Avropada Makrona artıq təhlükə mənbəyi kimi baxılır...

Yürütdüyü daxili və xarici siyasətdə yol verdiyi çoxsaylı qüsurlar Fransa prezidenti Emmanuel Makronun Avropada da istehza və tənqid hədəfinə çevilməsinə gətirib çıxarıb. Bu fonda İtaliya baş nazirinin müavini Matteo Salvini Emmanuel Makronu Avropanı Rusiya ilə müharibəyə sürükləməkdə ittiham edib. 

Salvini bildirib ki, ölkəsi heç bir şəkildə hərbçilərini Ukraynaya göndərmək niyyətində deyil. O, Fransa liderini Ukrayna hökumətinə qarşı loyal siyasət aparmaqda günahlandırıb.

Salvini, eyni zamanda, “X” sosial şəbəkəsindəki hesabında Makronun xüsusi proqram vasitəsilə hazırlanmış fotoşəklini paylaşıb. Bundan əvvəl Fransa mediası diplomatik dairələrdəki mənbələrə istinadən xəbər vermişdi ki, Fransa Ukraynaya hərbi təlimatçılar göndərməyə hazırlaşır. Qeyd olunur ki, ilkin mərhələdə məhdud sayda təlimatçıdan danışmaq olar, sonra isə onların sayı bir neçə yüzə çatdırılacaq. Bu missiya, mənbələrə görə, Avropa İttifaqı və ya NATO-nun himayəsi altında fəaliyyət göstərməyəcək. Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrov fransalı təlimatçıların Ukraynaya göndərilməsi ilə bağlı danışarkən bildirib ki, fransalı təlimatçılar Ukraynada Rusiya ordusunun qanuni hədəfidir: 

"Fransalı təlimatçıların artıq Ukraynada işlədiklərini və qanuni hədəf olduğunu düşünməyə əsas var". Rusiyanın “Nezavisimaya qazeta” mətbu orqanı bu fonda yazır ki, yalnız Fransa prezidenti öz həmvətənlərinin Ukraynaya göndərilməsinə icazə verib: “Bu barədə ilk məlumat verən “Reuters” anonim mənbələrə istinadən xəbər verir ki, Ukraynaya ilk növbədə faktaraşdırıcı missiya gələcək. Bunun ardınca bir neçə yüz fransız təlimatçı göndəriləcək. Onlar minalardan təmizləmə və aviasiya ilə məşğul olacaqlar. Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin komandanı Aleksandr Sirski videobağlantı vasitəsilə Ukraynanın müdafiə naziri Rustem Umerovla Fransa Silahlı Qüvvələrinin naziri Sebastyan Lekornu ilə danışıqlar apardıqlarını bildirib. Sonuncu fransız təlimatçılarının doğrudan da gələcəyini açıq mətnlə bildirib. Sirski bu qərarı alqışlayıb. “Mən artıq ilk fransalı təlimatçıların təlim mərkəzlərimizə baş çəkməsinə, onların infrastrukturu və kadrları ilə tanış olmasına imkan verəcək sənədləri imzalamışam”, - o bildirib. Əgər Makron Ukrayna-Rusiya münaqişəsində qırmızı xətti keçmək qərarına gəlibsə, Fransa prezidentinin bunu elan etmək üçün Normadiyanı seçməsi təsadüfi deyil. İkinci Dünya müharibəsi ilə bağlı yaddaqalan hadisələr arasında Normandiyadakı mərasim Qərbi avropalılar üçün uzun müddətdir ki, mayın 8-də nasist Almaniyasının təslim olmasına həsr olunmuş hadisələrdən daha mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Burada, 6 iyun 1944-cü ildə anti-Hitler koalisiyasının ölkələrindən 150 mindən çox əsgər yeni cəbhəyə çıxıb. Dünya tarixindəki bu ən böyük eniş əməliyyatı uğurla nəticələndi və nəticədə Fransanın daxili ərazilərinə genişmiqyaslı hücum edildi. Əvvəllər Rusiya da Normandiyada keçirilən mərasimin daimi iştirakçısı olub. Oraya toplaşan dünya liderləri nəinki anım tədbirlərində iştirak edir, həm də danışıqlar aparırdılar. Xatırladaq ki, məhz 2014-cü il iyunun 6-da Fransa, Almaniya, Rusiya Federasiyası və Ukrayna başçılarının görüşündən sonra “Normand formatı” adlanan bir format yaranmışdı və bu formatda danışıqların davam edəcəyi güman edilirdi. Təəssüf ki, bu baş vermədi.

