Azərbaycandan fındıq ixracı az qala 4 min ton azalıb - niyə?
Akif Nəsirli: “Məhsuldarlığın aşağı olmasının səbəbi həm hava şəraiti, həm də fındıq bağlarında aqrotexniki göstərişin aşağı səviyyədə olmasıdır”
Son illər Azərbaycanda kənd təsərrüfatının inkişafına dövlət dəstəyi getdikcə gücləndirilir, bu sahədə ardıcıl islahatlar aparılır. Məhz bu tədbirlərin nəticəsidir ki, kənd təsərrüfatı sektoru ölkənin qeyri-neft iqtisadiyyatının mənzərəsinin əsas sahələrindən birinə çevrilib.
Ölkəmizdə kənd təsərrüfatının bitkiçilik sahəsinin ənənəvi və önəmli istiqamətlərindən biri də fındıqçılıqla bağlıdır. Son illər dövlətin fındıqçılığın inkişafına göstərdiyi lazımi dəstək fermerlərdə bu sahəyə marağı xeyli artırıb. Bunun nəticəsidir ki, ölkədə fındıq bağlarının sahəsi ildən-ilə genişləndirilir. Sözügedən sahə əlverişli iqlim və dövlətin strateji təşəbbüslərinin sinerjisi nəticəsində qeyri-neft sektorunun ixracına mühüm töhfə verməyə davam edir.
Onu da bildirək ki, Azərbaycanda yetişdirilən meşə fındığı üstün keyfiyyətə və zəngin dada malik olduğundan, beynəlxalq bazarlarda getdikcə daha çox müştəri qazanır.
Məlumat üçün bildirək ki, 2024-cü ilin yanvar-iyul aylarında Azərbaycandan 54 milyon 527 min dollar dəyərində 8 844 ton meşə fındığı ixrac olunub. Bu barədə Dövlət Gömrük Komitəsinin hesabatında bildirilir. 2023-cü ilin ilk yeddi ayında isə Azərbaycandan 64 milyon 323 min dollar dəyərində 12 920 ton fındıq ixrac olunmuşdu. Rəqəmlərə baxdıqda görürük ki, Azərbaycanın fındıq ixracı həmişə artan dinamika ilə inkişaf edib. Lakin hazırda bunun əksini görürük. Fındıq ixracımızda azalma müşahidə edilir.
Maraqlıdır, fındıq ixracını yenidən əvvəlki vəziyyətinə qaytarmaq üçün hansı işlərin görülməsinə ehtiyac var?
“İxrac olunan fındığın xeyli hissəsi sərhəddən geri qayıdır, səbəb isə odur ki, məhsul saxlanılarkən lazımi qaydalara əməl edilməyib”
Liberal İqtisadçılar Birliyinin sədri Akif Nəsirli “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, son illər Azərbaycanda fındıq bağlarının sahəsi iki dəfədən çox artıb. Bunun nəticəsində ötən illər ərzində fındıq ixracı artdı: “Ancaq onu da nəzərə almaq lazımdır ki, həm ötən il, həm də bu il fındığın məhsuldarlığı aşağı düşüb. Məhsuldarlığın aşağı olmasının səbəbi həm hava şəraiti, həm də fındıq bağlarında aqrotexniki göstərişin aşağı səviyyədə olmasıdır. Bununla yanaşı, köhnə fındıq bağları var ki, həmin sahələr hazırda qocalıq dövrünü yaşayır. Həmin fındıq bağlarının yenilənməsi prosesi gedir. Məlumdur ki, yeni bağlar bir neçə ilə bar verəcək, o zaman fındıq istehsalı və ixracı da artacaq”.
Həmsöhbətimiz onu da əlavə etdi ki, fermerlər çərəzlərin yetişdirilmə və saxlama texnologiyasına tam şəkildə əməl edilmir. Fermerlərin böyük əksəriyyəti bu texnologiyanı, demək olar ki, mənimsəməyib: “Saxlama texnologiyasına düzgün riayət edilməyəndə məhsulda xəstəlik yaranır. Bu xəstəliklər də dərhal ixrac zamanı üzə çıxır. Məlumdur ki, Azərbaycan fındığının böyük hissəsi Avropa ölkələrinə ixrac olunur. Rusiya kimi ikinci dərəcəli ölkəyə fındıq ixrac edilmir. İxracın azalmasının bir səbəbi də odur ki, saxlama şəraitinə standartlara uyğun şəkildə əməl edilmir. Istehsal olunan çərəzlərin düzgün qaydada saxlanılması üçün xüsusi anbarlar olmalı, düzgün texnoloji qaydalara əməl edilməlidir. İxrac olunan fındığın xeyli hissəsi sərhəddən geri qayıdır, səbəb isə odur ki, məhsul saxlanılarkən lazımi qaydalara əməl edilməyib. Xarici tərəfdaşlar məhsulu yoxlayır və xəstəlik olduğunu müəyyən edirlər. Bu səbəbdən fındıq ixracı azalır”.
Günel CƏLİLOVA
