fərqliliklər göstərsə də, “Gürcü Arzusu”   partiyasını hakimiyyətdən uzaqlaşdırmaq məqsədi onları birləşdirir. Sözügedən siyasi qurumların dördü də prezident Salome Zurabişvilinin təklif etdiyi “Gürcüstan xartiyası”nı imzalayıb. Müxalifət qələbə çalarsa, tərəflər Qərblə yaxşı əlaqələri bərpa etmək və “Gürcü Arzusu” nun Qərbdə bəyənilməyən qanunlarını geri çağırmaqdan ötrü Zurabişvilinin texnokrat hökumət formalaşdırmasına razılıq verəcəklər.  Müstəqil namizəd kimi 2018-ci ildə seçilən və o vaxt “Gürcü Arzusu”nun dəstəklədiyi Zurabişvilinin prezidentlik dönəmi bu ilin sonunda başa çatır. Hakim partiyanın, ənənəvi olaraq, elektoral üstünlüyü var. Hökumət işçiləri və ailələri, təbii ki, iqtidardakı partiyaya səs verir. Qərb müşahidəçiləri ölkədəki əvvəlki seçkiləri tam olmasa da, legitim sayıb. “Gürcü Arzusu”nun liderləri bəyan ediblər ki, məqsədləri seçici səslərinin çoxu deyil, konstitusiya çoxluğunu - parlamentdə 150 yerdən 113-nü qazanmaqdır. Bu, onlara daha yekdil idarə imkanı verəcək. Onlar belə çoxluqla “antiLGBT qanunu”nu sərtləşdirəcəklərinə və əsas müxalifət partiyalarını yasaqlayacaqlarına söz veriblər. Hakim qüvvənin fikrincə, müxalifət partiyaları 2008-ci ildə Rusiyaya qarşı müharibəni təhrik etməkdə və ölkəni yeni müharibəyə sürükləməkdə məsuliyyət daşıyır.

Sonuclar bilinmədiyindən Gürcüstan cəmiyyətinin böyük bölümü seçkilərdən sonra baş verə biləcək iğtişaşlardan narahatdır. Gürcüstan öz tarixində ilk dəfə yeni elektron səssayma sistemindən yararlanacaq. Qalib qüvvənin səsvermə günü axşam saat 8-dən - məntəqələr bağlanandan bir-iki saat sonra bilinəcəyi gözlənilir.  Gürcüstanın “Xalqın Gücü” partiyasının üzvü, politoloq David Kartvelişvili bildirib ki, bəzi xarici qüvvələr Qərbin dəstəyi ilə qeyri-hökumət təşkilatları və müxalifəti maliyyələşdirərək ölkədə xaos yaratmağa çalışırlar: “Əgər bu cür cəhdlər olmasaydı, bəlkə də Gürcüstanda belə qütbləşmə yaşanmazdı. Lakin düşünürəm ki, bu, ciddi bir təsirə malik olmayacaq. “Gürcü Arzusu-Demokratik Gürcüstan” partiyası seçkiöncəsi verdiyi vədləri yerinə yetirməklə qütbləşməni aradan qaldırmağı bacaracaq”. Kartvelişvili qeyd edib ki, bəzi hesabatlarda Gürcüstanda cəmiyyətin və medianın qütbləşməsinə toxunulur, lakin bu problem yalnız Gürcüstana aid deyil: “Bu cür hallara Amerika Birləşmiş Ştatlarında və Avropada da yerli və mərkəzi seçkilərdə rast gəlinir”. O, həmçinin vurğulayıb ki, bu il keçiriləcək parlament seçkiləri müstəqil Gürcüstan tarixində mühüm yer tutacaq. Kartvelişvili əlavə edib ki, seçkilərlə əlaqədar olaraq 6 ay əvvəl Gürcüstana Avtoritar Arbitraj Komissiyasının üzvləri dəvət olunub. Bu komissiya Gürcüstandakı seçki mühitini qiymətləndirmək üçün müşahidələr aparıb. Bundan əlavə, Amerikadan gələn bir audit şirkəti də yenilənmiş elektron seçki sistemini yoxlayıb və texnoloji cəhətdən mükəmməl olduğunu təsdiqləyib. Hər iki qrupun hesabatları müxalifətin iradlarını əsassız çıxarıb. Politoloq bildirib ki, Avtoritar Arbitraj Komissiyasının ilkin qiymətləndirmələrində də Gürcüstanda seçki mühitinin sakit və rəqabətə açıq olduğu qeyd olunub. Gürcü ekspert Edişer Qvenitadze isə qeyd edir ki, Gürcüstan müxalifəti əslində müxalifət kimi deyil, xaricdən, əsasən də Qərbdən idarə olunan və ölkədə zorakı yolla hakimiyyət dəyişikliyi etmək istəyən “5-ci kolon” kimi fəaliyyət göstərir: “Məqsədləri Gürcüstanı və Cənubi Qafqazı Rusiya-Ukrayna müharibəsinə cəlb etməkdir. Xalq da bunu yaxşı anlayır”. Ekspert qeyd edib ki, Gürcüstanda keçiriləcək parlament seçkilərində hakim “Gürcü Arzusu” partiyasının ən azı 60% səs toplayaraq qalib gələcəyi proqnozlaşdırılır. O, həmçinin Gürcüstan və Azərbaycan xalqlarının hər zaman birgə mübarizə apardıqlarını qeyd edib. Bildirib ki, Gürcüstanda müharibənin baş verməsi regionun təhlükəsizliyinə də mənfi təsir göstərə bilər: "Hazırda gürcü xalqı milli və xilas olma mübarizəsi aparır. Biz Şərq, Qərb, Cənub və Şimal dövlətləri ilə dostluq əlaqələri qurmağa çalışırıq, lakin ölkəmizdə ailə dəyərlərinə zidd olan halların normal qəbul edilməsinə icazə verməyəcəyik”.

Tahir TAĞIYEV