Bildiyimizə görə, indiki mərasimə Rusiya Federasiyasının nümayəndələri dəvət olunmayıb. Lakin Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski dəvət alıb. Onun Normandiyadakı həmsöhbətləri arasında ABŞ prezidenti Cozef Bayden də olacaq. “Washington Post” qəzeti Qərb qoşunlarının Ukraynaya göndərilməsi təklifi ətrafında yaranan bütün səs-küyü Rusiya Federasiyası ilə əsəb müharibəsinin bir hissəsi kimi qiymətləndirir. Bir çox digər KİV-də Fransanın Rusiya-Ukrayna münaqişəsində birbaşa iştirakı ilə bağlı eyhamları oxşar məcrada şərh olunur. O da vacibdir ki, azsaylı da olsa, əcnəbilər artıq Ukraynada döyüşürlər, ancaq fərdi şəxslər kimi. Qərb ölkələrinin bəzi hökumətləri bunu dəstəkləmir, digərləri (məsələn, Estoniya) əksinə, öz həmvətənlərinin Rusiyaya qarşı hərbi əməliyyatlarda iştirak etməsi ilə lovğalanır. Makronun təlimatçılar göndərmək qərarı o demək olacaq ki, Ukrayna tərəfində əcnəbilərin silahlı münaqişədə birbaşa iştirakı rəsmi şəkildə tanınır, özü də bütün bundan irəli gələn nəticələrlə. Bu da dünynı nüvə fəlakətinə sürükləyir”. O da bəllidir ki, Makronun bölgəyə hərbi kontingent göndərmək planı fransızlar arasında ciddi narazılıq doğurub. Hətta bu addımın üçüncü dünya müharibəsinə səbəb olacağı irəli sürülür. Fransanın “Vətənpərvərlər” partiyasının lideri Florian Filippo qeyd edir ki, fransalı hərbi təlimatçılarının Ukraynaya göndərilməsinin müzakirəsi total münaqişənin yeni mərhələyə keçməsindən xəbər verir. Siyasətçi fransalıların əksəriyyətinin bu yolla eskalasiyanın artmasının əleyhinə olduğunu vurğulayıb. O, həmçinin Ukraynada müharibəni dayandırmağa və sülh əldə edilməsi yollarını axtarmağa çağırıb. Bunlar fonunda o da diqqət cəlb edir ki, Makronun  xaotik və qeyri-ardıcıl siyasəti nəticəsində Fransa ənənəvi təsir zonasında - Afrikada strateji məğlubiyyətə uğradı. Mali, Burkino-Faso, Niger kimi keçmiş Fransa koloniyalarında anti-Fransa qüvvələri hakimiyyətə gəldi, Parisin bölgədə hərbi və iqtisadi varlığı sonlandırıldı. Yaxın Şərqdə, xüsusən Livanda Fransa artıq uzun müddətdir, önəmli oyunçu deyil. Fransa kəşfiyyatının istər Azərbaycanda, istərsə də digər ölkələrdə fəaliyyətinin ifşa olunması isə Makronun ölkəsini hansı duruma gətirdiyinin daha bir göstəricisidir. Cənubi Qafqaza gəldikdə, uğursuz militarizasiya və Ermənistana təktərəfli dəstək siyasəti yürüdən Makron burda da uğur əldə edə bilmədi. Digər tərəfdən, Makronun Ukraynada Rusiya əleyhinə koalisiyaya başçılıq etmək, hətta bölgəyə NATO qüvvələrini göndərmək təklifi üzv dövlətlər tərəfindən qətiyyətlə rədd edilir. Makron hökumətinin bacarıqsız və uğursuz addımları artıq xarici siyasət sferasından çıxaraq, Fransa daxilində də ciddi narazılıqlara səbəb olub.

Tahir TAĞIYEV