"Kartlardan oğurluq bank işçilərinin əli ilə törədilir" iddialarına ekspert izahı...
Nadim Əliyev: “Son 2-3 ildir bank kartlarına qarşı dələduzluq halları çoxalıb”
Bank kartına pul gələn kimi onu nağdlaşdıranlar əvvəllər daha çox idi. Çünki bank kartlarına inam hələ formalaşmamışdı. Ancaq zamanla təbliğ edildi ki, pulumuz elə kartda qalsa, daha yaxşıdır. Bu zaman oğurluq, təbii fəlakət və s. kimi risqlərdən sığortalanmış olur.
Yəni zamanla inam artdı və insanlar pullarının kartda daha güvənli olduğu qənaətinə gəldilər. Ancaq indi kartlardan pul oğurlaması halları da baş verir, özü də böyük məbləğlərdə. Maraqlı məqam ondan ibarətdir ki, pulu oğurlanan şəxs deyir kartın şifrəsini heç kimlə bölüşməyib, hansısa linkə daxil olmayıb, ancaq kartından pul çıxıb. Eksperlər hesab edir ki, kartdan pul oğurlanmasında bank əməkdaşlarının rolu var.
“Problem yaranan zaman şübhəli əməliyyatlar aparan şəxslərə qarşı banklar tərəfindən "stop" qoyulmalıdır”
İKT sahəsi üzrə ekspert Nadim Əliyev “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, onlayn alış-veriş saytlarından istifadə etməzdən öncə o saytların ciddi, normal platforma olduğuna əmin olmaq lazımdır:“Bəzən ucuz qiymətlərlə insanların diqqətini çəkirlər, amma belə nüanslara mütləq diqqət etmək lazımdır. Saytda şəxsi hesab, şəxsi kabinet açmazdan öncə şərtləri oxumaq lazımdır. Siz ora şəxsi məlumatlarınızı daxil edirsiniz, mütləq bilməlisiniz o məlumatlarla bağlı qarşı tərəf hansı formada yanaşma təklif edir. Çünki bank kartı yükləyərkən ilk dəfə sizdən 3D təhlükəsizlik kodu istəyir. Siz bu kodu yazırsınız. Qeyri-ciddi saytlarda bu kod yalnız bir dəfə istənilir və siz onu yazdıqda bilmədən növbəti alış-verişlər üçün kod istənilməməsini, məlumatlarınızın silinməməsini təsdiq edirsiniz”.
Ekspert onu da əlavə etdi ki, son 2-3 ildir bank kartlarına qarşı dələduzluq halları çoxalıb. Paralel olaraq banklar da bu illər ərzində sistemlərini təkmilləşdiriblər: “Banklar vətəndaşa mesajla xəbərdarlıq edir, kod səhv yığıldıqda kartı bloklayır, zəng edib soruşur ki, əməliyyatı edən sizsiniz? 3D kod olmadan həyata keçirilən əməliyyatlarda müəyyən limitlər qoyur. Vətəndaş özü məlumatlarını verirsə, artıq bank sistemi onu tuta bilmir, vətəndaşın etdiyi əməliyyat kimi qəbul edir. Problem yaranan zaman şübhəli əməliyyatlar aparan şəxslərə qarşı banklar tərəfindən "stop" qoyulmalıdır. Burada məsələnin iki tərəfi var, biri təhlükəsizlik, ikincisi müştəri məmnuniyyəti və rahatlığıdır. Burada bir optimal balans olmalıdır. Banklar nə etməlidir? Əslində, bankların çoxunda bu sistem var. Eyni gündə və eyni müştəridən çoxlu sayda əməliyyatlar icra olunursa, bunlar şübhəli əməliyyatlar sayılıb, belə şəxslərə banklar "stop" qoymalıdır. Bütün banklar bu sistemi etməlidir. Eyni zamanda vətəndaşlar arasında böyük maariflənmə işləri aparılmalıdır".
Günel CƏLİLOVA
