Qərbin boş vədlər siyasəti Gürcüstanı fəlakətə saldı...
Azərbaycanın strateji tərəfdaşları sırasında yer alan Gürcüstanda “Xarici təsirin şəffaflığı haqqında” qanun ətrafında qarşıdurma davam edir. Qeyd edək ki, prezident Salome Zurabişvilinin qanuna qoyduğu vetoya baxmayaraq, o artıq hüquqi qüvvəyə minib.
Belə ki, Gürcüstan parlamenti Salome Zurabişvilinin “Xarici təsirin şəffaflığı haqqında” qanuna tətbiq etdiyi vetonu ləğv edib. Elə bundan sonra Salome Zurabişvili ölkənin xarici siyasət kursu ilə bağlı referendum keçirmək təşəbbüsü irəli sürüb.
Hakim “Gürcü arzusu” partiyasından olan Gürcüstan parlamentinin vitse-spikeri Arçil Talakvadze prezidentin referendum keçirmək təşəbbüsünə münasibət bildirərkən qeyd edib: “Salome Zurabişvilinin ölkənin xarici siyasət kursu ilə bağlı referendum keçirmək təşəbbüsü artıq Avroatlantik kursun lehinə seçim etmiş xalq üçün təhqirdir. Nədənsə, bu etiraz aksiyalarından sonra radikal müxalifət və Salome Zurabişvili də bir suala cavab verə bilmir: gürcü xalqı nə istəyir? Cəmiyyətimizin mütləq əksəriyyəti kimi belə bir sualımız yoxdur”. Gürcüstanın baş naziri İrakli Kobaxidze qeyd edib ki, hər kəs qanunun düzgün mahiyyətini tanımalı və arqument yoxdursa, qarayaxma kampaniyasını davam etdirməməlidir: “Proses başa çatıb, qanun qəbul edilib. Bu qanunla bağlı biz hamıya ictimai müzakirə təklif edə bilərik. Müzakirəyə hazırıq, çünki hər dəfə haqlı olmuşuq. "Xarici təsirin şəffaflığı haqqında" qanun yalnız bir şeyi nəzərdə tutur – xarici dövlətin maraqlarını həyata keçirən təşkilatların ildə bir dəfə maliyyə bəyannamələri dərc etməsini. Belə bir qanuna qarşı hər hansı arqumentin olması mümkün deyil”. Amma Gürcüstanda qeyri-hökumət təşkilatları “Xarici təsirin şəffaflığı haqqında” qanuna qarşı ölkənin Konstitusiya Məhkəməsi və Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsində iddia qaldırmağa hazırlaşır. Xarici agentlər qanununun əleyhdarları deyirlər ki, onların etirazları oktyabrın 26-da Gürcüstanda parlament seçkilərinin keçiriləcəyi vaxta qədər bitməyəcək. Eyni zamanda, Salome Zurabişvili bəyan edib ki, həmin gün xalq Avropaya inteqrasiyaya səs verəcək və hələ də hakimiyyətdə olan “Gürcü arzusu” uduzacaq: “Bütün Qərb bizimlə olacaq. Bu qanunu qəbul edənlər sanksiyaya məruz qalacaqlar”. Gürcüstan müxalifəti sözün əsl mənasında and içir ki, payız seçkilərində qalib gələcək. Müstəqil deputat Xatia Dekanoidze qeyd edir: “And içirəm ki, mən bir şəxs, bir Gürcüstan vətəndaşı, ana, sizin dostunuz və müttəfiqiniz olaraq “Gürcü arzusu”nu qovmaq üçün hər şeyi edəcəyəm”. “Lelo for Georgia” təşkilatının lideri Mamuka Xazaradze hökuməti gürcülərin bağışlaya bilməyəcəyi xəyanətdə ittiham edib: “Qazanmaq vaxtıdır! Bizim yolumuz Avropaya uzanır”. “Girchi - More Freedom” təşkilatının rəhbəri Zurab Caparidze bildirib ki, oktyabrda “Gürcü arzusu” qarşısında “tarixi biabırçılıq”a son qoymaq lazım gələcək.
