KÖHNƏ VERSİYA            

Türk Dövlətləri Təşkilatı 15 ildə A-dan B nöqtəsinə gəldi...

Image

Faiq Ələkbərli: "Türk dünyası siyasi, iqtisadi, hərbi, mədəni və digər sahələrdə özünü tam şəkildə ifadə etməyə başlayıb və bu işlər təkimləsdirmə mərhələsindədir"

15 il əvvəl Naxçıvan şəhərində Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının yaradılması haqqında saziş imzalanıb, O, sonradan Türk Dövlətləri Təşkilatına (TDT) çevrilib. 

Qazaxıstan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyində qeyd edildiyi kimi, qısa zaman kəsiyində TDT özünü beynəlxalq münasibətlərin tamhüquqlu və nüfuzlu subyekti kimi elan etməyi bacardı, sülhün möhkəmlənməsinə töhfə verməyə çalışdı və davamlı inkişaf etdi.

Türk inteqrasiyası tranzit və nəqliyyat məsələlərindən iqtisadiyyat, ekologiya, elm, təhsil, incəsənət, turizm, idmandan başlayaraq təsirli humanitar bloka qədər geniş əməkdaşlığı əhatə edir.

Müsahibimiz Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutunun  “Türk xalqlarının fəlsəfi fikir tarixi və müasir fəlsəfəsi” şöbəsinin müdiri, fəlsəfə doktoru, dosent Faiq Ələkbərliyə belə bir sualla xitab etdik: sizcə, 15 il ərzində bu təşkilat nələrə nail ola bildi, onu perspektivdə nələr gözləyir?

Sayın doktor F.Ələkbərli bizə cavabında bildirdi ki, 20-ci əsrin sonlarında Türkiyədən başqa daha beş müstəqil türk dövləti meydana çıxdı, eyni zamanda Quzey Kıbrıs Türk Cümhuriyyəti də var idi: "Əvvəl türk dünyası Türk Dövlətləri Əməkdaşlıq Şurası adı altında birləşdi. Son illər isə bu beynəlxaq qurum Türk Dövlətləri Təşkilatı kimi fəaliyyətini davam etdirir. Bunun özü də böyük bir addımdır. Çünki bu təşkilatda türk dövlətləri hərbi, siyasi, iqtisadi, mədəni və digər sahələrdə özünün ümumi strategiyasını dəqiqləşdirir. 15 il ərzində təşkilat xeyli nailiyyətlər əldə edib. Birinci mərhələ türk dövlətlərinin bir-birinə isinişmə, uyğunlaşma və qaynayıb-qarışma dövrü idi. Ona görə də dövlətlər bu mərhələdə bir-birinə qarşı daha ehtiyatlı davranırdılar. Həmin dövrdə ortaq türk dili və ortaq türk əlifbası ideyası yarandı, mədəni-iqtisadi əlaqələr quruldu. İkinci mərhələdə Türk Dövlətləri Əməkdaşlıq Şurası yarandı ki, bu dövrdə dövlətlər arasında hərbi, iqtisadi və mədəni əlaqələr quruldu. Xüsusilə də, Türkiyə və Azərbaycanın bu məsələdə öncüllük etməsi  bəllidir. İkinci mərhələdə artiq dövlətlər arasında inam və etimad gücləndi. Nəticədə qarşılıqlı sərmayələrin yatrılması və hərbi əməkdaşlığın güclənməsi başlandı. İndi biz artıq üçüncü mərhələdəyik - bu da Türk Dövlətləri Əməkdaşlıq Şurasının Türk Dövlətləri Təşkilatına çevrilmasi prosesidir. Bu, çoxqütblü dünyada yeni bir hərbi-siyasi və iqtisadi güc mərkəzinin yaranması kimi qiymətləndirilə bilər.  Bu mərhələdə türk dövlətləri həm ikitərəfli, həm də çoxtərəfli əməkdaşlıqlarını gücləndirməkdədirlər. Hazırda əsas məqsəd Turk Dövlətləri Təşkilatının dünyada real güclərdan birinə çevrilməsidir. Bu istiqamətdə ciddi addımların atılmasının artıq vaxtıdır.

