Ermənilər arasında "tarix çəkişməsi" qızışır - kilsə cəmiyyəti “zəhərləyə” bilməyəcək...

Ermənilərin özlərindən uydurduqları saxta tarix hər zaman elə onların özlərinə çoxsaylı problemlər yaradıb. Çünki bu tarix başqalarına qarşı ərazi iddialarını, uydurulmuş mifləri əhatə edir. Halbuki, ermənilərin Qafqazda tarixi elə də qədim deyil. Tarixi faktlar da sübut edir ki, Azərbaycan ərazilərinə sonradan köçürülmüş ermənilər dünyanın iri dövlətlərinin maraqlarının həyata keçirilməsində vasitə kimi istifadə olunublar.

Hələ illər əvvəl erməni əsilli tarixçi, siyasi ekspert Filipp Ekozyants qeyd edib ki, tarixi hadisələri saxtalaşdırmaqla erməni xalqını real dünyadan kənarda saxlamağa çalışırlar və virtual dünyaya köçürmək istəyirlər. Buna sübut kimi o, qondarma “erməni soyqırımı” məsələsini göstərib. “Soyqırımı” anlayışının 20-ci əsrin 40-cı illərində ortaya çıxdığını bildirən tarixçi alim  qeyd edir ki, ermənilərin qondarma “soyqırımı” iddiası cəfəngiyatdan başqa bir şey deyil. Ekspert hesab edir ki, erməni xalqı illərdir “soyqırımı” xülyasına özü inanıb, digər xalqları da inandırmaq xətrinə dünyada veyillənir: “Bu mənada genosid sözü hərfi mənada bizimlə qovuşub. O, hər bir erməni ailəsinin üzvü olub, icazəsiz və çəkinmədən bizim qəlblərimizdə yuva salıb və bizim xalqın həyati şirələrini oradan sorur. Biz qapalı, qəzəbli, kinli olmuşuq və uydurduğumuz dünya ürəyincə olmayan hər kəsi məhv etməyə hazırıq”. İlk mənbələr sübut edir ki, tarixi saxtalaşdıran ermənilərin və ermənipərəst müəlliflərin dəqiq mənbələrə söykənən dəlilləri olmadığı üçün cızma-qaralarının heç bir elmi əsası yoxdur. Aydın məsələdir ki, təcavüzkar erməni millətçiləri yüzilliklər boyu Azərbaycan xalqına qarşı apardığı soyqırımı və etnik təmizləmə siyasətini dünyada erməni birliyini bir arada tutmağa çalışan “erməni soyqırımı” pərdəsi arxasında gizlətməyə çalışıblar. Bütün bunlar fonunda Ermənistan hökuməti son iclasında “Erməni xalqının tarixi” məktəb fənni adının “Ermənistan tarixi” adı ilə əvəz olunmasına dair qətnamə qəbul edib. Baş nazir Nikol Paşinyanın sözlərinə görə, dərsliyin adı bu şəkildə dəyişdirilir ki, ictimai həyatın mərkəzində dövlət dayansın: “Mən “Erməni xalqının tarixi” ilə “Ermənistan tarixi” arasındakı fərqi necə görürəm? “Ermənistan tarixi” dövlətin, hətta mövcud olmadığı dövrlər də daxil, varlığı və inkişafının nəqlidir. Amma “Erməni xalqının tarixi” dövlətin mövcud olduğu dövrlər də daxil adamların tarixinin nəqlidir. Bu konseptual fərq mühüm əhəmiyyətə malikdir və bizim üçün əsas olanı dövlətin varlığı strategiyasıdır”. Paşinyan bunu da deyib ki, bütün hərəkətlərdə “real Ermənistan” ideyası rəhbər tutulmalıdır və dövlətin maraqlarına zidd olan bütün yanaşmalar tədricən sıxışdırılmalı və nəticədə ləğv edilməlidir. Paşinyan izah edib ki, fənn adının dəyişdirilməsi diqqəti təkcə Ermənistan dövlətinin tarixinə deyil, həm də erməni xalqının tarixinə yönəldir. Baş nazir vurğulayıb ki, bu, etnik əsaslı yanaşmadan dövlət əsaslı yanaşmaya keçiddir: “Biz dövlətçiliyi, müstəqilliyi və suverenliyi strategiya və siyasətimizin mərkəzinə gətiririk. Mən deməliyəm ki, dövlət tamamilə başqa düşüncə, başqa mədəniyyət, başqa baxışdır və biz özümüzdə qüvvə tapıb etiraf etməliyik ki, bu düşüncə bizim üçün heç də hər yerdə və hər vaxt anlaşılan deyil”. Paşinyan vurğulayıb ki, hökumət və dövlət strukturları bu istiqamətdə çox iş görməli, “emosional xalqdan dövlətçi xalqa” keçidi təmin etməlidirlər.

Qeyd edək ki, ötən fevralda təhsil naziri Janna Andreasyan parlamentdə müxalifətin bu mövzuda tənqidlərinə cavab olaraq maraqlı açıqlamalar vermişdi: “Biz Ermənistanda yaşayırıq və məktəblərimizdə Ermənistan tarixi tədris olunmalıdır”. “Erməni tarixi” adının “Ermənistan tarixi” adı ilə əvəzlənməsi ideyasına görə əsas mübahisələr hakim “Vətəndaş müqaviləsi” fraksiyasının deputatları ilə müxalifət deputatları arasında gedir. Hakim partiya bəyan edir ki, “Ermənistan tarixi” adına qarşı çıxanlar Ermənistana qarşı çıxırlar. Müəyyən tarixçi dairələri, o cümlədən Elmlər Akademiyasının Tarix İnstitutu və Dövlət Universitetinin tarix fakültəsi təhsil nazirliyinin təşəbbüsünü o qədər də müsbət qarşılamayıb.Təhsil rəsmiləri vurğulayırlar ki, dərslik adının dəyişdirilməsi onun məzmununda ciddi dəyişikliklərə səbəb olmayacaq və söhbət yalnız tarixə yanaşmadan gedir. Bundan əvvəl isə Nikol Paşinyan “real Ermənistanla” “tarixi Ermənistan” arasında seçim etməyə çağırmışdı. Bu arada daha bir mühüm məsələ erməni kilsəsinin tarixin orta məktəblərdən çıxarılacağıdır. Erməni mediasının yazdığına görə, bütün ermənilərin katolikosu II Qaregin Xristian Təhsili Mərkəzinin regional rəsmilərini qəbul edib. Görüşdə “Erməni kilsəsinin tarixi” mövzusu da müzakirə olunub. Katolikos “Erməni kilsəsinin tarixi” fənninin tədrisinin vacibliyini tədbir iştirakçılarına çatdırıb. Amma katolikos təəssüflə bəyan edib ki, qarşıdan gələn tədris ilində ümumi təhsilin yeni dövlət standartının tətbiqi ilə “Erməni kilsəsinin tarixi” yalnız 9 və 11-ci  siniflərdə tədris olunacaq, 2026-cı ildən isə təhsil proqramından tamamilə çıxarılacaq. Bununla bağlı bütün ermənilərin katolikosu yeparxiyalarda erməni gənclərinin xristian təhsilinin gücləndirilməsinin vacibliyini qeyd edib.

Tahir TAĞIYEV