Avroittifaqın Ermənistandakı missiyası üç dövlət üçün böyük təhdidə çevrilir...
Avropa İttifaqının (Aİ) Ermənistandakı müşahidə missiyası monitorinq pərdəsi altında Azərbaycana qarşı kəşfiyyat məlumatlarının toplanması ilə məşğuldur. Bu barədə Rusiya Federasiyası Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova Moskvada keçirilən brifinqdə bildirib.
Onun sözlərinə görə, Aİ-nin Ermənistandakı müşahidə missiyası Ermənistanın sərhədlərini heç o qədər də qorumur, əksinə, monitorinq pərdəsi altında qonşu ölkələrə, təkcə Rusiyaya deyil, həm də Azərbaycana və İrana qarşı kəşfiyyat məlumatlarının toplanması ilə məşğul olur: “İrəvanın hazırkı kursunun davam etdirilməsi Ermənistanın suverenliyi üçün ciddi risqlər yaradır. İrəvanın hazırkı kursunun davam etdirilməsi son nəticədə Rusiya və Ermənistan arasında müttəfiqlik münasibətlərinə düzəlməz ziyan vura bilər, respublikanın suverenliyi üçün ciddi risqlər yarada bilər, ölkənin təhlükəsizliyinin təmin edilməsinin mövcud effektiv mexanizmini tamamilə məhv edə bilər”. Bu günlərdə Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Ararat Mirzoyan da açıq mətnlə bildirib ki, İrəvan Avropa İttifaqının Azərbaycanla şərti sərhəddə kəşfiyyat və müşahidə missiyasını genişləndirmək qərarını alqışlayır. Onun sözlərinə görə, missiya mövcud olduğu müddətdə bütün Ermənistan-Azərbaycan sərhədində sabitliyin qorunmasında mühüm rol oynayıb: “Əlbəttə, biz gələcək sabitlik mexanizmləri üzərində işləyirik, lakin Ermənistanda Aİ-nin mülki missiyası var ki, Ermənistanla Azərbaycan arasında dövlətlərarası sərhədə nəzarət edir. Yerləşdiyi gündən bu missiya bütün sərhəd boyu sabitliyin qorunmasında mühüm rol oynayıb. Biz Avropa İttifaqının missiyanın mandatını və müşahidəçilərinin sayını genişləndirmək qərarını alqışlayırıq”. Xatırladaq ki, Aİ 2023-cü ilin fevralında Ermənistanda missiyasının fəaliyyətə başladığını elan edib. Ötən ilin sonunda Aİ müşahidəçilərinin sayını 138-dən 209-a çatdırıb. Missiyanın 2025-ci ilə qədər fəaliyyət göstərəcəyi gözlənilir. Aİ iki il ərzində missiyanı maliyyələşdirmək üçün 39 milyon avrodan çox vəsait ayıracaq. Qeyd edək ki, bir sıra erməni politoloq və ekspertlər bundan əvvəl Aİ-nin Ermənistandakı missiyasının əsas məqsədinin Rusiya və İrana qarşı kəşfiyyat fəaliyyəti həyata keçirmək olduğunu bəyan etmişdilər. Erməni politoloq Argişti Kiviryan da vurğulayır ki, Aİ müşahidəçiləri burada heç bir problemi həll etmirlər: “Bəri başdan deyim kimi, Aİ-nin müşahidəçiləri regionun digər məsələlərinə də cəlb olunublar. Onlar bu regionda, xüsusən də İrana və müəyyən dərəcədə Rusiyaya qarşı kəşfiyyat fəaliyyətində maraqlıdırlar. Suriyada, Livanda, Yəməndə və ya başqa yerlərdə olduğu kimi, İranın bu regionda hər hansı bir vəkillik fəaliyyəti həyata keçirməyə cəhd etməsinin qarşısını almaq üçün onların fəaliyyətinin səbəbi də budur. Bütün bunlar Ermənistan hakimiyyətinin nəyin bahasına olursa-olsun rusları bu bölgədən qovmağa və İranı içəri buraxmamağa çalışmaqdan ibarət siyasi xətti ilə baş verir”. Amma indi missiyanın Azərbaycana qarşı da fəaliyyət göstərdiyi bəlli olur. Bu fonda Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan bildirir ki, Avropa İttifaqının Ermənistandakı müşahidə missiyasının mandatı daha 2 il müddətinə uzadıla bilər.
Rus hərbi ekspert İqor Korotçenko qeyd edir ki, avropalı müşahidəçilər çox qərəzlidirlər, onlar erməni təxribatlarını görmürlər, əksinə, Azərbaycana qarşı ittihamlar səsləndirməkdən məmnundurlar: “Bu, bir növ çoxmərhələli yanaşmadır. Azərbaycan hansısa təxribata cavab verən kimi avropalı müşahidəçilər meydana çıxacaq, bunu qeydə alacaq və rəsmi Bakının ünvanına bəzi ittihamlar irəli sürəcəklər”. Beləliklə, Qərb ölkələrinin kəşfiyyat nümayəndələrini Avropa İttifaqının “mülki missiyası” adı altında bölgəyə yerləşdirib. Bu fonda Fransa Ermənistanı sürətlə silahlandırır və “hərbi əməkdaşlıq” adı altında öz qüvvələrini bölgəyə yerləşdirir. Ermənistanın Cənubi Qafqaza gətirdiyi Qərb qüvvələri Rusiya, İran və Azərbaycana qarşıdır. Artıq Rusiyadan sonra İranda da bu reallığı anlamağa, real təhlükənin ünvanının Ermənistan olduğunu görməyə başlayıblar. Ermənistan baş nazirinin müavini Mher Qriqoryanın Tehrana səfəri zamanı İran Ermənistana xəbərdarlığını əyani şəkildə çatdırıb. Ermənistan mediasının məlumatlarına görə, prezident İbrahim Rəisi Qriqoryana Rusiyanın Cənubi Qafqazdan sıxışdırılmasının son dərəcədə arzuolunmaz olduğunu deyib. “Qraparak” nəşri diplomatik mənbələrə istinadən erməni baş nazirinin müavininin Tehran səfərinin gərgin keçdiyini yazır.
Qapalı görüşdə Rəisi Qərbin regionda hərbi mövcudluğunu sabitliyin pozulması faktoru kimi qiymətləndirib və Rusiyanın hərbi mövcudluğunun gözdən salınmasına qarşı olub. Ermənistan nümayəndə heyəti müxtəlif iddialarla Qərb qüvvələrinin Zəngəzura yerləşdirilməsini izah etməyə çalışıb. Bildirilib ki, Rusiya Ermənistanı müdafiə etmir, buna görə Qərb qüvvələrinə üz tutmalı olublar. Rəisi isə, lazım olacağı təqdirdə, İranın Ermənistana hərbi baza yerləşdirə biləcəyini vurğulayıb. Erməni şərhçi Varuhan Qeqamyan da bildirir ki, Rəisinin Qriqoryana dedikləri İran-Ermənistan münasibətlərinin korlanmasından xəbər verir: “Ermənistan hakimiyyəti Tehranla düşmənçilik edən Qərb qüvvələrini İran sərhədlərinə yerləşdirməyə çalışır”. Beləliklə, Qərb Ermənistan üzərindən Qafqazda təhlükəli oyun oynayır.
Tahir TAĞIYEV
