Kommunikasiyalar Rusiyasız açıla bilməz - Moskvadan İrəvana və Bakıya növbəti mesaj...
Sədrəddin Soltan: "Ermənistan, Rusiya və Azərbaycan arasında imzalanmış üçtərəfli bəyanata əsasən Rusiyanın Zəngəzur dəhlizinə nəzarət etmək səlahiyyəti var"
Bu günlərdə Rusiya XİN-in sözçüsü Mariya Zaxarova Ermənistana yenidən barmaq silkələyərək dedi ki, Cənubi Qafqazda kommunikasiyaların blokdan çıxarılması, Zəngəzur dəhlizinin açilması yalnız Rusiya Federasiyasının iştirakı ilə mümkündür.
Rusiya indiyə qədər heç bir xarici siyasət məmurunun dilindən belə sərt bəyanat səsləndirməmişdi. Zaxarovanın ritorikası artıq Rusiyanın səbrinin tükənməsi kimi də qiymətləndirilə bilər.
“Hesab edirəm ki, burada məsələ ümid və ya ümidsizlikdə deyil, həm Bakıya, həm də İrəvana uyğun gələn qarşılıqlı məqbul həll yolu tapmaqdadır. Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan baş nazirlərinin müavinlərinin həmsədrlik etdiyi üçtərəfli işçi qrup çərçivəsində biz bütün bu müddət ərzində bu istiqamətdə fəal işləyirik. Amma ciddi şəkildə desək, biz hələ də tərəfdaşlarımıza hərtərəfli yardım göstərməyə hazırıq. Biz artıq demişdik ki, nəqliyyat kommunikasiyalarının açılmasından bütövlükdə region faydalanacaq”, - Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova bildirib.
O, Rusiya Federasiyası Baş nazirinin müavini, üçtərəfli işçi qrupun həmsədri Aleksey Overçukun bu məsələ ilə bağlı son şərhinə də diqqət çəkib.
“O, xüsusilə vurğuladı ki, burada birbaşa sitat var: “Cənubi Qafqazda iqtisadi və nəqliyyat dəhlizlərinin açılması yalnız Rusiyanın iştirakı ilə mümkündür”, - deyə Zaxarova bildirib.
Zaxarovanın ritorikasından görünür ki, Rusiya Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh prosesində və kominikasiyaların açilmasında iştirakda israrlıdır. Ermənistan isə Moskvanı bu prosesdən kənarda qoymaq, prosesə regiondan kənar aktorlar cəlb etmək istəyir. Hansının hədəfi daha realdır?
Sualımıza cavabında politoloq Sədrəddin Soltan bildirdi ki, ötən gün Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan "3+3" formatına istinadən deyib ki, bu format Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinin nizamlanmasına - sülh sazişinin baglanmasına və kommunikasiyaların açilmasına vasitəçilik edə bilməz: "O düşünür ki, bu münasibətlər Bakı və İrəvanın birbaşa, yəni vasitəçilərsiz və ikitərəfli danışıqları formatında həll edilə bilər. Mirzoyan kommunikasiyaların açılmasında da kənar iştirakçıların olmasına ehtiyac duymadıqlarını ifadə edib. Amma bununla yanaşi, Ermənistan hələ də ATƏT-in Minsk Qrupundan imtina etmir, onların fəaliyyətini müsbət dəyərləndirir. Bütün digər vasitəçilərdən imtina edən rəsmi İrəvan, çox qəribədir ki, Azərbaycanla sərhəddə Avropa Şurasıının mülki monitorinq qrupunu yerləşdirib. Onlar iki ilə yaxındır ki, Azərbaycanla Ermənistan arasında olan şərti sərhəddə monitorinq aparirlar.
Ermənistan, Rusiya və Azərbaycan arasında imzalanmış üçtərəfli bəyanata əsasən, Rusiyanın Zəngəzur dəhlizinə nəzarət etmək səlahiyyəti var. Bunu Paşinyan öz imzası ilə təsdiqləyib. Azərbaycan tərəfinin əsas hədəfi Zəngəzur dəhlizinin açılmasıdır, bu dəhlizə kimin nəzarət etməsi isə rəsmi Bakı üçün ikinci dərəcəli məsələdir. Bu dəhliz həm region üçün strateji əhəmiyyətə malikdir, həm də Ermənistan üçün dünyaya çıxış - nicat yoludur. Ermənistan sadəcə olaraq "3+3" əməkdaşlıq formatının mahiyyətini axıra qədər dərk edə bilmir. Çünki əməkdaşlıq həm də regiondakı problemlərin həllinə hesablanmış bir formatdır, məşvərət alanıdır. Bu platformada Cənubi Qafqaz regionunda baş verən istənilən münaqişənin və ya digər problemlərin müzakirə edilməsi və onun həllinə dair müəyyən məsləhətlərin verilməsi mümkündür. O cümlədən bu formatda Zəngəzur dəhlizinin açılması məsələsi də müzakirə edilə bilər.
Mariya Zaxarovanın Zəngəzur dəhlizinin yalnız Rusiyanın iştirakı ilə açılmasına dair fikrinə gəldikdə isə, bu bəyanat Rusiyanın Cənubi Qafqazda, o cümlədən də Ermənistanda nüfuzunun daha təsirli olmasının nümayişidir. Zaxarova bildirmək istəyir ki, Cənubi Qafqazda Rusiyanın iştirakı olmadan heç bir layihə reallaşa bilməz. Bu həm də Ermənistana fərqli bir formada xəbərdarlıqdır. Çunki bir müddət əvvəl Ermənistan rəhbərliyi Zəngəzur dəhlizinə xarici mühafizə agentliklərindən birinin nümayəndələrinin nəzarət etməsinin mümkünlüyünü vurğulamışdı. Zaxarovanın bu çıxışi həm də Ermənistanın Zəngəzur dəhlizinə kimin nəzarət edəcəyi ilə bağlı mövqeinə Rusiyanın münasibətini ifadə etdi".
Dəniz NƏSİRLİ
