İranın "Zəngəzur siyasəti" əslində Ermənistanın daxili işinə müdaxilədir... "Bir oynayırlar"...
Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri regional kommunikasiyaların açılması kontekstində İranın mövqeyini yüksək qiymətləndirib. Ermənistan xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan çərşənbə axşamı İran xarici işlər nazirinin müavini Məhəmməd Həsən Şeyxulislamini qəbul edib, ,- bu barədə Ermənistan XİN-in mətbuat xidməti xəbər verir.
Ermənistanın XİN şefi İranin Cənubi Qafqazda uzunmüddətli sabitliyin və sülhün bərqərar olması üçün səylər göstərdiyuni dilə gətirib. Bu kontekstdə Mirzoyan Azərbaycanla sülh prosesinə toxunub. Regional nəqliyyat və iqtisadi kommunikasiyaların qarşısının alınması kontekstində “Dünyanın kəsişməsi” (Orta Dəhliz) layihəsinin konsepsiyasının əsasında duran prinsiplərə, xüsusən də ərazi bütövlüyü və suverenliyinə qeyd-şərtsiz hörmət edilməsinin zəruriliyi vurğulanıb. Bununla bağlı Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri İran tərəfinin qəti mövqeyini yüksək qiymətləndirib
Əslində Mirzoyanin bəyanati çox maraqli siyasi durum yaradır. Belə ki, Ermənistanla hec bir ittifaq muqaviləsi olmayan İran bu ölkənin ərazisində İrəvanın imzaladığı 10 noyabr sənədinə əsasən açilacaq Zəngəzur dəhlizini rəsmi Tehranın "qırmizi xətti" elan edir. Beynəlxalq hüquq baxımından məsələyə yanaşdiqda, şirin qonşu, qardaş, müttəfiq və tərəfdaş olsalar belə, aralarında ittifaq sazişi olmayan ölkələrdən biri digərinin ərazisində baş verən prosesi özünun "qırmızi xətti" elan edirsə, həmin ölkə öz tərəfdaşının daxili işlərinə müdaxilə etmiş sayılır. Bu baxımdan İranın Zəngəzur dəhlizini özü üçün "qırmızı xətt" elan etməsi birbaşa Ermənistanın dövlət suverenliyinin pozulması, onun daxili işlərinə müdaxilə kimi qiymətləndirilməlidir. Amma Ermənistan XİN rəhbəri, görünur, bu ölkənin həmişə hansısa ölkələrin himayəsində yaşamaq ənənələrinə sadiqlik nümayiş etdirir. Beynəlxalq hüquqları rəsmi Tehran tərəfindən zorlanan İrəvan bundan məmnun olsa da, dünyanin hansi guşəsində beynəlxalq hüquq pozuntusu baş verirsə, bu hüquqlari qoruyan qurumlar dərhal reaksiya verməlidir. Amma İranın bu hegemonluğundan həm Ermənistan məmnundur, həm də BMT, ATƏT və digər beynəlxalq hüququn qorunmasına cavabdeh olan subyektlər bu məsələyə göz yumur.
İranın beynəlxalq hüquqa zidd "qırmızı xətti"ndən Ermənistanın məmnunluğu onu göstərir ki, bu iki dövlət Zəngəzur dəhlizinin açılması məsələsində eyni movqedən çıxış edirlər. Rəsmi İrəvan İranın bu müdaxiləsini özünə dəstək kimi qəbul edir. Atalar yaxşi deyib, donuzun könlü şamlaxda idi, it də hürdü, əlinə bəhanə verdi.
Beynəlxalq qurumların bu məsələyə susqunluq göstərməsi isə ondan xəbər verir ki, məsələnin hazırki inkişaf vektoru BMT və ATƏT-də hakim movqelərdə yer tutan ABŞ və Avropa ölkələrinin əksəriyyətinin maraqlarını təmin edir. Yəni beynəlxalq siyasi arenada bir-birinə düşmən kimi görünun İran, Avropa və ABŞ əslində Ermənistan ilə birlikdə eyni mövqedən çixış edir. Lakin Zəngəzur dəhlizinin açilmasına imza atan Azərbaycan və Rusiya layihənin reallaşmasında israrlıdır. Kimin haqlı olacağıni isə ən ədalətli hakim - zaman göstərəcək.
Akif NƏSİRLİ
