İrəvanla saziş hazırdır - qaldı 2 mühüm şərtin icrası…
Abutalıb Səmədov: “Ermənistan bu addımları atmasa, sazişin imzalanması tarixi çox uzanacaq”
Prezident İlham Əliyev “Yalan məlumatların ifşası: Dezinformasiyaya qarşı mübarizə” mövzusunda 2-ci Şuşa Qlobal Media Forumunda çıxışında sülh sazişi ilə bağlı vəziyyətdən danışıb:
“Sülh sazişinə gəldikdə, mənə xarici işlər naziri tərəfindən verilən məlumata görə, mətnin 80-90 faizi razılaşdırılıb. Ermənistan həmin o müddəanı və terminologiyanı (Qarabağla bağlı – red.) oradan götürməyə razı oldu və beləliklə, normallaşma prosesində irəliləyiş baş verir”. Amma burada hazırda iki məsələnin açıq qaldığını vurğulayan Prezident qeyd edib: “Onlardan biri odur ki, Ermənistan bizim təkliflərə müsbət cavab verməlidir. İkincisi, həm Ermənistan, həm Azərbaycan birgə ATƏT-ə müraciət etsin ki, Minsk qrupu ləğv edilsin. Çünki bu qrup artıq uzun müddətdir fəaliyyətsizdir”.
Ermənistan bu istiqamətdə nə etməlidir ki, sazişlə bağlı məsələ tam yekunlaşsın?
Müstəqil siyasətçi Abutalıb Səmədov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Azərbaycan Prezidenti Forumdakı çıxışında sülh sazişinin hansı vəziyyətdə olduğunu və imzalanması üçün hansı addımların atılmasının zərürətindən danışdı: “Bu istiqamətdə uzun müddət idi ki, əsas maneə Qarabağın statusu ilə bağlı məsələydi. Ermənilər bu tələbi irəli sürürdülər. Bundan əvvəl isə Minsk qrupunun bu prosesə cəlb edilməsini tələb edirdilər. İndi bu tələblər ortada yoxdur. Prezident təklif edir ki, fəaliyyətinə ehtiyac duyulmayan Minsk qrupu ləğv edilsin. Çünki Minsk qrupu Qarabağa status verilməsi məqsədilə yaranmışdı. Hazırda Ermənistan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyirsə, onlar da Minsk qrupunun gərəksiz olduğunu bəyan etməlidir. Hələlik Ermənistanın bu istiqamətdə heç bir fəaliyyəti yoxdur. Prezidentin bu tələbinə onlar tənqidi yanaşır. İkinci məsələ sülh sazişinin imzalanması üçün yerdə qalan 10-15 faizlik razılaşdırması zəruri olan məsələlərdi. Onlar Qranada prinsiplərini tələb kimi ortaya atırlar. İstəyirlər ki, ərazilər rəqəmlə ifadə olunsun. Hazırda sərhədin böyük hissəsi dəqiqləşməyib. Hətta SSRİ dönəmində belə bu konkretləşməyib. Bu səbəbdən də biz ümumi anlamda bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıya bilərik. Konkret rəqəm delimitasiya və demarkasiya prosesindən sonra mümkün ola bilər. Burada xəritələrlə bağlı da ziddiyyət var. Konkret xəritələrin göstərilməsi yanlışdır. Azərbaycan bu tələbində haqlıdır. Ermənistan kommunikasiyaların açılması ilə bağlı da konstruktiv olmayan mövqe sərgiləyir. Son maneə Ermənistan konstitusiyasının dəyişməsi tələbidir. Preambulada müstəqillik bəyannaməsinə istinad edilir və orda da Qarabağ Ermənistanın tərkib hissəsi kimi göstərilir. Bu səbəbdən də, konstitusiya mütləq dıyişməlidir. Ermənistan bunu etmək istəmir. Beynəlxalq müqavilələr belə ölkələrin konstitusiyasından yüksək status malik deyil. Bu səbəbdən, hətta saziş
imzalansa da, Ermənistan parlamentində təsdiq olunmalıdır. Bunun üçün də konstitusiya məhkəməsi rəy verməlidir ki, saziş ali qanunlarına uyğundur. Ancaq bu belə deyil. Onu mütləq mənada dəyişdirmək məcburiyyəti ortaya çıxır. Paşinyan istəsə, bunu referendum keçirmədən edə bilər. Preambulanın parlamentdə dəyişməsi mümkündür, buna Paşinyanın deputat sayı da kifayət edir. Ermənistan bu addımları atmasa, sazişin imzalanması tarixi çox uzanacaq”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
