Ermənistan sərhədlərin delimitasiyası prosesində uzun pozucu fasilənin əsasını qoydu...
Ceyhun Məmmədov: “Ermənistan bu proseslərdə maraqlı deyil və qeyd edildiyi kimi, daha çox vaxtı uzatmağa, bölgədə vəziyyəti gərginlışdirməyə çalışır”
Ermənistan və Azərbaycan hələ sərhədin delimitasiyasının növbəti mərhələsinin hansı ərazidə aparılacağını müzakirə etməyib. Ermənistan KİV-ləri xəbər verir ki, bunu Ermənistan baş nazirinin müavini Mqer Qriqoryan parlamentin xarici əlaqələr komissiyasının iclasında bildirib.
“Növbəti ərazi ilə bağlı müzakirələr aparılmayıb. Hələ ərazilərin seçilməsi ilə bağlı prinsiplər müəyyən edilməyib. Yeganə prinsip ondan ibarətdir ki, məsələ konsensus əsasında həll edilməlidir”, - o vurğulayıb.
Qeyd edək ki, 2024-cü il aprelin 19-da imzalanmış Azərbaycan ilə Ermənistan arasında dövlət sərhədinin delimitasiyası üzrə Dövlət Komissiyasının 8-ci iclasının Protokoluna əsasən, Azərbaycan və Ermənistan Respublikalarının dövlət sərhədinin delimitasiyası və sərhəd təhlükəsizliyi məsələləri üzrə komissiyalar ortaq fəaliyyət Qaydalarının razılaşdırılmasını başa çatdırıblar. Komissiyaların birgə fəaliyyətinə dair Qaydalar 2024-cü il avqustun 30-da imzalanıb.
Hazırda Azərbaycan Respublikası və Ermənistan Respublikası daxili prosedurların icrasına başlayıb.
M.Qriqoryan deyir ki, sərhədlərin delimitasiyasının bundan sonra hansı ərazilərdə aparılacağını hələ razılaşmamışıq.
Bilirik ki, sərhədlərin delimitasiyası birinci mərhələdə Qazaxda aparıldı və bu rayonun dörd kəndini qaytarıb Azərbaycana verdilər.
Amma növbəti dəfə hansı ərazidə aparılacağı hələ məlum deyil. Bundan başqa, delimitasiya və demarkasiya üçün növbəti hansı ərazinin seçiləcəyi prinsipləri də hələ məlum deyil. Yəni məlum deyil ki, hansı prinsipin əsasında növbəti dəfə delimitasiyanın aparılacağı sahə müəyyənləşdiriləcək. Hələ o sahə müəyyən deyil başqa məsələ, həmin sahəni müəyyənləşdirmək üçün prinsiplər, meyarlar barədə də razılığa gəlinməyib. Bu o deməkdirmi ki, sərhədlərin delimitasiyası və ilə bağlı danışıqlarda uzunmüddətli fasilə yaranacaq? Xüsusilə də avqustun 30-da sərhədlərin delimitasiyası əsasnaməsi Azərbaycan tərəfdən təsdiq olunandan sonra Ermənistana göndərilib, Ermənistanda hələ o proses uzanır. Ermənistanın konstitusiya məhkəməsi o əsasnaməni təsdiqlədi və Baş nazirə təqdim etdi, Baş nazir də oktyabrın əvvəlində onu Ermənistan parlamentinin ratifikasiyasına, təsdiqinə göndərib. Hələ xəbər yoxdur.
Lakin həmin o delimitasiya əsasnaməsi tam qəbul olunub bitsə belə, delimitasiyanın sərhədin hansı hissəsində aparılacağı və delimitasiyanın aparılacağı sahənin hansı meyarlarla, hansı prinsiplərlə müəyyənləşəcəyi də hələ qeyri-müəyyəndir.
Bütün bunlar o deməkdirmi ki, sərhədlərin delimitasiya danışıqları prosesində uzun bir fasilə gözlənilir?
“Ermənistan daha çox imitasiya ilə məşğuldur”
Millət vəkili Ceyhun Məmmədov “Bakı-Xəbər”ə şərhində “Qeyd edilən məsələ bir daha onu göstərir ki, Ermənistan daha çox imitasiya ilə məşğuldur, ona görə də sülh barədə düşünmür. Yəni Ermənistan sülh barədə düşünsəydi, fikirləri olsaydı onlar bu cür açıqlamalar verməzdi, bu mövqeyi ortaya qoymazdı. Bu, Ermənistanın hansı mövqedə və yanaşmada olduğunu göstərir. Yəni delimitasiyanın harda aparılacağı məlumdur, burda Azərbaycan-Ermənistan sərhədindən söhbət gedir. Qazax ərazisində, bir də təbii ki, Azərbaycanın digər sərhədlərində aparıcaq. O əsasnamənin təsdiqlənməsi, prosesin başlanması Ermənistandan aslıdır. Yəni Ermənistan əsasnaməni təstiqləməlidir. Bir də bilirsiz ki, üçtərəfli komissiya yaradılıb və bu komissiyanın görüşləri keçirilməlidir ki, bu addımlar atılsın. Yəni bu sadaladığım məsələlər və sizin qeyd etdiyiniz fikirlər bir daha açıq-aydın göstərir ki, Ermənistan sülhdə səmimi deyil, Ermənistan daha çox vaxt udmağa, vaxtı uzatmağa çalışır. Yəni problemin əsl mahiyyəti, əsl kökü bundan ibarətdir”-deyə bildirdi.
C.Məmmədovun sözlərinə görə, bu gün Ermənistan sülh istəsəydi biz bu dediyimiz problemləri, məsələləri yaşamazdıq. C.Məmmədovun fikrincə, Ermənistan yanaşmasını dəyişməyincə heç bir irəliləyiş, heç bir dəyişiklik gözləməli deyilik. “Ermənistan müstəqil deyil, öz havadarlarının təlimatları əsasında hərəkət edir və addımlarını atır. Yəni Ermənistan bu prosesdə səmimi olmalıdır, sülh istəməlidir ki, biz nəyəsə nail olaq. Bu açıqlamalar bir daha onu göstərir ki, Ermənistn bu proseslərdə maraqlı deyil və qeyd edildiyi kimi, daha çox vaxtı uzatmağa, bölgədə vəziyyəti gərginlışdirməyə çalışır. Təbii ki, bu yanlış yanaşmadır. Ermənistan 30 ilə yaxın bu mövqeni nümayiş etdirdi və biz uzun illər sülhə nail ola bilmədik. Bu yanaşma, bu baxış dəyişməlidir ki, dediyimiz istiqamətdə nəyəsə nail ola, nələrsə əldə edə bilək. Yəni bu olmadıqca biz heç nəyə nail ola, heç nə əldə edə bilməyəcəyik”-deyə C.Məmmədov bildirdi.
İradə SARIYEVA
