Bədəndə həll olunmayan palma yağları ölkəyə niyə gətirilir? - Milli Məclisdə haqlı sual...
Bu gün daxili bazarda satılan yağlarla bağlı məsələyə dəfələrlə toxunulsa da, vəziyyət dəyişmir. Danılmaz faktdır ki, hazırda yağ bazarında çox az çeşiddə kərə yağına rast gəlinir ki, onu da qiymətinin çox yüksək olması səbəbindən əhalinin əksəriyyəti ala bilmir.
Gəlirləri kərə yağı almağa imkan verməyən əhali isə digər yağlara üstünlük vermək məcburiyyətindədir. Hazırda marketlərdə marqarin, palma, soya, günəbaxan, qarğıdalı yağları kifayət qədərdir. Palma yağının ziyanlı olması ilə bağlı yayılan fikirlər vətəndaşları illərdir narahat edir. Çünki marketlərdə satılan çox sayda şokolad və qidaların tərkibinə bu yağdan qatılır. Avropalı həkimlər bu yağdan istifadənin piylənmə və xroniki xəstəliklərin inkişafına gətirib çıxardığını deyir. Lakin istehlakçıları palma yağının zərərsizliyinə və ya hətta xeyirli olduğuna inandırmaq üçün səy göstərən istehsalçılar da var.
Bu məsələ Milli Məclisdə də müzakirə olunub. Millət vəkilləri palma yağlarının Azərbaycana gətirilməsinin qadağan edilməsini təklif edir. Onların dediyinə görə, palma yağlarının ərimə temperaturu 37 dərəcədir: “Əgər bu yağlar insan bədənində həll olunmursa, deməli palma yağlarının ölkəyə idxal edilməsi qadağan edilməlidir”.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı və BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı (FAO) palma yağından istifadənin zərərləri ilə əlaqədar xəbərdarlıq edib. Aparılan təcrübə zamanı müəyyən edilib ki, palma yağı ilə qızardılmış qida ilə yemlənən siçanlarda altı ay ərzində ürək xəstəlikləri əlamətləri müşahidə olunur.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının mütəxəssisləri hesab edirlər ki, palma yağından istifadə piylənmə və xroniki xəstəliklərin inkişafına səbəb olur. Ekspertlərin apardığı təhlillər zamanı məlum olub ki, dünyanın 23 ölkəsində palma yağının istehlakı ilə işemik ürək xəstəliklərinin artması arasında əlaqə var.
Pərvanə Mustafayeva:” Palma yağının tərkibində xolesterol olmasa da, ürək çatışmazlığı xəstəliyinə səbəb olan xüsusiyyəti var”
Həkim ekspert Pərvanə Mustafayeva “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, palma yağının tərkibində xolesterol olmasa da, ürək çatışmazlığı xəstəliyinə səbəb olan xüsusiyyəti var. Həzm sistemi üçün də təhlükəli hesab edilir: “Tərkibində doymuş yağlar olduğu üçün yüksək kaloriyə sahibdir və kökəlməyə səbəb olur. Azərbaycanda satılan kərə yağlarının heç biri standartlara uyğun deyil. Əslində, istifadə etdiyimiz yağlar dad xüsusiyyətləri kərə yağı səviyyəsinə çatdırılmış yağlardır. Palma və müxtəlif bitki yağları buna misaldır. Bununla bağlı dəfələrlə məsələ qaldırılıb, lakin yağ bazarına nəzarət edən strukturlar bunu qətiyyətlə təkzib edir. Onu sübut etmək üçün isə əlimizdə xüsusi bir laboratoriya olmalıdır. Ümumiyyətlə, sübut olunub ki, yağların həddən artıq qızardılması, dağ edilməsi nəticəsində kanserogen tipli maddələr əmələ gəlir. Onlar da çökərək damar divarlarını qalınlaşdırır. Ürək-damar xəstəliklərinə səbəb olur. Bu gün xərçəng xəstəliyinin artmasına səbəb ölkədə qidalanma məsələsidir. Onların da bir hissəsi yağların payına düşür. Yağlarla çox ehtiyatlı olmaq lazımdır. Onlar insanlarda xüsusi asılılıq yaradır. Bu da uzun müddət istifadə etdiyimiz, öyrəşdiyimiz qida rasionumuza ziddir”.
Eyyub Hüseynov: “Onkoloji xəstəlikdən əziyyət çəkənlərin sayının artması bunun kimi keyfiyyətsiz məhsullarla bağlıdır"
Azad İstehlakçılar Birliyinin (AİB) sədri Eyyub Hüseynov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında qeyd etdi ki, ölkədə qida ilə bağlı ciddi problemlər var: “Danılmaz faktdır ki, Azərbaycan istehlakçıları digər ölkələrlə müqayisədə apteklərə çox üz tutur. Xəstəxanalarda həkim qəbulunda növbələr yaşanır. Son illər xəstəliklərin artması əslində istifadə olunan qidanın keyfiyyəti ilə bağlıdır. Əksər dünya ölkələri uzunömürlüyünə görə Azərbaycandan öndədir. Bunun da səbəbi, təbii ki, keyfiyyətsiz qidalardır. Keyfiyyətsiz qidalara yağ, çörək, şirniyyat, müxtəlif növ içkilər və digərləri daxildir. Məlumat üçün bildirim ki, palma yağları iki cür olur: palmanın toxumu və gövdəsindən hazırlanan yağlar. Toxumdan hazırlanan yağlar normaldır, Avropa bazarında da satılır. Ancaq gövdəsindən və yarpağından hazırlanan yağlar sənaye üçündür. Təəssüf ki, bizdə bu yağlar sərbəst şəkildə satılır. Onkoloji xəstəlikdən əziyyət çəkənlərin sayının artması bunun kimi keyfiyyətsiz məhsullarla bağlıdır".
Günel CƏLİLOVA
