Bir nəfər məktəb psixoloqu vəzifəsi formal şey imiş - nazirin izahı realdır...
“Məktəb psixoloqlarından yanlış gözləntilər var”. Bunu elm və təhsil naziri Emin Əmrullayev “Məktəblinin dostu” layihəsinin fəaliyyətinə dair tədbirdə çıxışı zamanı deyib. Nazir bildirib ki, məktəb psixoloqu fərdi terapiya aparan şəxs deyil.
“Bir məktəb psixoloqu 800 şagirdə psixoloji xidmət verə bilməz. Şagirdlərin psixoloji davranışları ilə müəllimlər də məşğul olmalıdır. “Məktəblinin dostu” kimi layihələr şagirdlərə bu mövzudu da kömək üçün əhəmiyyətlidir”,- deyə nazir əlavə edib.
Qeyd edək ki,orta məktəbdə yüzdən çox şagird təhsil alır. Həmin şagirdlərin hər biri də müxtəlif tərbiyədə, fərqli düşüncədə olur. Belə olan halda 1 psixoloqun məktəblilərin hər biri ilə fərdi şəkildə işləməsi mümkün görünmür.
Maraqlıdır, yüzlərlə şagird olan məktəbdə 1 psixoloq nə edə bilər? Ya 5-10 nəfərə bir nəfər psixoloq norması, ya da ümumən məktəblərdə psixoloq ştatının ləğvi daha doğru olmazdımı?
Könül İsmayılova: “Bu gün məktəblərdə hər 500 uşağa 1 psixoloqun düşməsi o qədər də faydalı deyil, buna görə də məktəb psixoloqlarının sayı artırılmalıdır”
Psixoloq Könül İsmayılova “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında qeyd etdi ki, məktəblərdə psixoloji xidmət genişləndirilməlidir: “Məktəblərimizdə yaxşı psixoloqlar var. Amma onların sayı çoxaldılmalıdır. Məktəblərdə psixoloqların rəyinə qiymət verilməlidir. İnsana dəyər veriləndə, onun işi də güclü olur. Əgər bütün bunlar nəzərə alınarsa, məktəblərdə psixoloji xidmət ən avanqard mövqedə olan xidmət sahələrində biri kimi başa düşülər”.
Psixoloqun sözlərinə görə, məktəblərdə hər pillə üzrə psixoloqların fəaliyyəti vacibdir: “Çünki elə məktəblər var ki, orada kontingentin sayı 4 min nəfəri keçib. 4 min uşağa 1-2 psixoloq, təbii ki, kifayət deyil. Hər məktəbdə azı 4-5 psixoloq olmalıdır. Qanunvericiliyə əsasən, hər 500 uşağa 1 məktəb psixoloqu düşür. Məsələn, məktəbdə 1200 uşaq varsa, bu zaman həmin məktəbə 2, ən yaxşı halda 3 məktəb psixoloqu ayrılır. Bu gün məktəblərdə hər 500 uşağa 1 psixoloqun düşməsi o qədər də faydalı deyil. Buna görə də məktəb psixoloqlarının sayı artırılmalıdır. Nəzərə alsaq ki, hazırda məktəb psixoloqları o qədər də inkişaf etmiş kadrlar deyillər, onlar 500 uşaqla necə bacarsınlar? Onların psixoloji təminatını necə həyata keçirsinlər?.
Hazırkı dövrdə uşaqların sosial şəbəkələrə, internetə meyllənməsi bir sıra neqativ hallara gətirib çıxarır. Belə hallarda onları başa düşən ilk şəxs psixoloq olur. Sinif müəllimləri də uşaqlara dəstək göstərə bilir. Lakin onlarla necə işləməyi bilmədikləri üçün belə uşaqlara yadım edə bilmirlər. Hər bir uşağa fərdi yanaşma tərzi göstərilməlidir. Məktəblərdə fəaliyyət göstərən psixoloqlar mütləq şəkildə bu ixtisası bitirməlidirlər. Onu da deyim ki, məktəb psixoloqu fərdi psixoloq hesab olunmur. Məktəb psixoloqu praktik psixoluqdur, yəni ancaq təhsil müəssisələrində çalışa bilərlər. Onlar ümumi qrup şəklində uşaqlarla dioqnastika aparır, şagirdlərin travmalarını üzə çıxartmaq üçün tərbiyəvi söhbətlər edirlər. Davranış pozuntusu varsa, fobiyanı üzə çıxardır və müəllimə, valideynə bu haqda məlumat verirlər. Onlar da problemin həlli üçün fərdi psixoloqa müraciət etməli olur”.
Kamran Əsədov: “Məktəblərdə psixoloq ştatı ləğv edilməməli, əksinə, onların sayı artmalıdır”
Təhsil eksperti Kamran Əsədov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında qeyd etdi ki, ölkənin 4432 orta ümümtəhsil müəssisəsinin 2900-də psixoloq var: “Məlumat üçün bildirim ki, məktəblərdə psixoloq ştatı 2011-ci ildə yaradılıb. Psixoloq ştatının yaradılmasında məqsəd problemli şagirdlərlə işləməkdir. Məlumdur ki, son illər uşaqlar arasında aqressiya artıb. Etiraf etmək lazımdır ki, məktəb psixoloqları şagirdlərin psixoloji vəziyyəti ilə bağlı önləyici addım ata bilmir, qarşıya çıxan problem, yaranan konfliklərin həll olunmasında heç bir iş görmürlər. Onu da deyim ki, bəzi məktəblərdə “məktəblinin dostu” layihəsi həyata keçirilir. Bu layihənin əsas məqsədi məktəblərdə tədris, təlim-tərbiyə prosesində inkişafa nail olmaqdır. “Məktəblinin dostu” layihəsinin funksiyası məktəbdə təhlükəsiz təhsil funksiyasını yaratmaqdır. Ancaq bununla bağlı məktəblərdə digər ştat vahidində olan şəxslər də var”.
Ekspert hesab edir ki, məktəblərdə çalışan psixoloqların sayı azdır. Hər 100 şagirdə 1 psixoloq olmalıdır: “Onu da deyim ki, məktəblərdə psixoloqların şagirdlərlə işləməsi üçün şərait yoxdur. Yəni nə psixoloji kabinet var, nə də şərait. Bu səbəbdən də hesab edirəm ki, psixoloq ştatı ləğv edilməməli, əksinə, onların sayı artmalıdır. Təhsilin keyfiyyətinin yüksəlməsində psixoloqların fəaliyyəti danılmazdır”.
K.Əsədov onu da əlavə etdi ki, Azərbaycanda valideynlər övladını psixoloqa aparmaqdan çəkinir.
Günel CƏLİLOVA
