Gürcüstanın xarici siyasətinə yön verə bilmədilər - aləm qarışdı...

Gürcüstanda minlərlə media qurumuna və vətəndaş cəmiyyətinə təhlükə yaradacağı iddia olunan, ölkənin özündə müxalifət, xaricdə isə ABŞ və Avropa İttifaqı ölkələri tərəfindən tənqid olunan ziddiyyətli “xarici təsirin şəffaflığı” qanunu avqustun 1-dən qüvvəyə minib. Buna baxmayaraq, prezident Salome Zurabışvili də daxil, çoxsaylı deputat və ictimai xadim qanundan Konstitusiya Məhkəməsinə şikayət edib.

Ədliyyə naziri Rati Breqadze deyib ki, nazirlik maliyyəsinin 20 faizi xaricdən gələn təşkilatların qeydiyyatına hazırdır. Onun sözlərinə görə, bu qanunu pozanlar cərimə olunacaqlar. Gürcüstanda 10 mindən artıq QHT-nin əksəriyyəti xaricdən maliyyələşir. Onlardan bəziləri artıq indidən qeydiyyatdan keçməyəcəklərini bəyan edib. Hazırda Konstitusiya Məhkəməsinə üç rəsmi şikayət daxil olub. Şikayətlərdə məhkəmənin qanunvericilik aktını nəzərdən keçirdiyi müddətdə onun qüvvəsinin dayandırılması rica edilir. Birinci şikayəti ölkə prezidenti Salome Zurabişvili təqdim edib. Onun bu qanuna qoyduğu veto 150 yerlik parlamentdə 84-4 çoxluğu ilə ləğv edilib. İkinci şikayəti onlarca deputat verib. Hər iki şikayətdə Gürcüstan Konstitusiyasının 78-ci maddəsinin pozulduğu göstərilir. Bu maddədə Gürcüstanın Avropa İttifaqı və NATO-ya inteqrasiyası üçün bütün mümkün addımların atılması tələb olunur. Üçüncü şikayət 122 media və vətəndaş cəmiyyəti qurumu tərəfindən verilib. Qanun Ədliyyə Nazirliyinə hədəflənən təşkilatlarla bağlı şəxslərdən siyasi baxışları, etnik mənsubiyyətləri, dinləri və cinsi həyatları ilə bağlı informasiyaları tələb etmək hüququ verir. Konstitusiya Məhkəməsinin sədri Merab Turava deyib ki, üç şikayət bir vəsatətdə birləşdiriləcək. 9 hakimlik Konstitusiya Məhkəməsinin şikayətə baxması üçün ən azı bir ay vaxt lazım gələcək. Bundan əvvəl ABŞ hökuməti Gürcüstan hökuməti üçün nəzərdə tutulan 95 milyon dollarlıq yardımın çatdırılmasına fasilə verdiyini bəyan edib. Dövlət katibi Entoni Blinken demişdi ki, bu, Gürcüstanda hakim partiyanın təşəbbüsü ilə “xarici təsirin şəffaflığı” adlı qanunun qəbul edilməsi ilə bağlıdır. ABŞ Dövlət Departamenti Gürcüstan hakimiyyətinin hərəkətini “antidemokratik” adlandırıb. Blinken bəyan edib ki, Gürcüstan hökumətinin antidemokratik hərəkətləri və yalan bəyanatları Avropa İttifaqı və NATO üzvlüyü ilə bir araya sığmır. Sözügedən qanunun imzalanmasından bir neçə gün sonra ABŞ bildirmişdi ki, Gürcüstanın onlarca vətəndaşına qarşı viza qadağaları tətbiq ediləcək. Bunların əksəriyyəti hakim partiyadan olan deputatlar və hökumət nümayəndələridir. Bundan əvvəl Avropa İttifaqının Gürcüstandakı səfiri Pavel Gerçinski bildirib ki, Aİ Gürcüstanın bloka inteqrasiyası prosesini dayandırıb və Gürcüstana ayrılmış 30 milyon avroluq yardımı dondurub. Bütün bu qalmaqallar fonunda daha bir məsələ meydana çıxıb. Gürcüstanın baş naziri İrakli Kobaxidzenin İran prezidenti Məsud Pezeşkianın andiçmə mərasiminə getməsi də qalmaqala çevrilib. Müxalifət onun Tehranda görünməsini ABŞ və Avropa İttifaqına qarşı növbəti düşmən jesti kimi qiymətləndirib. Gürcüstan lideri cavabında bildirib ki, Tiflis Vaşinqtonun şantaj siyasətindən əl çəkməsini gözləyir. Gürcüstanın baş nazirinin HƏMAS liderlərindən biri İsmayıl Haniyənin yanında çəkildiyi mərasimdən video internetdə yerləşdirilib. Eyni zamanda izdiham “İsrailə ölüm” və “Amerikaya ölüm” şüarları səsləndirib. Jurnalistlər baş nazirin niyə belə bir olaydan xəcalət çəkmədiyini soruşduqda, o cavab verib ki, İran mühüm dövlətdir, ona görə də Ermənistan və Azərbaycanın baş nazirləri, Avropa İttifaqı və BMT nümayəndələri onun yanında olublar. 

