Putin Bakıdan gedəndən günlər sonra Əliyevlə ilginc "Zəngəzur müzakirəsi"...
Elşən Həsənov: “Paşinyan Putinə birbaşa “yox” deyə bilmir və çətin şərt irəli sürməklə Bakını görüşdən imtina edən tərəfə çevirmək istəyir”
Avqustun 28-də Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putin Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə zəng edib. Telefon danışığı zamanı Azərbaycan Respublikasının qərb rayonları və Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında nəqliyyat dəhlizinin açılması ilə bağlı fikir mübadiləsi aparılıb.
Çox maraqlıdır, Putin Bakıda səfərdən yeni dönüb, çox güman ki, buradakı təmaslarında Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı da müzakirələr gedib. O halda Putinin təkrarən telefon vasitəsilə bu məsələyə müraciət etməsi nə ilə bağlıdır?
Təhlükəsizlik məsələləri üzrə ekspert Elşən Həsənov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, hazırkı mərhələdə dəhlizin açılması getdikcə aktuallaşır: “Çünki dünyada ziddiyyətlər daha da artır, Rusiya-Ukrayna müharibəsinin sonu hələ görünmür. Dəhlizin açılmasında maraqlı olan Rusiyanın burada müəyyən məqsədləri var. Rusiya dəhlizə nəzarət etmək niyyətindədir. Məlumdur ki, bu, sadəcə iqtisadi kommunikasiyalara deyil, eyni zamanda Rusiyanın Cənubi Qafqaza strateji nəzarəti kimi də başa düşülməlidir. Amma bu mərhələ artıq arxada qalıb. Yəni üçtərəfli bəyanatın bir çox bəndi sənədin imzalanmasından indiyədək keçən müddətdə tamamilə etibarsızlaşıb. Belə olan halda mümkündür ki, dəhlizə nəzarət, bəyannamədə qeyd olunduğu kimi, hərbi və ya yarımhərbi vasitələrlə deyil, Qərbdə mövcud olan başqa bir təcrübə ilə - iqtisadi vasitələrlə həyata keçirilsin.
Putinin Bakı səfərindən sonra Paşinyana zəngi, ardınca Əliyevlə müzakirələri telefonda davam etdirməsi diqqəti bəzi məqamlara yönəldir.
Rusiya Bakı-İrəvan danışıqlarında təşəbbüsü ələ almaq, Qərb qüvvələrini kənarlaşdırmaq və regionun kommunikasiyanın açılmasında iştirakını təmin etmək istəyir. Bu fakt danışıqlarla bağlı rəsmi məlumatlarda da əksini tapır.
Rusiya danışıqların indiki məqamda Moskvaya köçürülməsini istəyir, hətta bu müvəqqəti xarakter daşısa da. Çünki ABŞ-ın aktivliyi fonunda Rusiyaya bir addım önə çıxmaq lazımdır. Putin Azərbaycanda olarkən rəsmi Bakı Moskvada danışıqların davam etdirilməsinə razı olduğunu bəyan etdi. Məntiqlə, Putinin Paşinyanla müzakirəsindən konkret nəticə çıxmalı idi. Lakin yenidən Bakıya zəng etmək zərurətinin yaranması müəyyən ehtimallar yaradır: mümkündür ki, Paşinyan Moskvada danışıqlara gəlmək üçün şərt irəli sürür. Rusiya masasına gəlmək istəməyən Paşinyan Putinə birbaşa “yox” deyə bilmir və çətin şərt irəli sürməklə Bakını görüşdən imtina edən tərəfə çevirmək istəyir. Diplomatik manevrlər tükənəndə Ermənistan eskalasiya yaratmağa və bunu Rusiya ilə əlaqələndirməyə çalışacaq”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
