Ermənistandan “U” dönüşü: bu dəfə Qərb və Ukraynaya xəyanətin qurbanı olur...
Ermənistan hakimiyyətinin Qərblə bağlı istəklərinin ülluziyadan başqa bir şey olmadığı getdikcə daha dəqiq şəkildə bəlli olur. Bunun əsas səbəblərindən biri Qərbin, xüsusən də Fransanın Ermənistana inteqrasiya məsələsində yalnız quru vədlər verməsi, əməldə isə heç bir addım atmaması səbəb olub. Bu fonda Ermənistan yenidən üzünü Qərbdən Rusiyaya çevirməkdədir.
Artıq müşahidə edilməkdədir ki, Ermənistan hakimiyyəti Moskvaya qarşı ictimai ittihamlardan əl çəkərək, onunla əlaqələr qurmağa daha çox diqqət etməyə başlayıb. Məsələn, İrəvan Avropa İttifaqına daxil olmaq üçün referendum keçirmək fikrindən əl çəkib, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin hədəflərindən olan Rusiyanın Belqorod vilayəti ilə iqtisadi əlaqələri inkişaf etdirmək qərarına gəlib. Bundan başqa, ölkə parlamentinin vitse-spikeri Akop Arşakyanın başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti Rusiyaya səfər edəcək. Eləcə də Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan ABŞ və Avropa İttifaqı nümayəndələrinin iştirakı ilə keçirilən III Erməni Demokratik Forumunda çıxışı zamanı bildirib ki, ölkəsinin Avropa İttifaqına daxil olmaq üçün referendum keçirməsinə ehtiyac yoxdur. Eyni zamanda, hökumət başçısı xatırladıb ki, özü də əvvəllər Avropaya inteqrasiyanın tərəfdarı olub və respublikanın buna hazır olduğuna əmindir, lakin avropalılar haqqında bunu deyə bilməz: “Əgər referendum olacaqsa, o zaman kampaniya aparmalıyıq. Belə olan halda insanlar bizə sual verəcəklər: necə, nə vaxt, hansı addımlarla? Aİ bunu istəyir, ya yox? Onlar mənə deyəcəklər: siz bəyan etdiniz ki, Ermənistan Avropa İttifaqının bunu mümkün hesab etdiyi qədər Aİ-yə yaxınlaşmağa hazırdır. İndi sual olunur: Aİ buna nə dərəcədə hazırdır? Amma bu gün cavab verə bilmərəm”. Maraqlıdır ki, bundan əvvəl Latviyada Ermənistan Milli Assambleyasının sədri Alen Simonyan İrəvanın bu təşkilata qoşulması üçün Avropa İttifaqı ölkələrinin dəstəyinə ehtiyacı olduğunu bildirib. Simonyanın sözlərinə görə, Ermənistan cəmiyyətinin də müvafiq istəkləri var və tezliklə bu istiqamətdə konkret addım atılacaq. Eyni zamanda o xatırladıb ki, iyunun 21-də parlamentdə Avropaya inteqrasiya məsələsi ilə bağlı Ermənistanda plebisit keçirilməsi ilə bağlı müzakirə aparılıb: “Hesab edirəm ki, nə vaxtsa yaxın gələcəkdə bu xüsusda referendumumuz olacaq və mən əminəm ki, xalqımız “hə” deyəcək”. Eyni zamanda, Rusiya tərəfdən mümkün “qısqanclıq” barədə suala parlamentin spikeri cavab verib ki, Moskva “müttəfiqlərini qorumalı və tərəfdaşı ilə dürüst olmalıdır”. Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan Kremli guya Qarabağı İrəvandan alıb Azərbaycana verməkdə ittiham edəndən bəri bu ifadə Rusiya hakimiyyəti üçün ikiqat ağrılı oldu. Amma indi Paşinyan tamam fərqli mövqe sərgiləyir. Bu arada, Paşinyanın çıxışı ilə paralel olaraq Ermənistan-Rusiya münasibətlərində daha bir əlamətdar hadisə baş verdi. Ermənistanın Rusiyadakı səfiri Vaqarşak Arutyunyan Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Belqorodda endirdiyi raket zərbəsi nəticəsində yaşayış binasının dağıdıldığı yerə baş çəkib: “Onlarla insanın kədərinin cəmləşdiyi yer - bu təkcə qurbanlara təsir etmir, həm də bütün şəhərə psixoloji təsir göstərir. Burada bu hiss olunur, kədərin bütün miqyasını dərk etmək olur. Və təbii ki, bütün bunları mümkün qədər tez bitirmək istəyi var”. Eyni zamanda diplomat bildirib ki, səfərinin məqsədi Ermənistan və Rusiya arasında əvvəllər imzalanmış regionlararası əməkdaşlıq planı çərçivəsində Belqorod vilayəti ilə ölkəsinin regionlarından biri arasında qarşılıqlı fəaliyyətin konkret istiqamətlərinin işlənib hazırlanmasına başlamaqdır.