Son zamanlar artıq ortaq turk əlifbası qəbul edilib, ortaq türk dilinin formalaşmasında ciddi irəliləyişlər var. Hərbi əməkdaşlıq yalnız Azərbaycan ilə Türkiyənin timsalında deyil, həm də türk dövlətlərinin birgə hərbi təlimləri buna bariz nümunədir. Artıq bu təşkilatın sammitləri Türkiyə və Azərbaycanın təsəbbüsü ilə intensivləşib. İnanıram ki, TDT nəinki regionda, hətta dünyada yaxın zamanlarda öz sözünü deyəcək. Regional və qlobal münaqişə nöqtələrində sulhyaratma missiyasi ilə bu təşkilat adı altında türk əsgərlərinin görünməsinin yaxın zamanlarda şahidi ola bilərik. Qarşidakı illərdə ortaq türk valyutasının meydana çıxması, türk maliyyə fondlarının yaradılməsi hədəfləri mövcuddur. Türk dünyası siyasi, iqtisadi, hərbi, mədəni və digər sahələrdə özünü tam şəkildə ifadə etməyə başlayıb və bu işlər təkmilləşdirmə mərhələsindədir. Düşünürəm ki, yaxın gələcəkdə ortaya çıxacaq yeni güc mərkəzi varsa, o da TDT-dır".

Dəniz NƏSİRLİ







VİDEO

Pezeşkian Şahin Mustafayevlə görüşdə səhv etdi, ermənilər isə səhvdən yapışdı... - VİDEO

Türk dövlətlərinin vahid xəritə qərarı Rusiyada təşvişə səbəb oldu... - VİDEO

Paşinyanın yarımçıq saziş təklifi Rusiyada da sərt tənqid edildi - Bu, demaqogiyadır, özünü aldatmaqdır - VİDEO

İlham Əliyev əsaslı tənqid etdi - Türk dövlətlərinə nə qədər pul lazımdır?..

Türk dünyası dövlətlərinin bankları birləşdirilir...

“Nəbadə, arxamca ağlayasınız” - Qərbi azərbaycanlı Şuşa şəhidi İlqar Ramazanlının anası...

SON XƏBƏRLƏR

09.11.2024 | 13:43
ICESCO-nun Baş direktoru Azərbaycana səfərə gəlib

09.11.2024 | 13:30
Polis əməkdaşları 11 kq-dan çox narkotik vasitə aşkarladı

09.11.2024 | 13:16
COP29-da istifadə ediləcək elektrikli avtobuslar tədbirdən sonra sərnişinlərin istifadəsinə veriləcək

09.11.2024 | 12:11
Qırğızıstan prezidenti COP29-da iştirak edəcək

09.11.2024 | 11:45
Tuvalunun Baş naziri Azərbaycana səfərə gəlib

09.11.2024 | 11:30
Türkiyə XİN Azərbaycanın Dövlət Bayrağı Günü ilə bağlı paylaşım edib

09.11.2024 | 11:15
"Yanımda insan kəssələr, ruhum duymaz" - azərbaycanlı aktrisadan paylaşım...

09.11.2024 | 11:14
Prezident İlham Əliyev Kamboca Kralını təbrik etdi

09.11.2024 | 11:05
"O, atası, müasir Azərbaycanın qurucusu Heydər Əliyevin ən mühüm vəsiyyətini yerinə yetirərək Qarabağı vətənə qaytardı”

09.11.2024 | 11:00
"Qəzza zolağında hər gün 67 uşaq ölür" - BMT-dən ŞOK AÇIQLAMA

09.11.2024 | 10:38
Marşal Adalarının Prezidenti Bakıda...

09.11.2024 | 10:30
"Səbail" "Turan Tovuz"a, "Sabah" "Kəpəz"ə qarşı

09.11.2024 | 10:15
“Hədəfimiz normallaşmaya nail olmaqdır" - Miçotakisdən Türkiyə AÇIQLAMASI

09.11.2024 | 10:05
Tanzaniyanın Vitse-prezidenti Bakıdadır

09.11.2024 | 10:00
Prezident İlham Əliyev Dövlət Bayrağı Günü ilə bağlı paylaşım edib

09.11.2024 | 09:30
"Yol hərəkəti qaydalarına sözsüz əməl etməyə çağırırıq” - yol polisi sürücülərə müraicət etdi

09.11.2024 | 09:20
"Biz qardaş Azərbaycanın yanında olmuşuq və olacağıq” - türkiyəli nazirdən AÇIQLAMA

09.11.2024 | 09:05
Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Dövlət Bayrağı Günü münasibətilə paylaşım edib

