Rusiyanın bu qərarları Azərbaycana qarşı İrəvanın mövqeyini bərkidə bilər...
Ramil Məmmədli: “Bu o deməkdir ki, İrəvan Zəngəzur dəhlizinə Rusiyanın nəzarət etməsinə imkan verməz”
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan və Rusiya prezidenti Vladimir Putin oktyabrın 8-də Rusiya sərhədçilərinin 1 yanvar 2025-ci il tarixdən Ermənistan-İran sərhədinin buraxılış-yoxlama məntəqəsindən çıxarılmasına dair razılığa gəlindiyini elan ediblər.
Bu razılaşmaya əsasən, Ermənistan sərhədçiləri sərhəd-buraxılış məntəqəsində bütün fəaliyyəti öz üzərlərinə götürəcəklər. Bundan başqa, Ermənistan-Türkiyə sərhədinin mühafizəsində bundan sonra Rusiya hərbçiləri ilə yanaşı Ermənistan hərbçiləri də iştirak edəcəklər. Halbuki, Ermənistanın Türkiyə və İranla sərhədlərini onilliklərdir Rusiya hərbçiləri mühafizə edib.
Belə görünür ki, İrəvanın “Zvartnots” hava limanından başlanan bu proses davam edəcək və Türkiyə sərhədindən də rus sərhədçiləri çıxarılacaq. Daha sonra 102-ci hərbi bazanın ləğvini gündəmə gətirəcəklər. İran sərhədi ilə bağlı qərar həm də Ermənistanın Zəngəzur dəhlizi məsələsində güzəştə getmək istəməməsindən xəbər verir. Beləliklə, Zəngəzur dəhlizinin Rusiya sərhəd qoşunları tərəfindən mühafizəsi məsələsi gündəmdən çıxarılır. Bu məqam Bakı ilə bu yolda təhlükəsizlik rejimi ilə bağlı danışıqlarda İrəvanın mövqeyini gücləndirə bilər.
“Heç şübhəsiz, Paşinyan bütün bunları Qərbdən aldığı təlimatlara əsasən həyata keçirir”
Sözügedən məsələni “Bakı-Xəbər”ə şərh edən hərbi ekspert Ramil Məmmədli hesab edir ki, İranla sərhəddən Rusiya hərbiçilərinin çıxarılması həm Zəngəzur dəhlizinə qarşı yönəlib, həm də Moskvaya qarşı: “Paşinyan hakimiyyətinin ümumi hədəfi Rusiyanın Ermənistəndə hərbi iştirakını ortadan qaldırmaqdır. Bunu birdən-birə edə bilmədikləri üçün mərhələli şəkildə həyata keçirmək yolunu tutublar. Məsələ ondadır ki, Ermənistanın İranla sərhədinin uzunluğu azdır. Hardasa 45 kilometrə yaxındır. Ona görə birinci oradan başlayıblar. Ermənistanın Türkiyə ilə sərhədi 300 kilometrdir. Çox güman ki, növbəti mərhələlərdə rus sərhədçiləri Türkiyə ilə sərhəddən də çıxarılacaq. Paşinyanın Türkiyə ilə münasibətləri yoluna qoyandan sonra bu prosesi sürətləndirəcəyi ehtimalı böyükdür. Ondan sonra növbə 102-ci hərbi bazaya çatacaq. Heç şübhəsiz ki, Paşinyan bütün bunları Qərbdən aldığı təlimatlara əsasən həyata keçirir. Əsas məqsədlərdən biri də Rusiyanın Zəngəzur dəhlizinə nəzarət etməsinə imkan verməməkdir. Məlum olduğu kimi, 10 noyabr 2020-ci ildə imzalanan üçtərəfli razılaşmada Zəngəzurdan keçəcək yolun təhlükəsizliyinə Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidmətinin nəzarət etməsi öz əksini tapıb. O da məlumdur ki, Rusiya sərhəd qoşunları FTX-yə tabedir. Rusiyanın həm İran sərhədini mühafizə etməsi, həm də dəhlizə nəzarət edəcəyi qərarı İrəvanı narahat edir. Ona görə də Paşinyan addım-addım bu təsiri ortadan qaldırır. O üzdən, bu o deməkdir ki, İrəvan Zəngəzur dəhlizinə Rusiyanın nəzarət etməsinə imkan verməz. 10 noyabr razılaşmasının 9-cu bəndindən yayınacaq. O baxımdan İran sərhədindən rus hərbiçilərini çıxarmaqla Paşinyan mövqelərini möhkəmləndirir”.
Vidadi ORDAHALLI
