Regionlarda yeni sənaye-aqrar istehsal sahələri yaradılır - əlverişli mühit və güzəştlər öz işini görür...
Son illər ölkəmizdə yeni istehsal və sənaye müəssisələrinin yaradılmasının şahidi oluruq. Xüsusən də bölgələrdə bu sahələrin genişlənməsinə maraq daha da artıb. Regionlarda yeni istehsalat, sənaye müəssisələrinin yaradılması onu deməyə əsas verir ki, bütün bu proseslər sahibkarlar üçün mövcud münbit şəraitin yaradılmasından, vergi güzəştlərinin tətbiq edilməsindən irəli gəlir. İstehsalat, sənaye müəssisələrinin yaradılması, burada insanların işlə təmin olunması regionların sosial-iqtisadi inkişafı böyük təkan verir.
Dövlətin bu sahəyə verdiyi davamlı dəstək nəticəsində Azərbaycan sənaye quruculuğu sahəsində uğurlar əldə olunur. Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə regionlarda yeni sənaye və istehsal müəssisələrinin yaradılması regionların sosial-iqtisadi həyatını daha da canlandırır.
Maraqlıdır ki, hər bir istehsalat müəssisəsi yaradılarkən bölgələrinb mühiti, təbii şəraiti əsas götürülür. Azərbaycanın regionlarında mütamadi olaraq istehsalat müəssisələri yaradılması, sahibkarların bu prosesdə yaxından iştirakı müsbət nəticə verir. Sahibkarlar onlar üçün tanınan vergi güzəştlərindən, ayrılan subsidiyalardan yararlanıb yeni müəssisələrin açılmasına nail olurlar.
Laçın rayonunda ümumilikdə 35-dən çox sənaye və istehsalat müəssisəsi qurulub.
Bunu Laçın rayonunda Prezidentin xüsusi nümayəndəliyinin rəsmisi Hüseyn Quliyev jurnalistlərə açıqlamasında deyib.
O qeyd edib ki, həmin müəssisələrdə Laçın sakinləri çalışır, əməkhaqqı isə yaşayış şəraitinə uyğun tənzimlənir:"Sakinlərin nəqliyyat əlçatanlığı normal səviyyədə təmin olunub. Laçın şəhəri, Sus və Zabux kəndləri, "Zerti" Sənaye Kompleksi arasında marşrut xətləri istifadəyə verilib. Bu yaxınlarda şəhərlərarası nəqliyyatın asanlaşdırılması üçün irihəcmli nəqliyyat vasitələrinin istifadəyə verilməsinə nail olacağıq.
Bərdə-Laçın, Mingəçevir-Laçın, Horadiz-Laçın və Sumqayıt-Laçın, Bakı-Laçın müntəzəm marşrut xətlərinin istifadəyə verilməsi də planlaşdırılıb, bununla bağlı müsabiqə elan edilib”.
Bu fakt özü də göstərir ki, bölgələrin inkişafına xüsusi diqqət yetirilir. Təkcə Laçında deyil, digər rayonlarımızda da anoloji inkişaf diqqətdən yayınmır.
“Bu da regionlarda kənd təsərrüfatı və iqtisadiyyatın inkişafına bir dəstəkdir”
Mövzu ilə bağlı fikrini öyrəndiyimiz Liberal İqtisadçılar Mərkəzinin sədri Akif Nəsirli “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, bu gün regionların sosial-iqtisadi inkişafında sahibkarların da öz rolu var və onların fəaliyyəti üçün yaradılan şərait stimulvericidir. “Regionların sosial-iqtisadi inkişafının əsas istiqaməti həmin regionlarda sənaye və emal müəssisələrinin yaradılması, digər istehsalat sahələrinin genişləndirilməsi və onlara dəstək verilməsi sahibkarlığın inkişafı üçün vacib amillərdəndir. Ölkədə kənd təsərrüfatı ilə məşğul olan sahibkarlara məşğul olduqları sahələrə uyğun subsidiyalar verilir. Bu pay torpağı da, fermer təsərrüfatı da ola bilər. Bu da regionlarda kənd təsərrüfatı və iqtisadiyyatın inkişafına bir dəstəkdir. Bununla yanaşı hesab edirəm ki, Azərbaycan regionlarının böyük əksəriyyəti kənd təsərrüfatı ilə məşğul olduğuna görə emal sənayesinin inkişafı o ərazilərdə vacib