09.11.2024 | 09:00
Bu gün Azərbaycanda Dövlət Bayrağı Günüdür

08.11.2024 | 22:29
Əlil Təşkilatları İttifaqı 2 günlük beynəlxalq təlim keçirib

08.11.2024 | 21:35
Tramp generallarından 500 amerikalı əsgərin Suriya-Türkiyə sərhədindən çıxarılmasını istədi

08.11.2024 | 20:31
Zelenski Trampın müharibəni bitirmək planına qarşı çıxdı – “...qəbul etmirik, qərarı verən bizik”

08.11.2024 | 17:50
Azərbaycan XİN Fransanı BMT Komitəsinin tövsiyələrini yerinə yetirməyə çağırdı

08.11.2024 | 16:29
Putindən Trampla bağlı ilk açıqlama - yanvarın 20-dək görüşə bilərlər…

08.11.2024 | 15:50
Şavkat Mirziyoyev Prezident İlham Əliyevi təbrik etdi

08.11.2024 | 15:37
Media nümayəndələri COP29 çərçivəsində yekun işlərlə tanış olublar - FOTO

08.11.2024 | 15:25
DİN-də Zəfər Gününə həsr olunmuş təntənəli mərasim keçirildi - FOTO

08.11.2024 | 14:35
3500 media nümayəndəsi COP29 üçün qeydiyyatdan keçib

08.11.2024 | 14:31
Zəfər günündə Ermənistanın bayrağı yerdə sürüdüldü ...

08.11.2024 | 14:08
Pakistan XİN Azərbaycanı təbrik etdi

08.11.2024 | 13:42
COP29 Məlumat Mərkəzləri fəaliyyətə başladı

08.11.2024 | 12:52
Prezident: "Azərbaycan xalqı bundan sonra qalib xalq, Azərbaycan dövləti müzəffər dövlət kimi yaşayacaq"

08.11.2024 | 12:44
"İnkişafda olan Azərbaycan qürur mənbəyimiz, şanlı Qələbəmiz isə tarixi nailiyyətimizdir" - Prezident

08.11.2024 | 12:40
Türkiyə XİN Azərbaycanı təbrik etdi

08.11.2024 | 12:40
İlham Əliyev: "Vətən müharibəsi və antiterror əməliyyatı Ermənistanın arxasında duranların acı və alçaldıcı məğlubiyyətidir"

08.11.2024 | 12:38
"Ermənistan silahlandırma siyasətindən əl çəkməlidir, buna son qoyulmalıdır" - Prezident

08.11.2024 | 12:33
Prezident İlham Əliyev: "İndi Qarabağ torpağında separatçıların izi, tozu da qalmayıb"

08.11.2024 | 12:31
"Bu gün bəzi Qərb paytaxtlarında oturan islamofoblar, azərbaycanofoblar Ermənistanı yeni müharibəyə təhrik edirlər" - Prezident

08.11.2024 | 12:30
Cahit Bağcı 8 Noyabr Zəfər Günü münasibətilə Azərbaycanı təbrik edib

08.11.2024 | 12:28
Prezident: "İndi bəzi Qərb havadarları Ermənistandan “sülh göyərçini” düzəltmək istəyirlər"

08.11.2024 | 12:22
"İqtisadi inkişaf, siyasi çəkimizin böyük olması, xalq-iqtidar birliyi bizi Qələbəyə doğru aparırdı" - Prezident İlham Əliyev

08.11.2024 | 12:14
Mehriban Əliyeva Dövlət Bayrağı Meydanı ilə bağlı paylaşım edib - FOTO/VİDEO

08.11.2024 | 12:10
Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Zəfər parkı ilə bağlı paylaşım edib - FOTO

08.11.2024 | 11:56
İsrailin səfirliyi Zəfər Günü ilə bağlı paylaşım etdi

08.11.2024 | 11:46
Prezident Bakıda Dövlət Bayrağı Meydanında olub, Azərbaycanın üçrəngli Bayrağını ucaldıb - FOTO/YENİLƏNDİ

08.11.2024 | 11:32
Şuşada hərbçilərin yürüşü keçirildi... - FOTO

08.11.2024 | 11:23
Xankəndidə Zəfər Günü münasibətilə hərbçilərin yürüşü keçirilib - FOTO

08.11.2024 | 11:14
Ərdoğan Prezident İlham Əliyevi Zəfər Günü münasibətilə təbrik etdi

08.11.2024 | 10:55
Prezident İlham Əliyev və Birinci xanım Mehriban Əliyeva Bakıda Zəfər parkının açılışında iştirak ediblər - FOTO/YENİLƏNDİ

08.11.2024 | 10:12
Bakıda Zəfər Günü münasibətilə hərbi yürüşlər keçirilib - FOTO

08.11.2024 | 10:10
Baydendən Çin şirkətlərinə pis "sürpriz" - bu qadağanı bir il daha uzatdı

08.11.2024 | 10:00
Günahsız halda 10 il həbs yatdı, indi 38 milyon dollar təzminat alacaq...

