Azərbaycanın üzərindən Qazaxıstan-Rumıniya kabel xətti - Bakının təşəbbüsü rezonans doğurdu...
Akif Nəsirli: “Bu enerji mənbələrindən bəhrələnmədə Azərbaycan öz töhfəsini vermək fikrindədir”
Prezident İlham Əliyev iyulun 20-də keçirilən “Yalan məlumatların ifşası: Dezinformasiyaya qarşı mübarizə” olan 2-ci Şuşa Qlobal Media Forumunda Vaşinqtonun Bey Atlantik Universitetindən professor Paulo Liebl Fon Şirakın “Hibrid atmosferdə yaşamaqla bağlı, yəni həm faydalı qazıntı növlərindən istifadə edərək, həm də yeni bərpaolunan enerjiyə diqqətin təmin edilməsi ilə bağlı mesajınız nədən ibarətdir” sualına cavabında bildirib ki, Özbəkistan və Qazaxısatndan Xəzər dənizindən keçərək Azərbaycana, Gürcüstana, Türkiyəyə, Rumıniyaya bərpa olunan enerji xətti inşa edə bilərik: “...İkincisi, mən bilirəm ki, Avropa şirkətləri bərpaolunan enerjiyə nə qədər yatırım edirlər. Mən bunu təqdir edirəm. Ancaq beynəlxalq ekspertlərin hesabatına görə, nə qədər etsələr də, bu, dünyanın və Avropanın ehtiyacını tam ödəyə bilməyəcək və ona görə də biz həmin kabel üzərində işləyirik. Layihə təkcə bu deyil. Biz Özbəkistan və Qazaxıstanla bir neçə ay bundan əvvəl Xəzər dənizinin dibi ilə gedəcək elektrik kabeli haqqında saziş imzalamışıq və bunun texniki əsaslandırılması olacaq. Onların da bu sahədə təcrübəsi var. Bizim planlarımız istədiyimiz kimi həyata keçsə, Özbəkistan və Qazaxıstandan Xəzər dənizindən keçərək Azərbaycana, Gürcüstana, Türkiyə və Rumıniyaya uzanacaq kabel xətti inşa edə bilərik. Yəni bu layihə Cənub Qaz Dəhlizindən də daha böyük layihə olacaq. Amma bizim əməkdaşlığa, eyni zamanda, koordinasiyaya ehtiyacımız var...”
“Artıq bu istəkdən qaynaqlanan o ideyalar var”
Liberal İqtisadçılar Mərkəzinin rəhbəri Akif Nəsirli “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, rəsmi Bakının bu təşəbbüsü dünyada da maraqla qarşılanmaqdadır.
A.Nəsirli qeyd etdi ki, Paulo Liebl Fon Şirak milliyyətcə fransız olsa da, Amerikada fəaliyyət göstərir, orada yaşayır və ora vətəndaşıdır. A.Nəsirli əlavə etdi ki, Şirak bir mütəxəssis kimi həmişə Azərbaycanın haqlı olduğunu dilə gətirir, həm torpaqlarımızın işğaldan azad olunması, həm də enerji layihələrinin həyata keçirilməsi istiqamətində bizim mövqeyimizi dəstəkləyir.
“Söhbət ondan gedir ki, artıq Azərbaycanın Avropaya elektrik enerjisi ixrac edəcəyi əvvəlcədən bəllidir. Artıq bu istiqamətdə müəyyən işlər görülüb, proses davam edir. Azərbaycan dövləti ilə birgə Özbəkistan və Qazaxıstan da bu sahəyə töhfə vermək istəyir. Sözsüz ki, Avropanın elektrik enerjisinə olan tələbatını Azərbaycan təkbaşına ödəyə bilməz. Ona görə də, burada bazar imkanları olduğuna görə Azərbaycan həm də icra etdiyi bu layihəyə Qazaxıstanı və Özbəkistanı, yəni Xəzərin o tayındakı iki türk dövlətini də qoşub. Cənab Paulo Liebl Fon Şirakın sualı ondan ibarətdir, siz həm deyirsiz ki, “yaşıl enerji” istehsalını inkişaf etdirəcəyik, digər tərəfdən də, qazdan və mazutdan alınan elektrik enerjisini Avropaya təklif edirsiz, bu necə olur? Prezident də onun sualına çox gözəl izahlı cavab verir ki, bəli, neft, sərvət ölkələri “yaşıl enerjinin” inkişafına töhfə verməlidir, onu irəlilətməlidir, çünki bu ölkələrin əllərində kapital var, imkan var, amma “yaşıl enerjinin” dünyanın, hətta Avropanın tam tələbatını ödəməsi hələ ki, mümkün deyil. Yəni bu, gələcəyin perspektivləri, hədəfləridir. Dünyanın tamamilə bərpa olunan və alternativ enerji ilə təmin edilməsi hədəfi onilliklərin hədəfidir, bu, perspektivlərin hədəfidir. Ancaq ora çatana qədər dünya ənənəvi enerji mənbələrindən bəhrələnməlidir. Bu enerji mənbələrindən bəhrələnmədə Azərbaycan öz töhfəsini vermək fikrindədir”-deyə A.Nəsirli bildirdi.
A.Nəsirlinin sözlərinə görə, əvvəllər düşünülürdü ki, 60, 80, 100 ildən sonra ənənəvi enerji mənbələri tükənəcək və dünyanı alternativ enerji ilə təmin etməkdən ötrü ideyalar ortada olmalıdır. “Artıq bu istəkdən qaynaqlanan o ideyalar var. Alternativ və bərpa olunan enerjinin alınmasının inkişaf etdirilməsi, onun alınmasının daha ucuz başa gəlməsinin təmin etməkdən ötrü araşdırmalar, elmi tədqiqatlar davam edir, amma həmin o hədəfə çatana qədər bizə ənənəvi enerji mənbələrindən əldə edilən enerji vacibdir. Yəni dünyanın alternativ və bərpa olunan enerji tələbatı tam ödənənə, o səviyyəyə çatana qədər ənənəvi mənbələrdən əldə edilən enerji populyar olacaq. Bu populyarlıq ən azı qarşıdakı bir neçə onillikdə öz həlledici mövqeyini qoruyub saxlayacaq. Məsələn, Avropa ölkələrində ən çox alternativ və bərpa olunan enerjidən istifadə edən, bəhrələnən ölkə Almaniyadır. Ötən il üçün elan edildi ki, Almaniya ölkənin enerjiyə olan tələbatının 50 faizə yaxınını alternativ və bərpa eidlən enerji hesabına təmin edib”.
A.Nəsirli vurğuladı ki, amma digər ölkələrdə bu göstərici 10, 15, 20, 22 faiz və sair təşkil edir. Yəni ən yaxşı halda Almaniyanın timsalında ölkələrin enerjiyə olan tələbatnın yarısını, hələ ki, ənənəvi mənbələr hesabına əldə edilən enerji təmin etməlidir. O hesab edir ki, hələ ki, Almaniya ən yüksək göstəricidir, amma digər Avropa ölkələri arasında göstəricisi onun 3-də, 5-də 1-i qədər olanlar var.
İradə SARIYEVA
