İctimai və dövlət maraqlarının balansı inkişafımızın düsturudur...

Müasir Azərbaycanın qarşısında tərəqqi üçün duran əsas məsələlərdən biri də dövlət xidmətlərinin keyfiyyətinin və səmərəliliyinin yüksəldilməsi, ictimai nəzarət mexanizmlərinin praktiki tətbiqi, medianın rolunun gücləndirilməsi, QHT-lərin fəaliyyətinin dəstəklənməsidir.

Ölkənin əsas məqsədlərdən biri də onun inkişaf vektorunu müstəqil müəyyən etməyə qadir güclü vətəndaş cəmiyyətinin formalaşmasını təmin etməkdir. Məhz belə bir cəmiyyət ictimai və dövlət maraqlarının səmərəli müdafiəsinə zəmanət verəcək, neqativ amillərin qarşısını alacaq.

Bütün sahələrin transformasiyası milli maraqlar, xalqın rəyi nəzərə alınmaqla həyata keçirilir 

Ölkəmizdə həyata keçirilən islahatlar kursu fonunda ötən müddət ərzində insan hüquqlarının müdafiəsi, QHT-lərin və digər vətəndaş cəmiyyəti institutlarının fəaliyyəti, o cümlədən təhsil, səhiyyə, mədəniyyət və innovasiyalar sahəsində xeyli nailiyyətlər əldə olunub. Bir sözlə, bütün sahələrin transformasiyası milli maraqlar, xalqın rəyi nəzərə alınmaqla kompleks şəkildə həyata keçirilir.

Ölkə rəhbəri rifah halının yüksəldilməsi, sosial sferanın, elmin və innovasiyanın təkmilləşdirilməsi istiqamətində qarşıya aydın məqsədlər qoyub. Bu cür təşəbbüslər respublikanı dünyanın inkişaf etmiş ölkələri sırasına çıxarmaq, milli iqtisadiyyatın beynəlxalq reytinqlərdə mövqeyini möhkəmləndirmək məqsədi daşıyır. O da nəzərə laınır ki, islahatların səmərəliliyi qanunun aliliyinin təmin edilməsi ilə müəyyən edilir. Dayanıqlı tərəqqi məqsədlərinə nail olmaq, vətəndaş cəmiyyəti institutlarının inkişafı, söz azadlığının dəstəklənməsi kimi prioritet vəzifələr ön plndadır.  Bunlar həm də Azərbaycanın demokratiya yolu ilə irəliləməyə sadiqliyini açıq şəkildə əks etdirir. Respublikada demokratik islahatların daha da dərinləşdirilməsinin qeyd-şərtsiz prioritet istiqaməti ölkə rəhbərinin qeyd etdiyi kimi, əsas insan hüquq və azadlıqlarının təmin edilməsidir. Müasir dünyada insan hüquqları əsas mənəvi təminatlar kimi başa düşülür. Geniş mənada insan hüquqları təkcə insanların əsas hüquqlarını deyil, həm də həyatın səhiyyə, təhsil, sosial təminat və sair kimi sahələrini əhatə edir. Ona görə də insan hüquqlarının təminatının təmin edilməsi üçün ilk növbədə həm ölkə daxilində, həm də xaricdə əlverişli sosial-iqtisadi mühitin yaradılması lazımdır. İnsan hüquqlarının təşviqi cəmiyyətin çiçəklənməsinə töhfə verəcək sosial və iqtisadi islahatlarla müşayiət olunmalıdır. İnsan hüquqları universaldır və onların müdafiəsi milli sərhədlərlə məhdudlaşmamalıdır. Azərbaycanın regionda sülhə, sabitliyə və iqtisadi rifaha nail olmağa yönəlmiş açıq və praqmatik xarici siyasəti də buna xidmət edir. Eyni zamanda bütün bunlar ictimai və dövlət maraqlarının müdafiəsinə kompleks zəmin yaradır. Azərbaycanda insan hüquqlarının müdafiəsi sülhün və təhlükəsizliyin, sabitliyin möhkəmləndirilməsi, davamlı inkişafın təmin edilməsi sahəsində dövlət siyasətinin əsas prioriteti hesab olunur.   Burada məqsəd hər bir insanın əsas hüquq və azadlıqlarını, sağlamlığını və rifahını təmin edəcək ədalətli qlobal sistemi birgə formalaşdırmaqdır. Burada mühüm məqamlardan biri də odur ki, ölkəmizdə millətlərarası harmoniyanın və konfessiyalararası tolerantlığın daha da möhkəmləndirilməsi prinsipi real məzmuna malikdir. Məhkəmə hakimiyyətinin həqiqi müstəqilliyinin və qanunun aliliyinin təmin edilməsinə yönəlmiş genişmiqyaslı islahatların ardıcıl surətdə həyata keçirilməsi də cəmiyyəti daha gücülhaal gətirir və beləliklə onun marağını təmin edir. Hər bir müasir dövlətdə olduğu kimi, Azərbaycanda da vətəndaş cəmiyyətinin əsasını müstəqil ictimai təşkilatlar təşkil edir. Bu gün onlar əhaliyə sosial xidmət göstərir, sosial əhəmiyyətli fəaliyyətlə məşğul olur, insan hüquqlarını qoruyur, yerli əhəmiyyətli məsələləri həll edir. Onlar ictimai nəzarət mexanizmləri vasitəsilə dövlət orqanlarının şəffaflığını və səmərəliliyini təmin etməyə kömək edir. Bununla yanaşı, respublikada QHT-lərin formalaşması və inkişafı üçün təşkilati, hüquqi və maddi şəraitin yaradılması istiqamətində bir sıra tədbirlər həyata keçirilir. Aparılan genişmiqyaslı islahatlar insanların dünyagörüşünü, həyat tərzini müsbətə doğru mütləq dəyişir.

