Azərbaycanın dənizlə daşımaları 8 faiz azalıb - Orta Dəhliz inkişaf edirsə bu necə olur?
Vüqar Bayramov: “Daşınan yüklərdə müəyyən aylar üzrə artım, müəyyən aylar üzrə isə azalma müşahidə edə bilirik”
Azərbaycanın 2024-cü ilin yanvar-sentyabr aylarında dəniz nəqliyyatı ilə daşınan yüklərin həcmi 6,358 milyon ton təşkil edib ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə daşımaların həcminin 8,6 faiz azalması deməkdir.
Nəzərə almaq lazımdır ki, Orta Dəhliz vasitəsi ilə Şərqdən Qərbə və əks istiqamətdə daşımalar Azərbaycan üzərindən həyata keçirilir. Bunlar isə Qazaxıstan və Türkmənistandan Azərbaycana Xəzər dənizi ilə ötürülür. Çünki Azərbaycanın Orta Asiya ilə quru sərhədi yoxdur. Statistik rəqəmlər də göstərir ki, əvvəlki illərlə müqayisədə Azərbaycan üzərindən daşımalar ilbəil artır. O baxımdan nəzərə alsaq ki, beynəlxalq vəziyyət üzündən Azərbaycan vasitəsi ilə tranzit yüklərin daşınması artır, o zaman dəniz yolu ilə yükdaşımaların bu qədər azalması nə deməkdir?
“Növbəti dövrlərdə biz dəniz üzərindən daşınan yüklərin həcmində artımları müşahidə edəcəyik”
Sözügedən məsələyə aydınlıq gətirən millət vəkili Vüqar Bayramov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bununla bağlı bir sıra məqamlara toxundu: “Məsələ ondadır ki, Azərbaycan Orta Dəhliz vasitəsi ilə fərqli nəqliyyat növlərindən istifadə edir. O cümlədən dəniz nəqliyyatı daşımalarda müəyyən çəkiyə malikdir. Ümumiyyətlə, nəzərə almaq lazımdır ki, dəniz nəqliyyatı ilə daşınan yüklərin həm ton, həm də dəyər ifadəsində qiymətləndirilməsinə ehtiyac var. Çünki biz əvvəlki illərdə dəniz üzərindən daşınan yüklərin həcmində dəyər ifadəsində artımları müşahidə etmişik. Ancaq nəzərə almaq lazımdır ki, Orta Dəhliz üzərindən Azərbaycan vasitəsi ilə daşınan yüklərin həcmində 64 faiz artım qeydə alınıb. Bu ondan xəbər verir ki, region Orta Dəhliz üçün cəlbedicidir. Ancaq dıgər tərəfdən də dəniz üzərindən daşınan yükləri qiymətləndirən zaman burada mütəmadi olaraq müəyyən aylar üzrə artım, müəyyən aylar üzrə isə azalma müşahidə edə bilirik. Xüsusən də nəzərə almaq lazımdır ki, 2022-2023-cü illərdə daha çox dəniz üzərindən yüklərin daşınmasına ehtiyac var idi. Bu da müqayisəli şəkildə 2024-cü ilin yekunlarına daha çox təsir göstərir. Ancaq birmənalı şəkildə yenə də dəniz nəqliyyatı Azərbaycan üçün prioritetdir. Yenə də dəniz vasitəsilə yükdaşımalara ehtiyac var. Xüsusən Ələt Beynəlxalq Ticarət Limanının istifadəyə verilməsi bu imkanları genişləndirir. Ancaq onu da nəzərə almaq lazımdır ki, Xəzər okeana çıxışı olmayan bir dənizdir. Çünki qapalı su hövzəsidir. Bu da yükdaşımalara öz təsirini göstərir. Ancaq gözlənti ondan ibarətdir ki, növbəti dövrlərdə biz dəniz üzərindən daşınan yüklərin həcmində artımları müşahidə edəcəyik”.
Vidadi ORDAHALLI