Kobaxidze əmindir ki, müxalifət öz ağalarının tələbi ilə qalmaqal yaradır. Eyni zamanda o, Gürcüstanın ABŞ-la münasibətləri bərpa etməyə tam hazır olduğunu vurğulayıb: “Qarşılıqlı addımlar atılan kimi Gürcüstan-Amerika münasibətlərinə yenidən baxılacaq... Biz ədalətli, praqmatik və dostcasına addımlar gözləyirik. Sanksiyalara gəlincə, bu, əks-məhsuldar olan tondur və heç bir halda qarşılıqlı addım sayıla bilməz. Şantaj əvəzinə, münasibətləri yaxşılaşdırmaq, yenidən qurmaq üçün sağlam söhbət etməliyik”. Gürcüstan parlamentinin birinci vitse-spikeri Gia Volski də eyni mövqe sərgiləyib. Düzdür, o bu barədə ölkəsinin Çinlə münasibətləri kontekstində danışıb: “Biz Amerikadakı dostlarımızı inandırmalıyıq ki, Çinlə əməkdaşlığımız Qərblə əməkdaşlığımıza alternativ demək deyil”. Eyni zamanda o, bu yaxınlarda Çinə Kanada, İsveçrə, Finlandiya, Ukrayna və digər ölkələrin nümayəndələrinin səfər etdiyini xatırladıb. Onun sözlərinə görə, Tiflis Qərbdən Şərqə dönməmək, Asiya və Avropa bazarlarını birləşdirmək istəyir. Bu arada ABŞ Dövlət Departamentinin Avropa və Avrasiya Məsələləri üzrə müavini Ceyms O'Brayn bildirib ki, Vaşinqton artıq Tiflislə münasibətlərini pis tərəfdən nəzərdən keçirir, çünki hakim “Gürcü arzusu”nun NATO-dan, Avropa İttifaqından əks istiqamətdə hərəkət etdiyinə inanır: “Gürcüstanın hakim partiyasına aydın olmalıdır ki, geriyə yol var - vətəndaş cəmiyyətinə qarşı zorakılıq olmadan azad və ədalətli seçkilər keçirmək. İstədikləri şəffaflığı yaratmaq, hətta bu xarici agentlər haqqında qanunu Rusiya qanunlarından çox Aİ qanunlarına uyğunlaşdırmaq. Çinin Qara dənizdəki Anaklia dərin dəniz limanının sahibi olmasına imkan verməyin. Bunlar Gürcüstan üçün çox vacib addımlardır”. “Xalq Gücü” partiyasının lideri Quram Maçaraşvili bildirib ki, Qərbin gürcü seçiciləri ələ almaq cəhdi uğurlu olmayacaq: “Üç aydan sonra xalq yenidən sülh və suverenliyi seçəcək, bundan sonra ABŞ və Avropa İttifaqı iki-üç il əvvəl istifadə olunan dost dilinə qayıtmağa məcbur olacaq".

Tahir TAĞIYEV