Kod adı "Şimal şəbəkə" dəhlizi - Azərbaycan Əfqanıstan müharibəsində...
Emin Həsənli: “Ad müxtəlif cür səslənə də bilər, ancaq mahiyyət budur ki, biz bu istiqamətdə ABŞ-a ciddi dəstək vermişik”
İyulun 20-də “Yalan məlumatların ifşası: Dezinformasiyaya qarşı mübarizə” mövzusunda 2-ci Şuşa Qlobal Media Forumunun açılış mərasimində Prezident İlham Əliyev iştirak edib və sualları cavablandırıb. Azərbaycan əsilli siyasi şərhçi Ramiz Yunusun “Ağ Evdə dəyişikliyin regionumuzla bağlı hansı nəticələri olacaq, hansı dəyişikliklər olacaq” kontekstində olan sualını cavablandıran ölkə başçısı bildirib ki, bizim ABŞ-la münasibətlərimiz demək olar ki, hər zaman sabit olub: “Əlbəttə ki, müəyyən enişli-yoxuşlu dövrlər olub və o da bizim günahımız deyildi. Çünki bəzən Azərbaycanla bağlı müəyyən şişirdilmiş gözləntilər olub. Digər tərəfdən, onlar bizim siyasi həyatımıza müdaxilə etməyə çalışıblar, siyasi müxalifəti maliyyələşdirmək cəhdləri ediblər. Bu cəhdlər birbaşa və ya müəyyən QHT-lər vasitəsilə olub. Bildiyiniz kimi, Azərbaycan balaca ölkədir və Bakıda hər kəs hər şeyi bilir. Ona görə bunu gizlətmək çətin olardı. Bütün bu enişli-yoxuşlu dövrlərə baxmayaraq, biz münasibətlərə strateji, vacib mövqedən yanaşmışıq və biz burada mümkün qədər əlimizdən gələni etməyə çalışmışıq. Xüsusilə də bizim praktiki baxımdan sülhməramlı əməliyyatlarda iştirakımızı nəzərdə tuturam.
Bildiyiniz kimi, bu əməliyyatlar başlayanda Azərbaycan ilk qeyri-NATO ölkəsi idi ki, Əfqanıstanda həmin əməliyyatlara qoşuldu və oradan sonuncu çıxdı. ABŞ qoşunları ölkəni tərk etdi və daha dəqiq desək, oranı qoyub qaçdılar. Biz hələ də orada idik. Biz Türkiyənin Silahlı Qüvvələri ilə birlikdə hava limanını tərk edən sonuncu ölkələr olduq. Bu idi bizim tərəfdaşlığımız. Əfqanıstanla bağlı onların bizə ehtiyacı var idi. Mən xatırlayıram ki, ABŞ-ın yüksək rütbəli məmurları və nəqliyyat komandanlığı, Müdafiə Nazirliyinin nəqliyyat komandanı Azərbaycana dəfələrlə gəlirdilər və bizə minnətdarlıq bildirirdilər ki, Azərbaycan “Şimal şəbəkə” adlandırılan bir dəhliz idi və biz onun tərkib hissəsi idik. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Əfqanıstana gedən əsas marşrut çox çətin marşrut idi. Ancaq Əfqanıstanda missiya başa çatdıqdan sonra onların etdikləri nə oldu? Onlar yenidən bizə qarşı sanksiyanı bərpa etdilər. Mən 907-ci düzəlişdən danışıram. Buna heç bir məntiqi əsaslandırma və izah təqdim etmədən, bu da onların bizə təşəkkürü…”
Prezidentin cavabından belə nəticəyə gəlirik ki, zamanında Azərbaycan “Şimal şəbəkə” adlandırılan mühüm dəhlizin tərkib elementi olub. Bu şərti ad barədə ekspertlər nə düşünür?
Hərbi-siyasi şərhçi Emin Həsənli “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Azərbaycan da beynəlxalq antiterror koalisiyasının üzvü idi: “Həm sülhyaratma proseslərində qardaş Türkiyə taborunun tərkibində bir bölüyümüz iştirak edirdi, həm də Azərbaycan Əfqanıstana yüklərin daşınması üçün hava dəhlizu vermişdi. Bu da heç kimə sirr deyil. Ən çox marşrutlardan biri Azərbaycan üzərindən idi ki, ABŞ və onun silahlı qüvvələri istifafə edirdi. Azərbaycan tək Əfqanıstanda yox, Kosovoda da sülhyaratma proseslərində iştirak edib. Bilirsiz ki, İraqda olan proseslərdə də Türkiyə iştirak etdi. Azərbaycan ümumiyyətlə NATO və Amerika ilə müxtəlif sahələrdə, hərbi əməkdaşlıq proqramı çərçivəsində əlaqələr yaradıb. Hər zaman olduğu kimi, bu dəfə də Amerika özü bu məsələlərdə üzərinə düşən öhdəlikləri yerinə yetirmədi. Birinci, ATƏT - in həmsədri kimi Qarabağ məsələsinin həll edilməsində heç bir addım atmadı, Ermənistanı təcavüzkar kimi tanımaq, ona sanksiyalar qoymaq əvəzinə, Ermənistana yardımlar etdi. İkinci, o zamanki Xocalı soyqırımı yaşayan, təcavüzə məruz qalan Azərbaycana qarşı sanksiya tətbiq etməklə ədalətsiz mövqe tutdu. Daha sonra isə burada bəzi QHT - in maliyyələşməsini də Cənab Prezident haqlı olaraq bildirdi. Azərbaycan dövlətinə, bütün dünyaya məlumdur ki, Amerika bir çox ölkələrdə törətdiyi inqilabları QHT -lər və mətbuata dəstək adı altında edib. Azərbaycanda da 2003 - 2005 - ci illərdə bu cəhdlər olub. Bütün bunlar siyasi proseslərdə olan hər kəsə məlumdur. O ki qaldı sizin konkret sualınıza, Azərbaycan da daxil olmaqla, dünyanın bir çox ölkəsi, NATO ölkələri və alyansdan kənar ölkələr “Şimal şəbəkəsi”nin içərisində idi. Beynəlxalq sülhün və ədalətin qorunması üçün Azərbaycan ABŞ ilə eyni koalisiyada iştirak edirdi. Bunun şərti adı “Şimal şəbəkəsi” olub. Ad müxtəlif cür səslənə də bilər, ancaq mahiyyət budur ki, biz bu istiqamətdə ABŞ-a ciddi dəstək vermişik”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
