NATO-Çin qarşıdurması açıq şəkil aldı - tarixdə ilk hadisə...
Elxan Şıxəliyev: “Bu, ABŞ-ın dünyada Çinlə iqtisadi müstəvidə apardığı rəqabətin hərbi fazaya keçməsinin ilkin əlamətləridir”
NATO-nun Vaşinqtonda keçirilən sammitinin yekun bəyannaməsində Çin Rusiyanın Ukraynada apardığı müharibənin əsas sponsoru adlandırılıb. Şimali Atlantika Bloku Çini Rusiyanın hərbi maşınına maddi və siyasi dəstəyi dayandırmağa çağırıb. NATO tarixində ilk dəfədir ki, Çinin ünvanına bu qədər sərt fikirlər səsləndirilib.
Bunu necə anlamaq olar?
Hərbi-siyasi şərhçi Elxan Şıxəliyev “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, NATO-nun 75 - ci sammitində qurum özünün on illik “yol xəritəsini“ açıqladı: “Bəyan etdi ki, dünyada təhlükəsizliyə təhdid olan ölkələr: Rusiya, Çin, İran və Şimali Koreyadır. Yəni əsas strateji hədəflərini müəyyən etdilər. Çini Ukrayna müharibəsində Rusiyaya sponsorluq edən ölkə kimi qəbul etdilər. Bu, ABŞ -ın dünyada Çinlə iqtisadi müstəvidə apardığı rəqabətin hərbi fazaya keçməsinin ilkin əlamətləridir. Eyni zamanda, Sakit və Hind okenı hövzəsi ölkələrinin təhlükəsizliyi ilə bağlı tədbirlər planı ortaya qoyuldu. Hesab edildi ki, Yaponiya, Cənubi Kareya, Sinqapur kimi ölkələr Çindən təhdid oluna bilər. Bütün bunlar Çinin maraqlarına ziddir. Rəsmi Pekin planlayır ki, onu Tayvan üzərindən yeni müharibəyə təhrik edə bilərlər. Necə ki, bu, Ukraynada baş verdi. Artıq dünyanın bölüşdürülməsi uğrunda savaş aparan tərəflər müəyyənləşib. Bir tərəfdə NATO blokudur. Bura 32 daimi üzv və 20 onları dəstəkləyən ölkə daxildir. Cəmi edir 52 ölkə. Digər tərəfdə isə Rusiya, Çin, Şimali Koreya və İrandır. Düşünürlər ki, Çinin və İranın hərbi sənayesi inkişaf edir. Çinə bu mesajı verməklə onu Rusiyanı dəstəkləməkdən çəkindirmək istəyirlər. Növbəti mərhələdə Çini Tayvanla münaqişəyə cəlb edib, onu zəiflətmək məqsədini güdürlər. Çin bunu anladı və anti - NATO koalisiyasında yer aldı. Görünür ki, yeni bir ittifaq, fərqli bir koalisiya görəcəyik. Bura Çin, Rusiya və Şimali Koreya, İran, Orta Asiya dövlətləri daxil olacaq. Gələcəkdə təhlükəsizliyin təminatını verə biləcək siyasi koalisiya olacaq. Bu səbəbdən biz nə qədər Rusiya - Ukrayna müharibəsini müzakirə etsək də, NATO - nun harda müharibə olacağı barədə planları mövcuddur. Müharibələrin üzərindən çox böyük gəlirlər əldə edilir. Hətta NATO-ya üzv olan ölkələrdən üzvlülük haqlarının artırılması tələb olunur. Bu da çox böyük rəqəmlər edir. Qarşldakı dönəmdə biz Çin - NATO qarşıdurmasının daha ziddiyyətli məqamlarına şahidlik edəcəyik”.
NATO Çini Rusiyanın Ukraynaya qarşı təcavüzünə yardım göstərməkdə ittiham etdikdən sonra Pekin alyansı qarşıdurma yaratmamağa çağırıb.
Bu barədə Çinin Avropa İttifaqındakı missiyasının açıqlamasında deyilir:
“NATO Çin təhdidini şişirtməyi, qarşıdurma və rəqabəti təhrik etməyi dayandırmalı, bütün dünyada sülh və sabitliyi təşviq etmək üçün daha çox iş görməlidir”.
Qeyd olunub ki, Vaşinqtonda keçirilən NATO sammiti bəyannaməsi soyuq müharibə zehniyyəti və döyüşkən ritorika ilə zəngindir.
Çin diplomatik missiyası ittihamları qətiyyətlə rədd edib: “Hər kəs bilir ki, Çin Ukrayna böhranının günahkarı deyil, Çinin Ukrayna ilə bağlı mövqeyi açıq və dürüstdür. Biz münaqişədə heç bir tərəfə heç vaxt öldürücü silahlar təqdim etməmişik, ikili təyinatlı məhsullar üzərində ciddi ixrac nəzarətini saxlayırıq".
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