08.11.2024 | 09:36
Zakir Həsənov Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik etdi

08.11.2024 | 09:26
Məktəblərin biologiya müəllimələri fənn(?) tədrisi ilə bağlı ağır problemə düşüblər...

08.11.2024 | 09:15
"Qarabağ" və "Qalatasaray"dan qələbə, "Fənərbaxça" uduzdu

08.11.2024 | 09:11
Prezident Şuşanın azad edilməsinin dördüncü ildönümü ilə bağlı paylaşım edib - VİDEO

08.11.2024 | 09:10
Prezident İlham Əliyevlə xalqın birliyi Böyük Zəfərin təminatı oldu - Ukrayna mediası

08.11.2024 | 09:00
Tramp bu xanımı Ağ evə yeni aparat rəhbəri təyin edib

08.11.2024 | 08:47
"Ermənistanla sülh sazişi üzrə aparılan danışıqlarda vacib irəliləyişlər əldə olunub" - XİN

08.11.2024 | 08:43
Sığorta şirkətləri icbari maşın sığortasını azı 7 cür əmsalla hesablayır... Nə əsasla?..

08.11.2024 | 00:14
Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Zəfər Günü ilə bağlı paylaşım edib - FOTO

08.11.2024 | 00:10
Bu gün Azərbaycanda Zəfər Günüdür

07.11.2024 | 23:41
MEDİA Agentliyində Vyetnamın Jurnalistika və Kommunikasiya Akademiyasının nümayəndə heyəti ilə görüş olub - FOTO

07.11.2024 | 22:58
COP29-da Rusiya nümayəndə heyətinə Mişustin rəhbərlik edəcək

07.11.2024 | 21:10
Prezident İlham Əliyev 8 Noyabr - Zəfər Günü ilə bağlı paylaşım edib - FOTO

07.11.2024 | 20:54
Trampın əlində "bütün daşları tərpətmək” şansı var – “2025 hesabatında onun da adamları işləyib"...

07.11.2024 | 20:35
Türk Dövlətləri Təşkilatının bayrağı üçün niyə belə forma seçildi?...

07.11.2024 | 20:18
İlham Əliyev əsaslı tənqid etdi - Türk dövlətlərinə nə qədər pul lazımdır?..

07.11.2024 | 20:03
Türk dünyası dövlətlərinin bankları birləşdirilir...

07.11.2024 | 19:48
Azərbaycan və Ermənistan səfirləri Moskvada artıq "konstruktiv münasibət" qurublar - Putinin qəbulundan ilginc nüanslar...

07.11.2024 | 19:34
5 dövlət Türk Sülh Xartiyası imzaladı - dünya düzəni dəyişir...

07.11.2024 | 19:19
Tramp Cənubi Qafqaz siyasətini dəyişəcək - ermənilər bərk məyus olublar...

07.11.2024 | 19:05
“Nəbadə, arxamca ağlayasınız” - Qərbi azərbaycanlı Şuşa şəhidi İlqar Ramazanlının anası...

07.11.2024 | 18:50
Makron Trampın prezident seçilməsindən çox sarsılıb...

07.11.2024 | 18:43
Nazir Vilayət Eyvazov xidmətə qəbulla bağlı növbəti sıra baxışı keçirdi - FOTO

07.11.2024 | 18:37
Fransız biznesmenləri Ermənistanı "Konyak" brendindən imtinaya məcbur etdilər...

07.11.2024 | 18:30
AZCON-un Müşahidə Şurasının tərkibi təsdiqləndi

07.11.2024 | 18:25
Bu qurumlar AZCON-un idarəetməsinə verildi...

07.11.2024 | 18:23
Türk dövlətlərinə strateji saziş təklif edildi - Hərbi-müdafiə sazişi nə vaxt olacaq?..

07.11.2024 | 18:15
Payız tətilindən sonra altı günlük məktəblərdə noyabrın 23-ü dərs olacaq...

XƏBƏR ARXİVİ

«    Noyabr 2024    »
BeÇaÇCaCŞB
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930