Parlamentin rəhbəri Şalva Papuaşvili bütün bunlara sərt cavab verib: “Müxalifətin radikal hissəsi gürcü xalqının tərəfində deyil, xarici təsirlərin tərəfində idi”. Parlamentin insan haqları komitəsinin sədri Rati İonatamişvili müxalifəti tamamilə faşizmdə ittiham edib, “Gürcü arzusu”ndakı həmkarlarını dürüstlük və vətənpərvərlik nümunəsi adlandırıb: “Gürcüstanda heç kim Maydana layiq deyil. Ona görə də bizim diqqət etməli olduğumuz ən vacib şey ölkəmizin müstəqilliyidir”. Eyni zamanda, qeyri-hökumət təşkilatlarının nümayəndələri xarici agentlər haqqında qanunu tətbiq etmək fikrində olmadıqlarını açıqlayıblar. Onların bəyanatında deyilir: “Hökumət bu qanunu qəbul etməklə mülki sektoru sındırmaq istədi, lakin görünməmiş birlik və yorulmaz müqavimət gördü. Gürcü xalqı öz Avropa gələcəyini qətiyyətlə müdafiə edir və qoruyacaq. Qanun heç kimin tabe olmayacağı boş kağız parçası olaraq qalacaq!”. Öz növbəsində, “Gürcü arzusu”nun deputatı İrakli Zarkua opponentlərə qanunu pozduqlarına görə cərimələri xatırladıb: “İlk dəfə doldurulmamış bəyannamə üçün 25 min lari (9,2 min dollardan çox), növbəti dəfə isə 20 min lari (7,3 min dollardan çox) ödəməli olacaqsınız. Davam etsinlər və büdcə dolacaq, bununla daha çox sosial sahələri maliyyələşdirəcəyik". Bu arada ABŞ və Avropa İttifaqının nümayəndələri rəsmi Tiflisi siyasətinə görə tənqid etməkdə davam edirlər. Belə ki, ABŞ Dövlət Departamentinin mətbuat katibi Metyu Miller bir daha bəyan etdi ki, xalqın iradəsinin əksinə olaraq, “Gürcü arzusu” ölkəsini Avropa və Avroatlantik inkişaf yollarından uzaqlaşdırıb: “Hakim partiyanın hərəkətləri və anti-Qərb ritorikası ölkənin demokratik yolunu, gələcək iqtisadi təhlükəsizliyini, Aİ-yə üzvlüyünü, həmçinin ABŞ-Gürcüstan münasibətlərini təhlükə altına qoyub”. Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyen deyib ki, Aİ Gürcüstan hakimiyyətinə təzyiq göstərmək üçün bütün variantları nəzərdən keçirir. Eyni zamanda, Vaşinqton artıq xarici agentlər haqqında qanunda iştirak edən şəxslər üçün viza məhdudiyyətlərini elan edib, lakin Brüssel hələ də tərəddüd edir, çünki bundan əvvəl bütün Avropa ölkələrinin yekdil razılığına nail olmaq lazımdır. Məsələn, gürcü həmkarları ilə yaxşı münasibətləri olan Macarıstanın baş naziri Viktor Orban Tiflisə sanksiya təzyiqinə qarşı çıxa bilər. Gürcüstanın baş naziri İrakli Kobaxidze Qərbin sanksiyaları təhlükəsi ilə bağlı bildirir: “Gürcü xalqını və gürcü xalqının seçdiyi hökuməti sanksiya və ya oxşar tədbirlərlə şantaj etmək cəhdi ciddi deyil. Bütün məsələlərdə qəti mövqelərimiz var. Biz bu cəmiyyətin və ölkənin maraqlarına xidmət edirik”. Bu arada, Gürcüstan parlamenti Vergi Məcəlləsinə dəyişikliklə bağlı prezidentin növbəti vetosunu dəf edib. O, aktivlərin ofşordan köçürülməsini asanlaşdırır. Təşəbbüsün əleyhdarları hesab edirlər ki, bu, Gürcüstanda “kölgə iqtisadiyyatı”nı gücləndirəcək və “Gürcü arzusu”nun banisi Bidzina İvanişvili və onun çevrəsinə mümkün Qərb sanksiyalarından yayınmağa kömək edəcək. Eyni zamanda məlum olub ki, çinli hərbçilərə Cənubi Çin dənizində süni adalar tikməkdə kömək etdiyi üçün Amerika sanksiyaları altında olan Çin şirkəti Anaklia dərin dəniz limanının tikintisi üzrə tenderin qalibi olub. Layihənin dəyəri 600 milyon dollar qiymətləndirilir. ABŞ Dövlət Departamenti bu sazişi Gürcüstanın milli təhlükəsizliyinə təhdid kimi qiymətləndirib və müxalifət bunun hakimiyyəti Şərqə yönəldəcəyinə inanır.
Bunlar fonunda ekspertlər hesab edirlər ki, respublikanın gələcəyi parlament seçkilərində həll olunacaq və bu seçkilərin nəticəsini proqnozlaşdırmaq demək olar ki, mümkün deyil. Analitik Demuri Giorgelidze hesab edir ki, hökumət çox uzun müddətdir ki, “sıfır məbləğli oyun” oynayır: “Qərb bütün növ qeyri-hökumət təşkilatlarına təxminən bir milyard dollar xərcləyib. Gürcüstan üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən heç bir sahə belə investisiyalar almayıb. Təbii ki, onların vasitəsilə o, Tiflisə böyük təsir göstərir və bu, xarici agentlər haqqında qanuna etirazların timsalında aydın görünür. Lakin müxalif siyasi partiyalar son dərəcə aşağı populyarlığa malikdir. Ona görə də xarici dəstəyə baxmayaraq, onlar parlamentdə hökumət qura bilməyəcəklər”.
Nahid SALAYEV
