Ermənistan Azərbaycanın “başı üstündən” Cabahar planı işləyir - alınmaz...
Firdovsi Şahbazov: “Ermənistana ayrıca xüsusi güzəştin ediləcəyi real görünmür”
Ermənistanın “Dünyanın kəsişməsi” layihəsi çərçivəsində Hindistan və Körfəz ölkələrinə çıxışı çox mühüm istiqamətdir. Bunu Ermənistan xarici işlər nazirinin müavini Vaan Kostanyan parlamentin daimi komissiyalarının birgə iclasında 2023-cü il dövlət büdcəsinin icrası haqqında hesabatın müzakirəsi zamanı deyib.
Onun sözlərinə görə, bu, Ermənistanın ixrac bazarlarının şaxələndirilməsi prosesinə də aiddir. Nazir müavini qeyd edib ki, bu proses həm də Ermənistanla Mərkəzi Asiya arasında daha da rahat əlaqənin təmin edilməsi baxımından vacibdir: “Cabahar limanının inteqrasiyası layihəsinə gəlincə, hazırda bu məsələ praktiki mərhələyə qədəm qoyub. Xüsusən də Ermənistanın baş nazirinin qərarı ilə iqtisadiyyat nazirinin başçılığı ilə işçi qrup yaradılıb.
Nazir müavini onu da qeyd edib ki, XİN siyasi baxımdan ölkənin bu layihədə iştirakına böyük önəm verir: “Cabaharda ayrıca gömrük postunun olub-olmayacağı və ya mövcud Hindistan postunun istifadə edilməsi ilə bağlı müzakirələr aparılır və müəyyən araşdırmalar gedir. Yekun qərarlar bir neçə ay ərzində veriləcək”.
O da məlumdur ki, Rusiya ilə Hindistanın ticarət əlaqələrini təmin edəcək Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi Azərbaycandan keçəcək. Rəşt-Astara dəmir yolu hazır olandan sora bu dəhliz tam gücü ilə işləyəcək. Bu məsələdə Azərbaycanla Rusiya eyni mövqedən çıxış edir. Bu tərəfdən Ermənistan istəyir ki, Cabahar limanında Ermənistanın ayrıca gömrük postu olsun.
“Yalnız Zəngəzur dəhlizi açılacağı halda bura inteqrasiyası mümkündür”
Sözügedən məsələyə aydınlıq gətirən iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru Firdovsi Şahbazov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Ermənistan tərəfinin istəklərinin perspektivi yoxdur: “Çünki bunun iqtisadi əsası yoxdur. Düzdür, Ermənistan-Hindistan münasibətləri, siyasi əlaqələri yüksək səviyyədədir. Ancaq nəqliyyat daşımaları elədir ki, gərək burada birinci növbədə iqtisadi rentabellik olsun. Rusiya Şimal-Cənub dəhlizi vasitəsi ilə Cabahar limanı arasında ticarəti quracaq. Gürcüstan Azərbaycan vasitəsi ilə Hindistanla ticarət aparacaq. Çünki Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu bu dəhlizə inteqrasiya olunacaq. Bu həm də o deməkdir ki, Türkiyə də bu dəhlizdən yararlanacaq. Belə görünür ki, Ermənistan İran vasitəsi ilə bu dəhlizdən yararlanmaq istəyir, həm də ayrıca gömrük postu qurulmasını istəyir. Bütün bunlar isə Ermənistanın iqtisadi imkanları ilə uzlaşmır. Üstəlik, Şimal-Cənub dəhlizinin iştirakçı ölkələrinin Ermənistanın burada iştirakı ilə bağlı razılığı olmalıdır. Ən azından, onların mövqeyi nəzərə alınmalıdır. Ona görə də hesab edirəm ki, Ermənistana ayrıca xüsusi güzəştin ediləcəyi real görünmür. Çünki iqtisadi nöqteyi-nəzərdən cəlbedici deyil. Ancaq Zəngəzur dəhlizi açılacağı halda Ermənistanın bura inteqrasiyası realdır. Əks təqdirdə İrəvanın Cabaharla bağlı gözləntiləri özünü doğrultmayacaq”.
Vidadi ORDAHALLI