amillərdən biridir. Məsələn, bu beynəlxalq arenada yazılmamış qanundur ki, kənd təsərrüfatının inkişaf etdiyi ölkələrdə hər 20 min nəfər kənd təsərrüfatı ilə məşğul olan əhaliyə bir böyük emal zavodu düşür. Yəni zavodun istiqaməti, spesifikası ələbəttə, regiona, şəraitə uyğun təşkil olunmalıdır. Onlara dəstək vermək lazımdır. Tutaq ki, hanasısa rayonda qarğıdalı yağı, günəbaxan yağı emal edən böyük bir zavod qurulur. Nəticədə o bölgədə qarğıdalı və günəbaxan əkininə tələbat yaranır, fermerlər bunu əkir və həmin o emal zavoduna təhvil verir, bundan xeyli pul qazanır. Üstəlik, biz həm də o günəbaxan, qarğıdalı yağını xaricdən xaricdən idxal etmirik, ona dollar xərcləmirik, xərci yerli məhsulla çəkirik və bu da manatla ödənilir. Regionların müxtəlif istiqamətlərdə inkişafı ölkənin dollara tələbatını aşağı sala bilər. Tutaq ki, biz kənd təsərrüfatı məhsullarının əksər hissəsini xaricdən idxal edirik. Məsələn, buğdanı, bitli yağlarını, süd məhsullarını və sair. Regionlarda bu sektorlar, siqmentlər inkişaf etdikcə, onların istehsal gücləri genişləndikcə həm yerli əhalinin məşğulluğu artır, əhalinin işsizliyi aradan qaldırılır, həm də bu inkişaf yan ehtiyat kimi, səmərə kimi ölkənin dollara, xarici valyutaya tələbatını aşağı salır”.
“Biz regionları inkişaf etdirməklə həm əhalinin məşğulluğunu təmin edirik, həm də...”
A.Nəsirli hesab edir ki, ölkə daxilində ölkənin tələbatına uyğun məhsul istehsalının stimullaşdırılması vacib məsələlərdən biridir. Onun sözlərinə görə, tutaq ki, biz hər il 13-14 miyard dolar idxal məhsullarına xərc çəkirik və bu 13-14 milyardı yarıbayarı azaldıb 5 milyarda sala bilərik. O qeyd etdi ki, 13-14 milyarın içində elə 3-4 milyar dollar kənd təsərrüfatı məhsullarına çəkilən xərcdir.
“Biz regionları inkişaf etdirməklə həm əhalinin məşğulluğunu təmin edirik, həm əhalinin imkanları genişlənir, orda şərait yacşılaşır, ölkənin periferiyasında əhalinin güzəranı yaxşılaşır, həm də ölkənin anloji məhsullara çəkdiyi xərclər kəskin şəkildə aşağı düşür. Bu vacib amillərdən biridir.
Regionların sosial-iqtisadi inkişafı ölkə iqtisadiyyatının ümumi inkişafında əsas yer tutur. Çünki əhalinin gündəlik tələbat məhsullarının, əsasən də ərzaq məhsullarının təminatında regionların inkişafı əsas sayılır. Yəni region inkişaf etməsə, bu məsələni başqa cür, heç bir variantla həll edə bilmərik. Ona görə də, regionların inkişafı yalnız regionların sosial-iqtisadi inkişafı demək deyil, həm də ümumilikdə iqtisadiyyatın inkişafı üçün vacib məsələlərdən biridir. Ona görə də, Azərbaycan hökuməti bu istiqamətdə artıq bir neçə proqram həyata keçirib. Səhv etmirəmsə, artıq 4-cü dəfə regonların sosial-iqtisadi inkişafı ilə bağlı Dövlət Proqramı qəbul edilib”.
A.Nəsirli hesab edir ki, Azərbaycan hökuməti öz strategiyasında özəl sektorun inkişlafına dəstəyini daha da artırmalıdır. A.Nəsirliyə görə, indiyə qədər sahibkarlarınb regionların sosial iqtisadi inkişafında iştirakı nəticəsində xeyli işlər görülüb, dövlət də onlalara vergi güzəştləri edib, subsidiyalar ayrılmasını təmin edib. Onun qeyd etdiyinə görə, bu gün özəl sektorun daha da genişləndirilməsi vacib məsələlərdən biridir ki, dövlət də müxtəlif istiqamətlərdə bu prosesə dəstək verir...
İradə SARIYEVA
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.
