Qadınların seçkidə iştirakı demoqrafik prosesin tərkib hissəsidir...
Azərbaycanda uğurla həyata keçirilən islahatların nəticəsi olaraq, ölkədə demoqrafik vəziyyət, gender bərabərliyi və ailə institutları ilə bağlı göstəricilərin yaxşılaşmasına nail olunub.
Nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycan 1918-ci ilin mayın 28-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qəbul etdiyi İstiqlal Bəyannaməsi ilə bərabərhüquqluluq prinsipinin tətbiq edilməsi nəticəsində Şərqdə qadınlara seçmək və seçilmək hüququnu tanıyan ilk ölkə kimi tarixə düşüb. Ona görə də, ənənələrə sadiq qalmaq və qloballaşan dünyada dövlətlərin inkişafı üçün gender və demoqrafiya amilinin vacib olduğunu nəzərdən qaçırmamaq lazımdır. Həmçinin, müasir dövrdə gender bərabərliyinin dövlət idarəetməsində, siyasi sferada qorunması da aktualdır.
Ölkədə gender bərabərliyini pozan, qadınlara qarşı ayrıseçkiliyə səbəb olan qanun mövcud deyil. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycanda gender bərabərliyinin qorunması üçün ciddi addımlar atılıb, vacib istiqamətlər müəyyənləşdirilib. İndi ölkəmizin idarəçilik sistemində qadınların böyük pay sahibi olduğu açıq-aşkardır. Hazırda Azərbaycanda qadınlar dövlət və özünüidaretmə orqanlarında, eləcə də özəl sektorda yüksək vəzifələrə sahibdirlər. Ölkəmizin Birinci vitse-prezidenti Mehriban xanım Əliyevanı uğurlu nümunə kimi göstərə bilərik. Mehriban Əliyeva uzun illər müxtəlif vəzifələrdə çalışıb, Azərbaycan parlamentində təmsil olunub, nəhayət bir neçə ildir ki, Birinci vitse-prezident statusunu daşıyır. Eyni zamanda, VI çağırış Milli Məclisin sədri Sahibə Qafarova, o cümlədən parlamentin digər qadın deputatları da ölkənin ictimai-siyasi həyatında ciddi pay sahibidirlər. Bundan başqa, mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanlarının bəzilərinə rəhbərlik, həmçinin müəyyən idarə və təşkilatlarda vacib vəzifələr xanımlara tapşırılıb.
Mövcud gender bərabərliyi modeli Avropanın təqdim etdiyi modeldən fərqli olsa da…
Ölkəmizdə gender bərabərliyi tarixən özünəməxsus formada inkişaf edib, lokal xarakter daşıyır və ya regional modelə malikdir. Mövcud gender bərabərliyi modeli Avropanın təqdim etdiyi modeldən fərqli olsa da, Azərbaycan əxlaqının, milli mənliyinin və ailə institutunun üzərində qurulub. Əgər biz bu modeli zorakı şəkildə Avropa modeli müstəvisinə keçirmək istəsək, Azərbaycan ailələri və ailə institutunun təməli yerlə-yeksan olar. Bu, kifayət qədər həssas məsələdir. Aydındır ki, Qərb cəmiyyəti Azərbaycan cəmiyyətinin şüuruna və ictimai həyatına bu düşüncəni yeritməklə xalqımızın qayğısına qalmır. Bu, sadəcə olaraq, Azərbaycan xalqının təməlində dayanan və tarixin bütün keşməkeşlərindən bizi üzüağ çıxaran ənənəvi ailə institutunu dağıtmaq məqsədi daşıyır.
Namizədlərin təxminən 1/3-i qadındır…
Maraqlıdır ki, sentyabrın 1-də keçiriləcək növbədənkənar parlament seçkilərində namizədliyini irəli sürənlər arasında kifayət qədər qadın var. Məlumata görə, namizədlərin təxminən 1/3-i qadındır. Onların arasında seçki dairəsi üzrə favorit namizəd olanlar da müşahidə edilir. Səsvermədən sonra parlamentə seçiləcək qadınların sayı da maraqlıdır. Məlumat üçün bildirək ki, ötən parlament seçkilərində 22 qadın mandat əldə edib. Bu isə V çağırışdakı göstəricidən 1 nəfər artıq idi. Budəfəki seçkidə də bir çox qadın namizədin deputat seçiləcəyi ehtimal edilir.
Qadınların seçkidə belə fəal iştirakı demoqrafik prosesin tərkib hissəsi kimi özünü göstərmiş olur.
Ölkəmizdə keçirilən seçkilərdə qadınların rolu çox böyükdür
Bir müddət əvvəl Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə növbədənkənar seçkilərlə əlaqədar Mərkəzi Seçki Komissiyasının Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi ilə birgə layihəsi çərçivəsində dəyirmi masa təşkil edilib.
Mərkəzi Seçki Komissiyasının müxtəlif statuslu seçki iştirakçılarını əhatə edən genişmiqyaslı maarifləndirmə proqramı əsasında gerçəkləşdirilən layihə cəmiyyətdəki aktiv mövqeyi, məqsədyönlü fəaliyyətləri günbəgün güclənən Azərbaycan qadınlarının seçkilərdə fəallıqlarının daha da yüksəldilməsi üçün yaradılan geniş və hərtərəfli imkanların müzakirəsinə həsr olunub.
Tədbirdə çıxış edən Mərkəzi Seçki Komissiyasının sədri Məzahir Pənahov qurumlararası sıx əməkdaşlıq sayəsində ərsəyə gələn müxtəlif layihələrin qadınların seçkilərdə azad və sərbəst fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi, məlumatlılığının artırılması, eyni zamanda, fəallığı baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb etdiyini vurğulayıb.
O bildirib ki, ölkəmizdə keçirilən seçkilərdə qadınların rolu çox böyükdür. Həmçinin seçicilərimizin çoxu qadınlardır. Seçkilərdə fəallığı baxımından ən gözə görünməyən, amma effektli olanlar da qadınlardır.
Dəyirmi masada çıxış edən Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Bahar Muradova vurğulayıb ki, istər qadın, istər kişi olaraq biz, ilk növbədə, hüquqlarımızı bilməliyik. Hər bir Azərbaycan vətəndaşının ölkənin ictimai-siyasi həyatında, bütün səviyyələrdə bərabər şəkildə iştirak hüququ var. Bu hüquqdan bərabər istifadə edək, bərabər iştirak edək və təmsil olunaq. Eyni zamanda, nəticələrə məsuliyyətlə cavabdehlik daşıyaq:
“Bizim bu qəbildən olan məlumatlandırma kampaniyalarımızın məqsədi bu bərabərliyi təmin etməkdir. Biz bütün demokratik ölkələrin əksəriyyətindən əvvəl qadınlara seçmək və seçilmək hüququ vermişik. Keçdiyimiz inkişaf yolu, əldə etdiyimiz nailiyyətlər bizi o həddə gətirib çıxarıb ki, biz kişilərdən öndə olmalı deyil, onlarla çiyin-çiyinə, bərabər şəkildə qurduğumuz bu dövlətə töhfələrimizi verməliyik, bərabər iştirak etməliyik, bərabər cavabdehlik daşımalıyıq”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.
