Səudiyyə şeyxləri Avropa ilə “valyuta müharibəsinə” başlayır...
Firdovsi Şahbazov: “Səudiyyə vəsaitlərini geri çəksə, bu, Avropa maliyyə sistemində fəlakətə səbəb olacaq”
Səudiyyə Ərəbistanının Rusiya aktivlərinin müsadirəsinə cavab olaraq Avropa İttifaqının borc qiymətli kağızlarını satması qlobal maliyyə sisteminə böyük ziyan vuracaq. Bu, həm də böyük ölkələri xaricdəki aktivlərinin təhlükəsizliyi haqqında düşünməyə məcbur edəcək.
Bu barədə Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov mediaya açıqlamasında deyib.
“Biz çoxdan dedik ki, Rusiya Federasiyasını soymağa cəhd etmək, bu və ya digər şəkildə birbaşa və ya dolayısı ilə orada saxlanılan aktivlərimizi müsadirə etmək tamamilə qanunsuzdur. Bu, beynəlxalq maliyyə sisteminə böyük ziyan vuracaq”, - deyə Peskov bildirib. O əlavə edib ki, bu, həm də zəngin və böyük ölkələri öz aktivlərinin taleyi barədə düşünməyə məcbur edəcək.
Bundan əvvəl Səudiyyə Ərəbistanı Rusiyanın aktivlərinin müsadirə edilməsinə cavab olaraq Aİ-nin qiymətli kağızlarını satmaqla hədələdiyini bildirib. Səudiyyəlilər təkbaşına avrozona iqtisadiyyatına zərər vurmasalar da, zəncirvari reaksiyaya başlaya bilərlər - AB hökumət borcunun böyük bir şəkildə satılması avrozonanın zəif iqtisadi göstəricilərini daha da pisləşdirir. Xarici investorlar Fransanın dövlət borcunun təxminən 50 faizinə, İtaliyanın 28 faizinə, İspaniyanın 40 faizinə və Almaniyanın 45 faizinə sahibdirlər.
Bütün bu deyilənlərin fonunda Səudiyyə qiymətli kağızlara qoyduğu investisiyaları geri çəksə nə baş verə bilər? Səudiyyə niyə bu addımı atır? Belə bir addım atsa Avropanın maliyyə sistemində nə baş verər?
“Rusiya aktivlərinin müsadirəsi məsələsi ərəb şeyxlərini qorxudur”
Sözügedən məsələyə aydınlıq gətirən iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru Firdovsi Şahbazov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Səudiyyə vəsaitlərini geri çəksə, bu, Avropa maliyyə sistəmində fəlakətə səbəb olacaq: “Daha sonra domino effekti verərək dünya maliyyə sisteminə təsir edəcək. Məsələnin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, Ukrayna müharibəsi səbəbindən Rusiyanın Qərb banklarında aktivlərinin müsadirə edilməsi məsələsi gündəmə gəlib. Ancaq bununla bağlı mexanizm yoxdur. Həmçinin ciddi fikir ayrılıqları var. Qərbdə bunun əleyhinə olan qüvvələr bəyan edirlər ki, Rusiyaya qarşı belə bir addım atılsa, o zaman digər ölkələr panikaya düşərək öz vəsaitlərini çıxaracaqlar. Nəticədə Qərbin maliyyə sistemi çökəcək. Əslində “G7” ölkələri hələ də Rusiya Mərkəzi Bankının dondurulmuş aktivlərinin mümkün müsadirəsi ilə bağlı razılığa gəlməyib.Yalnız onların yerləşdirilməsindən əldə edilən gəlirin Ukraynaya kömək üçün istifadə edilməsinə dair razılıq var. Səudiyyə Ərəbistanı ilə ABŞ arasında son illər müəyyən məsələlərdə fikir ayrılıqları var. Üstəlik, bir neçə ay əvvəl Putinin BƏƏ və Səudiyyəyə səfəri oldu. Səudiyyə ehtiyat edir ki, Rusiyaya qarşı başlanan kampaniya bir gün onlara qarşı çevrilə bilər. Çünki 2011-ci ildə Qəddafi devriləndən sonra Liviyaya məxsus 100 milyard dolların taleyi bəlli deyil. Ona görə də bu amil ərəb şeyxlərini qorxudur. Üstəlik, Çinlə Səudiyyə arasında siyasi-iqtisadi əlaqələrin genişlənməsi də burada müəyyən rol oynayır. Nəzərə almaq lazımdır ki, ötən il məhz Çinin vasitəçiliyi ilə İranla Səudiyyə Ərəbistanı barışdırıldı. Bütün bu baş verənlərdən Rusiya öz xeyrinə yararlanmağa çalışır. Ancaq düşünmürəm ki, Səudiyyə sona qədər buna getsin. Qarşılıqlı maraqların təmin edilməsi ortaq məxrəcin tapılmasına gətirib çıxaracaq”.
Vidadi ORDAHALLI
