Partiyalar ölkədə siyasi mədəniyyət səviyyəsini bu yollarla yüksəldir…

Məlumdur ki, dövlətin əsas hədəflərindən biri insan hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi, vətəndaşların hüquqi, siyasi mədəniyyət səviyyəsinin yüksəldilməsi, sosial və siyasi fəallığının artırılmasıdır. Vətəndaşların siyasi fəallığının artmasında, siyasi mədəniyyətlərinin yüksəlməsində siyasi partiyaların rolu da çox mühümdür.

Siyasi partiyalar öz ideoloji konsepsiyaları ilə cəmiyyətə təsir etmə mexanizmini həyata keçirmək imkanına malikdir. Ancaq Azərbaycanda uzun illər qeydiyyatda olan siyasi partiyaların  fəaliyyətlərində sönüklük müşahidə olunub.

Məhz bu səbəbdən də, ölkədə  “Siyasi partiyalar haqqında” qanun qəbul olundu. Yeni qanunun qəbulu islahatların inklüzivliyini genişləndirməsinə və siyasi sferada əməkdaşlıq platformasının inkişafına xidmət etməyə başlayıb.

Siyasi partiya, əslinə qalanda, dövləti idarə edən hakimiyyətin kiçik modelidir. Yəni orada konkret olaraq dövlətə rəhbərlik edəcək şəxs, eyni zamanda onun hakimiyyəti idarə edəcək siyasi komandası formalaşır. Bu bir növ vərdişlərin əvvəlcədən mənimsənilməsi üçün laboratoriyadır. Siyasi partiyalar insanların hakimiyyəti, dövləti və yaxud dövlətin ayrı-ayrı strukturlarını idarə etməyə hazırlanması üçün bir laboratoriyadır. Bu laboratoriyada, əlbəttə ki, siyasi mədəniyyət ön planda olmalıdır. Yəni, siyasi partiyalar bir qayda olaraq, öz üzvləri arasından daha bacarıqlı, daha layiqliləri daha irəli çəkməklə cəmiyyətə bir növ örnək olurlar. Onlar göstərmiş olurlar ki, hakimiyyətə gələcəkləri təqdirdə məhz bu üsulla daha bacarıqlı, daha qabiliyyətli insanları hakimiyyətin bu və ya digər idarəetmə strukturlarında işə cəlb edəcəklər. Onlardan dövlətin və millətin faydası üçün istifadə edəcəklər.

 2018-ci ildən bəri bu istiqamətdə çox ciddi addımlar atılıb

 Yeni Azərbaycan Partiyasının funksioneri, millət vəkili Elman Nəsirov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Azərbaycan Prezidenti hələ 2018-ci ildə keçirilən prezident seçkiləri zamanı bütün istiqamətlər üzrə islahatların həyata keçiriləcəyini vurğulamışdı. Ölkə başçısı siyasi islahatlara da xüsusi önəmin veriləcəyini bildirmişdi. Təbiidir ki, aparılan siyasi islahatlar siyasi mədəniyyətin daha da təkmilləşməsinə səbəb olur. Bunun nəticəsində müxalifətlə iqtidarın siyasi dialoqu inkişaf etdi, yeni siyasi konfiqurasiyanın formalaşması ön plana çəkildi. 2018-ci ildən bəri bu istiqamətdə çox ciddi addımlar atılıb. Parlamentin timsalında da bunu görə bilərik. Milli Məclisin rəhbərləri sırasında müxalifət və bitərəflər təmsil olunur. Komitələrdə sədr və sədr müavinləri arasında müxaıifət və bitərəflər var. Yenilənən bu konfiqurasiya siyasi mədəniyyətin nümunəsidir. 

 Belə siyasətin nəticələrini görmüşük

 Hesab edirəm ki, həm də YAP sədri olan Prezidentin həyata keçirdiyi ardıcıl, sistemli islahatlar hakim partiyanın nailiyyəti və siyasi  prülarizmə verdiyi töhfənin nümunəsi sayıla bilər. Ölkədə iqtidar-müxalifət dialoqunun təşəkkül tapması üçün bir çox mexanizmlərdən istifadə olunur. Bu mexanizmlərdən biri də siyasi  debatlardı. Mən özüm də tez-tez belə debatlarda demək olar ki, müxalifətin bütün liderləri ilə üz-üzə gəlmişəm. Belə debatlar ölkədaxili və beynəlxalq proseslərin təhlili baxımından çox önəmlidir. Müxalifətin iqtidarda gördüyü bəzi nöqsanları əsaslandıra bilirsə, hakimiyyət də onları aradan qaldırmaqla  məşğul olur. Müxalifət siyasi nihilizmdən uzaq olmalıdlr. Müxalifət  nəyi deyirsə, onu əsaslandırmalıdır. Konstruktiv təkliflər ortaya qoyulmalıdır. Bu, dövlətçiliyə xidmət deməkdir. Azərbaycanda siyasi mədəniyyətin inkişafından söhbət gedəndə məsələyə bu prizmadan yanaşılmalıdır. Bu baxış bizim üçün böyük məna və əhəmiyyət kəsb edir. Cənab Prezident fevral ayının 7 - də keçirilən növbədənkənar seçkilərdə qalib gəldikdən sonra parlamentdə keçirilən andiçmə mərasimində bir daha vurğuladı ki, islahatların daha da dərinləşməsi kursuna sadiqik. Bu, siyasi mədəniyyətin inkişaf etdirilməsi anlamına gəlir. Belə siyasətin nəticələrini görmüşük. Həm 44 günlük müharibədə, həm də antiterror əməliyyatları zamanı müxalif və siyasi partiyalar və iqtidar həmrəylik nümayiş etdirdi. Lazım olanda dövlətin maraqları naminə vahid mövqe sərgiləmədən qazanan Azərbaycan oldu. Ümummilli məsələdə bizim iqtidara və müxalifətə bölgümüz ola bilməz. Bu artıq bizim üçün faydalı olan yeni siyasi mədəniyyət nümunəsidir. Tarixi nailiyyətlərimizin əsasında dayanan amillərdən biri də budur”.

 Cəmiyyətin sosial və siyasi şüurunun formalaşmasının başlıca elementlerindən biri məhz siyasi institutların şəffaf fəaliyyətidir

 Vətəndaşların, xüsusilə də gənclərin sosial və siyasi fəallığı artırılmalı, dövlətin taleyüklü məsələlərində cəmiyyətin mövqeyi və marağı, o cümlədən gənclərin baxışı nəzərə alınmalıdır. Düşünürəm ki, ölkədə bu sahədə həyata keçirilən tədbirlər təqdirəlayiqdir və öz bəhrəsini verməkdədir. Əlbəttə ki, Azərbaycanda seçkili hakimiyyətin mövcudluğu, xalqın seçiminin daim nəzərə alınması siyasi mədəniyyətin və hüquqi düşüncənin inkişafına müsbət təsir göstərir. Cəmiyyətin sosial və siyasi şüurunun formalaşmasının başlıca elementlerindən biri məhz siyasi institutların şəffaf fəaliyyəti və seçkilərin keçirilməsidir. Vətəndaşlara seçib-seçilmək hüququnun tanınması onların siyasi fəallığının artırılmasına bilavasitə səbəbdir.

Məhəmmədəli QƏRİBLİ

Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.