Vətəndaşların dövlətin və cəmiyyətin inkişaf proseslərində fəal iştirakı uğurla təmin edilir 

Ölkəmizdə ictimai və dövlət maraqlarının müdafiəsindən danışarkən, köklü modernləşməyə xüsusi diqqət edilməlidir. Eyni zamanda  bu barədə danışarkən demokratikləşmə sahəsində əldə olunan nailiyyətləri qeyd etməmək olmaz. Bu gün islahatların gedişi barədə əhalinin və dünya ictimaiyyətinin geniş şəkildə məlumatlandırılması və onların həyata keçirilməsinə ictimai nəzarətin həyata keçirilməsi mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Transformasiyaların səmərəliliyinin açarı vətəndaşların dövlətin və cəmiyyətin inkişaf proseslərində fəal iştirakıdır. Son illər bu unikal mexanizm vasitəsilə müxtəlif istiqamətlər üzrə vətəndaşlardan çoxsaylı müraciət daxil olub və onlar müvafiq qaydada hökumət tərəfindən cavablandırılıb. Bunlar insan hüquq və azadlıqlarına riayət və hörmətə, ümumi təhlükəsizlik təhdidlərinə yeni yanaşmalara, milli qanunvericiliyə beynəlxalq standartların tətbiqinə gətirib çıxarıb. Eyni zamanda o da mühümdür ki, ölkənin  siyasi müstəqilliyinin formalaşması və inkişafı şəraitində obyektiv olaraq milli kimliyin formalaşması da uğurla həyata keçib. Bu zaman milli maraqlar msəələsi də uğurla təmin edilib. 

Milli maraqlar hər bir dövlətin fəaliyyətinin təməl daşı hesab olunur. İstənilən dövlətin siyasətini müəyyən edən milli maraqlardır. İnsanın etdiyi hər şey onun şüurundan keçir. Onun fəaliyyətinin daxili mənbələri ehtiyac və maraqlardır, onları nəzərə almadan dövlətlərin, partiyaların, sosial qrupların və konkret şəxslərin siyasətində əsl məna, niyyət və konkret addımları anlamaq mümkün deyil. Tarixə nəzər salmaq bizi inandırır ki, insanların hərəkətləri öz maraqlarından irəli gəlir və yalnız onlar əsas rol oynayırlar. Bu baxımdan siyasi maraqlar məsələsəinə xüsusi diqqət olunamlıdır. Siyasi həyat bir-biri ilə əlaqəli maddi formasiyaların, ideoloji və digər siyasi-ictimai institutların, o cümlədən dövlət qurumlarının məcmusunda çoxşaxəli olduğu kimi, siyasi maraqlar da müxtəlifdir. Müstəqil olmaq və xalqın dövlət kimi formalaşması şəraitində maraqların tabeliyində milli maraqlar üstünlük təşkil edir. Nəticə daha yaxından araşdırdıqda cəmiyyətin bir sivilizasiyadan digər sivilizasiyaya çevrilməsində maraqların rolunun böyük olduğunu deməyə əsas verir. Dövlətçiliyin və dövlətlərarası münasibətlərin inkişafında milli maraqlar həmişə əsas olub. Siyasi prosesdə, bir qayda olaraq, milli maraqlar probleminin aktuallaşması özünü göstərir. Müasir tarixi inkişaf dövrünün xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, indi milli maraqlar problemi digər elm sahələrinə nisbətən daha çox siyasətdə öyrənilir və bu, tamamilə düzgündür, formalaşmış təcrübəyə əsaslanaraq cəmiyyətdən problemlərin həllini tələb edir. Azərbaycan bu məsələnin öhdəsindən uğurla gəlib və bu da ölkəyə ictimai maraqları da uğurla təmin etməyə imkan verir.

Samirə SƏFƏROVA
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.