Azərbaycanın özündə 90, xaricə 72 qəpiyə satılır - bu nə ticarətdir...
Kamran Məmmədli: “Bəzi hallarda yerli istehsal məhsullar xarici ölkələrə rəqabətliliyi təmin etmək üçün daha ucuz satılır”
Azərbaycanda istehsal olunan məhsullar yerli bazara nisbətən xarici bazarlara daha aşağı qiymətə təklif olunur. Məsələn, bu ilin yanvar-iyun aylarında xaricə satılan kartofun bir kiloqramının orta gömrük qiyməti 72 qəpik olub. Bu, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2 qəpik ucuzdur.
Ötən ilin eyni dövründə bu qiymət 74 qəpik olub. Bu ilin iyun ayında kartofun bir kiloqramının orta aylıq pərakəndə satış qiyməti isə 90 qəpik olub.
Görəsən, bu və buna bənzər məhsulların xaricə daha ucuz satılmasının səbəbləri nədir?
“Xarici bazarlarda fərqli qiymətə satılan yerli məhsullar bazarın tələbinə uyğun şəkildə qiymətləndirilir”
İqtisadçı Kamran Məmmədli “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, məhsulun gömrük qiyməti onun bazarda pərakəndə satış qiyməti deyil: “90 qəpiyə alınan kartofu sahibkar sahədə 60 qəpiyə satır. Həmin sahibkar bostanda satdığı məhsulu gömrüyə daşıyana qədər onun maya xərci artır. Bununla yanaşı, həmin məhsul gömrükdən keçəndən sonra xarici bazara çıxmalıdır. Bunun üçün də əlavə məsrəflər ortaya qoyur. Nəticədə həmin məhsul Rusiya bazarında 1 manat 40 qəpiyə satılır”.
Həmsöhbətimiz onu da əlavə etdi ki, bəzi hallarda yerli istehsal məhsullar xarici ölkələrə rəqabətliliyi təmin etmək üçün daha ucuz satılır. Bu da xaricdəki məhsullarla rəqabətliliyi təmin etmək üçündür. Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, pərakəndə satışın risqləri çox olur. Belə ki, məhsulun xarab olma ehtimalı var. İxrac olunan aqrar məhsulların xarab olma ehtimalı olduğu üçün onlar bazarın diqtə etdiyi qiymətə satmalıdırlar. Ümumiyyətlə, xarici bazarlarda fərqli qiymətə satılan yerli məhsullar bazarın tələbinə uyğun şəkildə qiymətləndirilir. Sahibkar kifayət qədər rəqiblə üz-üzədirsə mənfəəti deyil, məhsulu satmağı düşünür. Ziyana düşməmək üçün belə bir addım atırlar”.
Günel CƏLİLOVA
