İran seçkilərində “Xamneyinin görünməz əli” - o seçilsə seçkinin nəticələri ləğv ediləcək...
İran iyunun 28-də yeni prezidentini seçəcək. Namizədlərdən biri də ABŞ tərəfindən sanksiyaya məruz qalan İnqilab Keşikçiləri Korpusunun keçmiş komandiri, İranın Ali Rəhbərinin Aparatının tanınmış və sirli siması Vahid Haqanyandır.
Haqanyandan başqa prezidentliyə ümumilikdə 17 namizəd var. Rəsmi namizədlər arasında olan Haqanyanın Dini Lider Ayətullah Əli Xamneyinin ən yaxın “keçmiş” köməkçilərindən biri olduğu bildirilir. İranın rəsmi dövlət mediasında Haqanyan “Xameneinin görünməz əli” kimi xatırlanır. Yerli media Haqanyanın namizədliyini şəxsi təşəbbüsü ilə irəli sürdüyünü iddia edir.
İran rejiminin yaxın çevrələrində qeyri-müəyyən keçmişi və gizli rolu ilə tanınan Haqanyan tarixən İranın hərbi, mədəni, iqtisadi və siyasi sahələrində Ali Rəhbərin göstərişlərinin icrasında əsas oyunçu olub. Tehran mediası onun rolunu müxtəlif cür səciyyələndirir, o cümlədən ona “xüsusi layihələr üzrə müavin” titulu verir, lakin onun hazırkı vəzifəsinə dair heç nir rəsmi məlumat yoxdur.
2009-cu ildəki etirazlar zamanı Haqanyan müxalif fikirlərin yatırılmasında da əsas rol oynayıb. O, Mehdi Kərrubi və həyat yoldaşı kimi keçmiş məmurların ev dustaqlığında birbaşa iştirak edib.
Haqanyanın Xamneyi ilə tanışlığı 1979 və 1980-ci illərə təsadüf edir. Bu dövrdə Haqanyan İslam Respublika Partiyasının Mərkəzi Şurasının üzvü Abdullah Casbinin sürücüsü olub və müddət sonra isə Əli Xamneyinin sürücüsü olub. Haqanyan 1984-cü ildə İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusuna (SEPAH) qoşulub və tezliklə İnqilab Keşikçiləri Korpusunun Tehranda “Sarallah Patrulları” kimi tanınan təhlükəsizlik patrullarına komandanlıq edib.
İran mediasında müxalifətin “ən böyük düşməni” kimi xarakterizə edilən Haqanyanın hətta Xamneyinin oğlundan da populyar olduğu və seçkinin ən güclü namizədlərindən biri olduğu bildirilir. İddia edilir ki, İranda mümkün seçki nəticələri, əgər Haqanyan və ya qadın namizəd seçkidə qalib gələrsə, böyük ehtimalla ləğv ediləcək, çünki yekun qərar verən Xamneyinin seçkilərin nəticələrini tanımamaq səlahiyyəti var. Xamneyi təkcə seçkilərin nəticələrinə görə deyil, həm də İrandakı bütün daxili, xarici, nüvə, müharibə, iqtisadi və digər siyasətlərə cavabdeh olan liderdir.
Digər tərəfdən, İranda namizədlərin müraciətlərini araşdıran komissiya da var. Bu komissiya iyunun 11-dək namizədləri yoxlayacaq və gərəkli bilmədiyi şəxslərin qeydiyyatını ləğv edəcək. Şura 2021-ci ildə keçiriləcək son prezident seçkiləri öncəsi keçmiş prezident Laricani də daxil olmaqla bir çox islahatçı və mötədil namizədi diskvalifikasiya etmişdi.
TAHİR