Belqorod vilayətinin qubernatoru Vyaçeslav Qladkov təklif olunan yanaşmanı bəyənib və bildirib ki, vilayət hökuməti artıq bu istiqamətə məsul şəxsləri təyin edib. Halbuki, bundan əvvəl İrəvanın Nor-Nork inzibati ərazi dairəsinin rəhbəri Tiqran Ter-Marqaryan Ukraynaya işgüzar səfəri çərçivəsində Buça şəhərinin meri Anatoli Fedoruk ilə görüşüb. Onlar birlikdə bu məntəqədə hərbi əməliyyatların günahsız qurbanlarının xatirəsini yad ediblər. Xatırladaq ki, Kiyev və onun Qərb tərəfdaşları Moskvanı bu şəhərdə dinc sakinləri öldürməkdə ittiham edir. Rusiya hər hansı əlaqəni inkar edir. Yuxarıda qeyd olunduğu kimi, Ermənistan parlamentinin vitse-spikeri Akop Arşakyanın başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti Volqoqrad vilayətinə gələcək. Onları Federasiya Şurasının vitse-spikeri Yuri Vorobyov qarşılayacaq. Onlar “Ənənələrin varisləri” Ümumrusiya xalq mədəniyyəti uşaq festivalında iştirak edəcəklər. Strateji Tədqiqatlar və Təşəbbüslər üzrə Analitik Mərkəzin rəhbəri Hayk Xalatyan Ermənistan hakimiyyətinin addımlarını Rusiyadan gələn siqnallarla əlaqələndirib: “Məsələn, keçən həftə baş nazirin müavini Aleksey Overçuk kifayət qədər ciddi xəbərdarlıq etdi. O, Aİ və Aİİ-nin uyğunsuzluğunu bəyan edib, həmçinin bəzi qeyri-regional oyunçuların gəlişinin nəticələrinin olacağını qeyd edib”. Eyni zamanda, Xalatyan hesab edir ki, Ermənistan lideri Qərblə yaxınlaşmada yalnız taktiki fasilə verib. Təhlilçinin fikrincə, bu strategiyadan tam imtina o zaman mümkündür ki, hakimiyyətin Paşinyanın əlində saxlanılması təhlükəsi yaransın: “Eyni zamanda qeyd etmək lazımdır ki, qərbyönlü qüvvələrin bu barədə daxilində nə deməsindən asılı olmayaraq, Qərb, xüsusən də Avropa İttifaqı Ermənistanın iqtisadi sahədə mümkün itkilərini kompensasiya etməyə və ya mövcud təhlükəsizlik təhdidlərini neytrallaşdırmağa hazır deyil. Ermənistanın özü də buna hazır deyil. Lakin Aİ və ABŞ Rusiyanı respublikadan sıxışdırıb çıxarmaq və ümumilikdə onun Cənubi Qafqazda təsirini azaltmaq üçün əlverişli vəziyyətdən istifadə etmək istəyirlər”. Öz növbəsində, Qafqaz İnstitutunun tədqiqatçısı Qrant Mikaelyan bəyan edib ki, Ermənistan hakimiyyəti Aİ-dən hansısa müsbət reaksiya alacağına ümid edərək referendum ideyasını irəli sürə bilərdi, lakin bu alınmadı. Nəticədə Ermənistan hakimiyyəti Rusiya ilə münasibətlərdə kobud səhvləri düzəltmək qərarına gəlib: “Paşinyan hazırkı şəraitə əsasən qərarlar verir. Beləliklə, onun davranışına Qərb dövlətləri və Rusiyanın atdığı addımlar təsir edir”.
Tahir TAĞIYEV
