Ermənistan anklavlara "Böyük Qayıdışı" da ləngidir...
Sülh prosesini pozmaq üçün hər cür bəhanələr uyduran Nikol Paşinyan hakimiyyəti vəziyyəti gərginləşdirmək üçün ən müxtəlif absurdlara baş vurur. Bir müddət əvvəl Ermənistan baş nazirinin müavini, sərhədlərin delimitasiyası və demarkasiyası üzrə komissiyanın rəhbəri Mher Qriqoryanın ofisi Qazax rayonunun işğal altında saxlanılan kəndlərinin qaytarılması ilə bağlı avantürist məlumat yaydı.
Mher Qriqoryanın ofisindən deyildi ki, Azərbaycanın 4 kəndi tələb etməsi əslində Ermənistanın 31 qeyri-anklav yaşayış məntəqəsinin ərazisinin "işğalı"nı tanımaqdan imtina etdiyini və Bakının öz qoşunlarını Ermənistan ərazisindən çıxartmaq niyyətində olmadığını təsdiq edir: “Azərbaycan Ermənistanın 31 qeyri-anklav yaşayış məntəqəsinin həyati əhəmiyyət kəsb edən ərazilərinin Azərbaycanın “işğal”ı altında olduğunu etiraf etməkdən imtina edərək Bağanıs Ayrım, Aşağı Əskipara, Xeyrimli, Qızılhacılı toponimlərini irəli sürür".
Göründüyü kimi, Ermənistan rəhbərliyi hər dəfə yeni rəqəm göstərməklə birinci dəfə deyil ki, torpaqlarını Azərbaycanın “işğal” etdiyini bildirir. Maraqlıdır ki, bunların uydurma "soyqırım qurbanları"nın sayı ardıcıl artdığı kimi - guya “işğal” altında olan torpaqlarının da sahəsi öz-özünə genişlənir. Xatırlayırsınızsa, əvvəllər 100-120 kv.km, sonra 150 kv.km torpaqlarını “işğal” etdiyimizi bildirirdilər, ötən ilinin noyabrına xarici işlər naziri bu rəqəmi qaldırıb etmişdi 200 kv.km, indi 170-ə salıblar. İrəvan çalışır ki, 8 kəndi Azərbaycanın strateji yüksəkliklərdən geri çəkilməsi şərtilə qaytarsın. Hər halda, Ermənistanın istədiyi budur. Əlbəttə ki, absurd təklifləri var. Nikol Paşinyan əvvəl qeyd edirdi ki, Başkəndlə mübadilə edilə bilər. Cənab Prezident İlham Əliyev də Başkənd məsələsini gündəliyə çıxardı. Göründüyü kimi, Ermənistan tərəfi yenə manipulyasiya edir. Azərbaycana qarşı işğal siyasətini davam etdirir və sülh müqaviləsinin bağlanmasında maraqlı deyil.
“Böyük Qayıdış”ı ləngidən mina amili...
Azərbaycan tərəfi böyük vəsaitlər hesabına “Böyük Qayıdış”ı təmin etmək istiqamətində əlindən gələni edir. Lakin bir sıra amillər bu prosesi ləngidir. Onlardan ən başlıcası minalardı. Çünki Ermənistanın məqsədyönlü siyasəti nəticəsində Azərbaycan dünyada minalar və partlamamış hərbi sursatlar ilə ən çox çirklənmiş ölkələr sırasında yer alır. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycan torpaqlarının işğalda olduğu dövrdə, ilkin qiymətləndirmələrə görə, 1,5 milyondan artıq mina basdırılıb. Bu minaları Ermənistan basdırıb və onun havadarları məsələyə görə susqunluq nümayiş etdirirlər. Bir sözlə, Ermənistan tərəfindən mina təhdidinə münasibətdə sərgilənən davranış postmünaqişə dövründə bölgədə dayanıqlı sülh və etimad quruculuğu istiqamətində görülən tədbirlərə daha bir zərbədir.
Dəqiq mina xəritələrini tam şəkildə təhvil verməkdən imtina etməklə Ermənistan fundamental insan hüquqlarını, xüsusən də yaşamaq hüququnu kobud şəkildə pozur, eyni zamanda məcburi köçkünlərin Böyük Qayıdış prosesini ləngidir".
İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə təhlükəsizlik tədbirləri görülür, irimiqyaslı infrastruktur layihələri həyata keçirilir, aparılan yenidənqurma işlərində “ağıllı kənd”, “ağıllı şəhər” layihələrinə üstünlük verilir.
Ermənistan anklav kəndlərimizin verilməsini yubatmaqla, həm də “Böyük Qayıdış”a mane olur
Bir az əvvəl qeyd etdiyimiz kimi, Ermənistan anklav kəndlərimizin verilməsini yubatmaqla, həm də “Böyük Qayıdış”ın tərkib hissəsi olan prosesi yubadır. Bu yaşayış məntəqələri Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı ermənilər tərəfindən işğal olunub. Həmin dövrdən də kəndlərin heç birində azərbaycanlı sakin qalmayıb. Yaşadıqları yurdlarını tərk etmək məcburiyyətində qalan əhali hazırda Qazax rayonu ərazisində məskunlaşıb. Bu gün Azərbaycan haqlı olaraq həmin kəndlərin boşaldılmasını qarşı tərəfdən tələb edir. İkinci Qarabağ müharibəsi və bir günlük antiterror əməliyyatlarından sonra Azərbaycan işğal altında olan torpaqlarını azad etsə də sözügedən 8 kənd hələ də erməni işğalında qalır. Ölkəmizin rəsmi mövqeyi ondan ibarətdir ki, iki dövlət arasında sərhədlərin delimitasiya prosesi çərçivəsində bu kəndlər qeyd-şərtsiz qaytarılmalı və heç bir danışıqlar predmeti olmamalıdır. Ermənistan manipulyasiya edir, amma dolayı yolla bildirir ki, bu kəndlər onlara aid deyil. Həmin kəndlərin köklü sakinləri səbirsizliklə öz ata-baba yurdlarına qayıdacaqları günü gözləyir. Dövlətimiz 30 illik işğala son qoyaraq Qarabağ və Şərqi Zəngəzur torpaqlarını azad etdiyi kimi, anklav kəndlərini də erməni əsirliyindən xilas etməkdə israrlıdır. Eyni zamanda həmin kəndlərin geri qaytarılmasını tələb edərkən onların ətrafındakı ərazilərin də təhvil verilməsi məsələsini gündəmə gətirir. Qazağın anklav kəndləri geri qaytarılarkən onların ətrafındakı ərazilər mütləq boşaldılmalıdır. Çünki anklavlar təhvil verildikdə o kəndlərə qayıdacaq əhalinin başqa bir dövlətin ərazisindən gediş-gəlişi çətinliklər törədəcək.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.
