AQTA qanunsuz ət kəsimi yerlərinin kökünü kəsə bilmir...
Akif Nəsirli: “Bu problemin tam aradan qaldırıla bilməməsinin səbəbi işbazların fəaliyyətidir”
Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin ölkədə heyvan kəsiminin normativ tələblərə uyğunlaşdırılması, müasir kəsim məntəqələrinin təşkil olunması və qanunsuz heyvan kəsimi fəaliyyətinin qarşısının alınması istiqamətində nəzarət tədbirlərini davam etdirməsi ilə bağlı məlumat yayılıb.
Qeyd olunur ki, 2024-cü il 12-15 avqust tarixlərində Agentlik əməkdaşları tərəfindən aparılan monitorinqlər zamanı Bakı şəhəri və Abşeron, Masallı, Lənkəran rayonlarında fəaliyyət göstərən 14 heyvan kəsimi və ət satışı məntəqəsində bir sıra nöqsanlar aşkar olunub. Aşkarlanmış uyğunsuzluqlarla əlaqədar inzibati tədbir görülüb.
Baytarlıq-sanitariya ekspertizası aparılmadan heyvan kəsimi və ət satışı fəaliyyəti ilə məşğul olanlar barəsində inzibati xəta haqqında protokol tərtib edilib.
Maraqlıdır ki, Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) illərdir qanunsuz heyvan kəsiminə qarşı mübarizə apardığını açıqlayır, monitorinqlər keçirdiyini bəyan edir, protokol tərtib edildiyini deyir, amma hələ də qanunsuz sallaqxanaların kökünü kəsməyə müvəffəq olmayıb.
Məqsədimiz heç də AQTA-nın üstünə getmək, ona qarşı hansısa bir iddianı irəli sürmək deyil. Sadəcə, indiyə qədər bu probelmin kökünün kəsilməməsi səbəbi bizi də, ictimaiyyəti də ciddi düşündürür. AQTA yarandığı gündən indiyə qədər qanunsuz heyvan kəsimi yerləri ilə mübarizə aparıldığını zaman-zaman deyir, bu barədə məsələ qaldırır. Amma çox maraqlıdır ki, bu, kampaniyaçılıq formasında aparılır, ildə bir dəfə qaldırılır, nəticə nə olur, bilinmir. Amma qanunsuz heyvan kəsimi yerləri yenə də öz işindədir.
Xatırlayırıq, AQTA bir neçə il əvvəl Azərbaycan Mətbuat Şurası ilə birgə tədbir keçirdi. Agentlik onda yeni yaranmışdı və bu onun Mətbuat Şurası ilə birgə keçirdiyi ilk tədbir idi. Onda AQTA rəhbərliyi bəyan etdi ki, Bakıdakı qanunsuz heyvan kəsimi yerləri ilə amansız mübarizəyə başlayacaq. Bu tədbirin üstündən neçə il keçib, amma hələ qanunsuz heyvan kəsimi yerləri ilə mübarizə bitmir, AQTA-nın bu mübarizəsi məntiqi sonluğuna çatmır. Nədir bunun səbəbi? Səbəb AQTA-nın prinsipsizliyindədir, yoxsa qanunsuz heyvan kəsimi yerlərini AQTA-dan güclü şəxslər himayə edir?
“Hesab edirəm ki, AQTA işini müəyyən dərəcədə düzgün qurmayıb”
Liberal İqtisadçılar Birliyinin rəhbəri, ekspert Akif Nəsirli “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, problemin hələ də tam həll olunmamasının səbəbkarı işbazlardır. “Bu problemin tam aradan qaldırıla bilməməsinin səbəbi işbazların fəaliyyətidir”-deyə bildirən A.Nəsirli hesab edir ki, AQTA ölkədə qida təhlükəsizliyinə cavabdeh olan bir qurumdur: “Bu təşkilat həm də insanların qidalanmaq üçün sallaqxanadan aldığı ətin keyfiyyətinə cavabdehlik daşımalıdır. Ona görə də AQTA bu tədbirləri mütəmadi olaraq keçirir. Mənim bu barədə məlumatım var. Onların bu tədbirləri kampaniya xarakteri daşımır. AQTA-nın ofisindən üstündə kameralar quraşdırılmış qruplar göndərilir, qanunsuz ət kəsimi yerlərinin, qida məhsullarının saxlanılması, satılması, daşınmasına və sairin hamısına inzibati qaydada nəzarət həyata keçirilir. Ona görə də hesab edirəm ki, bu işdə mətbuat da, cəmiyyət də AQTA-ya dəstək olmalıdır. Qanunsuz ət kəsimi yerləri niyə var? Bunun səbəbi aydındır. Orda keyfiyyətsiz ətlər satırlar. Qanunsuz heyvan kəsimi yerlərində keyfiyyətsiz, qida standartlarına uyğun gəlməyən ət satılır, özü də qiyməti ucuz olur. Bu gün vətəndaşların da gəlirləri kifayət qədər aşağı səviyyədə olduğuna görə axtarıb ucuz ət satışı yerlərini tapırlar, həmin ətdən almaq istəyirlər. Çünki normal yerlərdə ət bahadır, baha qiymətə ət almağa da gücləri çatmır, məcbur olub ucuz ət alırlar. Buna məcburdurlar. Cəmiyyətdə qanunsuz heyvan kesimi yerlərinin olmasına tələbat var. Bu tələbatı da qarşılamaq üçün işbazlar ortaya çıxır. İşbazların ortaya çıxması da həmin o ət kəsimi yerlərinin sayını get-gedə artırır. Şəhərin bir tərəfində bağlayırlar, o biri tərəfində başqa birini açırlar. Məsələn, o cür yerlərdə xəstə heyvan əti, ölmüş heyvanın əti satılır. O heyvanların hansı xəstəlikdən öldüyü bilinmir”-deyə bildirən A.Nəsirlinin sözlərinə görə, tutalım, heyvan qara yara xəstəliyindən ölüb, onu kəsiblər, əti alan alıcı onun bu xəstəlikdən öldüyünü bilmir.
