Qazaxıstan da KTMT-də təftişçiliyə başladı - “qüvvələrin formalaşdırılması qaydası dəyişdirilsin”...
Ramil Hüseynov: “Qazaxıstan daha müstəqil siyasət yeritməkdən ötrü belə təşəbbüslərlə çıxış edib”
Qazaxıstan Müdafiə Nazirliyi KTMT qüvvələrinin statusu haqqında Sazişə dəyişikliklər edilməsi ilə bağlı ölkə hökumətinin qərarını dərc edib. Yəni qüvvələrin formalaşdılması qaydası dəyişdirilsin.
Belə ki, dəyişikliklər KTMT-yə üzv dövlətlərin ərazilərində kollektiv qüvvələrin mövcudluğu üçün hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsinə yönəlib. Dəyişikliklərə əsasən, hərbi birləşmələr təhlükə, təcavüz zamanı və ya böhran vəziyyətlərinin həlli üçün rəsmi müraciət əsasında qəbul edən tərəfin ərazisinə göndərilə bilər. Komandirlər (rəislər) qəbul edən tərəfin sərhədini keçmək barədə birləşmə komandanlığına məruzə etdikdən sonra birləşmələr dəstə komandanlığına tabe olurlar. Bundan əlavə, onlar birgə təlimlərdə və gözlənilməz yoxlamalarda iştirak etmək üçün göndərilə bilərlər.
Diqqəti çəkən məqam odur ki, bütün bunlar Qazaxıstan-Ermənistan münasibətlərinin yaxınlaşması fonunda baş verir. Ermənistan, məlum olduğu kimi, KTMT-də fəaliyyətini dondurub. Uyğun məqam yaranacağı təqdirdə Ermənistanın qurumu tərk edəcəyi də istisna deyil. Belə bir məqamda Qazaxıstanın qüvvələrin formalaşdırılması qaydasının dəyişdirilməsi təşəbbüsü ilə çıxış etməsi nədən irəli gəlir?
“Nəzərə almaq lazımdır ki, bu ölkə KTMT üzvü olsa da, bir sıra digər dövlətlərlə hərbi sahədə əməkdaşlıq edir”
Sözügedən məsələyə aydınlıq gətirən “Yeni Xətt” Siyasi Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəri Ramil Hüseynov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında Qazaxıstanın belə bir təşəbbüslə çıxış etməsini bu ölkənin müstəqil siyasət yeritməsi ilə əlaqələndirdi: “Məsələ ondadır ki, Qazaxıstan ərazisinə görə böyük və sərvətlərinə görə zəngin dövlətdir. Qazaxıstana böyük dövlətlər – Çin, Rusiya, ABŞ, Avropa İttifaqı xüsusi maraq göstərir. Məsələn, Almaniyanın neftə olan tələbatının ödənilməsində Qazaxıstan üçüncü yerdə dayanır. Qazaxıstan bu güc mərkəzləri arasında manevr edərək ölkəyə daha çox xarici sərmayə, texnologiya cəlb etməyə çalışır. Bu il Fransa prezidentinin, Almaniya kanslerinin bu ölkəyə səfəri Qazaxıstanın nə qədər önəmli ölkə olduğunu göstərdi. Bütün bunların fonunda, KTMT qüvvələrinin statusu haqqında Sazişə dəyişikliklər edilməsi ilə bağlı ölkə hökumətinin qərarı diqqəti cəlb edir. Bu, əslində o deməkdir ki, yuxarıda göstərilən konkret vəziyyətlər olmadan KTMT qüvvələri bu ölkə ərazisinə daxil ola bilməz. Yəni hərbi birləşmələr təhlükə, təcavüz zamanı və ya böhran vəziyyətlərinin həlli üçün rəsmi müraciət əsasında qəbul edən tərəfin ərazisinə göndərilə bilər. Hər istədiyində yox. KTMT üzvü olmaq o demək deyil ki, hərbi təşkilatın qüvvələri istədiyi vaxt üzv ölkənin ərazisinə daxil ola bilər. Nəzərə almaq lazımdır ki, Qazaxıstan KTMT üzvü olsa da, bir sıra digər ölkələrlə də hərbi sahədə əməkdaşlıq edir. O cümlədən, Qazaxıstan NATO ölkəsi olan Türkiyə ilə hərbi sahədə əməkdaşlıq edir. Üstəlik, Türk Dövlətləri Təşkilatında təmsil olunan dövlətlər birgə hərbi təlimlər keçirir. O baxımdan hesab edirəm ki, Qazaxıstan daha müstəqil siyasət yeritməkdən ötrü belə təşəbbüslərlə çıxış edib”.
Vidadi ORDAHALLI
