Tokayev İrəvana gedir - ermənilər Azərbaycan əleyhinə plan qurublar...
Elşən Mustafayev: “Azərbaycanla bağlı məsələ həssas mövzudur, bu, Tokayevin istəyi və xahişi ilə reallaşa bilməz”
Bakıda səfərdə olan Qazaxıstan Prezidenti Kasım-Jomart Tokayev deyib ki, son vaxtlar ölkələrimiz arasında yüksək səviyyədə təmaslar artıb və bu, çox müsbət məqamdır:
“Cari il də istisna olmayacaq. Biz yüksək səviyyəli beynəlxalq tədbirlərdə iştirak etmək üçün Sizi azı iki dəfə Qazaxıstanda gözləyirik. Mən özüm də Türk dövlətləri liderlərinin qeyri-rəsmi sammitində iştirak etmək üçün Azərbaycana yenidən səfər etməyi planlaşdırıram. Düşünürəm ki, bu təmaslar strateji tərəfdaşlığı və hətta Qazaxıstanla Azərbaycan arasında müttəfiqliyi möhkəmləndirmək üçün çox faydalıdır. Strateji tərəfdaşlıqdan danışdıqda, biz bunu sadəcə gözəl ifadə və ya diplomatik nəzakət kimi qəbul etmirik. Əslində, əməkdaşlığımızın mahiyyəti qarşılıqlı fəaliyyətimizin strateji xarakterini ehtiva edir”.
Erməni siyasi şərhçilər qeyd edir ki, Tokayevin Azərbaycandan sonra Ermənistana səfəri reallaşa bilər. Təbiidir ki, Qazaxıstan prezidenti bu addımında sərbəstdir və istənilən ölkəyə səfər edə bilər. Ancaq erməni ekspertlər bunu maraqlı detalla izah edirlər. Onlar qeyd edir ki, Ermənistan Çindən əsasını götürən, Qazaxıstandan keçən “Bir kəmər, bir yol” layihəsində iştirakda maraqlıdır, ancaq coğrafi imkanları buna şərait yaratmır. Çünki bunun üçün həm də Azərbaycanın razılığı olmalıdır. Azərbaycanla isə sülh sazişi imzalanmadığı üçün bu istəyin reallaşması qeyri mümkündür. Bu səbəbdən də onlar Tokayevin Azərbaycanı razı sala biləcəyi ilə bağlı səylərə ümid bəsləyirlər. Qazaxıstan prezidenti ermənilərin bu istəyini reallaşdıra bilərmi?
Siyasi şərhçi Elşən Mustafayev “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Tokayevin Ermənistana Bakıdan sonra dərhal səfər edəcəyi ilə bağlı məlumat rəsmən təsdiqini tapmır: ”Ancaq bildirilir ku, Qazaxıstanın xarici işlər naziri Murat Nurtleu martın 17-18-də Ermənistana səfər edəcək.
İki ölkənin nazirləri XİN üçün 2024-2025-ci illər üzrə fəaliyyət planını imzalayacaqlar. Ermənistan özünə faydalı olan bütün layihələrə bel bağlamaq istəyir. Ancaq nədənsə, Zəngəzur dəhlizində cığallıq edir.
Bir müddət əvvəl Ermənistanın baş naziri Pekində "Bir kəmər, bir yol" layihəsi ilə bağlı keçirilən beynəlxalq foruma dəvət almamışdı. Çünki bu asılı ölkə həmin layihədə iştirak edə bilmir. Lakin tədbirdən sonra Paşinyan Çinə səfər etdi. O, "Asiya sivilizasiyalarının dialoqu" forumunda iştirak edib. Erməni mediası bu hadisəni belə şərh etməyə çalışdı ki, güya Paşinyan Ermənistana milyardlarla dollar sərməyə gətirə bilən böyük bir addım atıb. Lakin real vəziyyətin analizi göstərir ki, əslində, Paşinyan Pekində növbəti dəfə rəzil oldu. O, yalanları və boş vədləri ilə yadda qaldı. Konkret olaraq, iki ölkə arasında heç bir sənəd imzalanmadı. Tokayev, ola bilər ki, Ermənistanın həmin layihədə iştirakına qarşı deyil. Amma bunun üçün razılığı Azərbaycan verməlidir. Başqa cür onun bu layihəyə qoşula bilməsi mümkün deyil. Azərbaycanla bağlı məsələ isə həssas mövzudur. Yəni bu, Tokayevin istəyi və xahişi ilə reallaşa bilməz. Bunun üçün Ermənistan ilk olaraq Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı üzərinə götürdüyü öhdəliyi yerinə yetirməlidir. Bir daha sübut olunur ki, Ermənistan tutduğu qeyri-konstruktiv mövqeyilə bütün gəlirli layihələrdən kənarda qalmalı olacaq. Azərbaycan “Orta Dəhliz” hesab olunan Çin-Mərkəzi və Qərbi Asiya marşrutu üzərində yerləşir. Bu, qədim İpək Yolunun keçdiyi yoldur. Əslində Azərbaycanın Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu xətti təşəbbüsünü irəli sürməsi və bu layihənin uğurla başa çatdırılması qədim İpək Yolunun bərpası ilə bağlı inamı artırdı. Bundan sonra “Bir kəmər, bir yol” layihəsində “Orta Dəhliz” marşrutunun əhəmiyyəti də yüksəldi. Azərbaycanın 30 il sonra Ermənistan işğalında olan torpaqlatını azad etməsi də “Orta Dəhliz”in perspektivini daha da artırır. Bu baxımdan, dünyanın gələcək 50 illik iqtisadiyyatını formalaşdıracağı hesab olunan bu qlobal layihədə Azərbaycanın təşəbbüsləri xüsusi seçilir. Bu baxımdan da, Ermənistanın layihədə yer ala bilməsi sırf Azərbaycan amilindən asılıdır”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