“Belə faciəsi təhlükələrin qarşısını almaq üçün AQTA fəaliyyətini göstərməlidir. Hesab edirəm ki, AQTA işini müəyyən dərəcədə düzgün qurmayıb. Yəni AQTA işini elə qurulmalıdır ki, cəmiyyətdən də dəstək alsın. Bu qurum cəmiyyətdən də dəstək almalıdır və bu dəstəyə guvənməlidir. AQTA-nin nə qədər işçisi var ki, bütün ət kəsimi yerlərini, bütün qida məhsullarının istehsal olunduğu obyektləri nəzarətdə saxlasın? Bu obyektlərin hamısını nəzarətdə saxlamaq mümkün deyil. Ona görə də bizim qida təhlükəsizliyi cətirimiz hələ tam formalaşmayıb. Bu, yəqin ki, AQTA-nin özündən də aslı deyil. Yəqin bunun üçün siyasi iradə olmalıdır, qanunlar dəyişməlidir. AQTA-nın cəmiyyətin dəstəyinə güvənməsi üçün müəyyən şərait yaradılmalıdır. Cəmiyyətin dəstəyinə güvənərək AQTA yola çıxsa qida təhlükəsizliyi sahəsində çox ciddi uğurlar əldə edə bilər. Amma hazırda öz imkanları daxilində AQTA mümkün qədər mübarizə aparır. Çünki onların fəaliyyəti ilə yaxından tanışam, məsələ qurumun nəzarətindədir. Hesab edirəm ki, burda ölkənin qida təhlükəsizliyi sahəsindəki problemlərin həlli təkbaşına AQTA-nın gücü daxilində deyil. Qida təhlükəsizliyi çətirinin tam şəkildə formalaşdırılması üçün qanunvericilik təkmilləşdirilməlidir, qanunlara dəyişikliklər edilməlidir. AQTA qida təhülksəziliyinə təhdid yaradan istənilən şirkəti, tutaq ki, cərimələyə, o şirkətlər barədə cəza tədbirləri görə bilməlidir”-deyə A.Nəsirli qeyd etdi.
A.Nəsirlinin sözələrinə görə, təəssüflər olsun, ölkədəki şirkətlərin əksəriyyəti elə yerlərə bağlıdır ki, AQTA onlara qarşı tədbir görə bilmir: “Bu, ət kəsimi yerləri ilə bağlı deyil, əsasən böyük şirkətlərlə bağlıdır. Qanunsuz ət bazarları isə işbazların əlindədir, onlar bu cür qanunsuz ət kəsimi yerlərini formalaşdırırlar. Bir tərəfdən AQTA qanunsuz heyvan kəsimi yerlərini bağlayır, o biri tərəfdən də işbazlar tərəfindən açılır. Demək istəyirəm ki, qanunsuz ət kəsimi yerləri ilə bağlı mübarizə davamlı gedir. Yəni burda təkcə günah nəzarət edən qurumun deyil. Bir şeyi də qeyd edim ki, əvvəlki illərə nisbətən qanunsuz ət kəsimi yerlərinin sayı minimuma enib...”
A.Nəsirli qeyd etdi ki, indi bir çox hallarda standartlara əməl olunur və bu işlə məşğul olanlar qayda-qanunla hərəkət edirlər.
Bütün hallarda ekspert hesab edir ki, bu kimi hallara qarşı ictimaiyyət də AQTA ilə bərabər mübarizə aparmalıdır.
İradə SARIYEVA
