Dövlət təşkilatları 100-150 minlik xarici maşının yerinə yerli avtomobillər ala bilməz?..
"2023-cü ildə ölkəyə 96 min avtomobil idxal edilib və bunun üçün xaricə 1,7 milyard ABŞ dolları vəsait ödənilib. 2022-ci ilə nisbətən say 28,7 % artıb. Ötən il ölkədə 5 200 avtomobil yığılıb".
Bunu Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsində keçirilən ictimai dinləmələrdə komitə sədri Tahir Mirkişili bildirib.
Açıqlanan statistik rəqəmlərdən də bəlli olur ki, avtomobil idxalı artıb. Məlumat üçün bildirək ki, 10 ildən çoxdur Azərbaycanda avtomobil istehsalına başlanılıb. Naxçıvanda “Lifan”, “FAW”, “Changan”, Neftçala zavodunda isə “Khazar”, “AzSamand” və “Peugeot” markalı avtomobillər istehsal olunur.
Amma bu müddət ərzində yerli avtomobillərin satış tempi qalxmayıb. Əksinə, illər keçdikcə aşağı düşür. Son illər isə yerli istehsal olan avtomobillərdən imtina edilir. İstehsal bir qədər artsa da, istifadədə kəskin azalma müşahidə edilir. Hətta bir vaxtlar dövlət müəssisələri yerli istehsala üstünlük verirdilərsə, hazırda bu prosesin əksi baş verir.
Danılmaz faktdır ki, dövlət müəssisələri, qurumlar, icra hakimiyyətlərində çalışan şöbə müdirləri və digər vəzifəli şəxslər yerli istehsal olan avtomobillərə deyil, xarici maşınlara üstünlük verir. Həmin nəqliyyat vasitələri də 2-3 il istifadə olunduqdan sonra yenisi ilə əvəz olunur. Olmazmı ki, dövlər qurumlarında çalışanlar yerli istehsal olan nəqliyyat vasitələrinə üstünlük versin?
Fuad İbrahimov: “Ölkəmizdə istehsal olunan avtomobillərin adı bizim olsa da, “dadı” bizim deyil”
İqtisadçı-ekspert Fuad İbrahimov “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, ölkəmizdə istehsal olunan avtomobillərin adı bizim olsa da, “dadı” bizim deyil: “Avtomobillərin müəyyən hissələri xarici ölkələrdən gətirilir və bizim zavodlarda yığılır. Buna görə də müasir dövrün tələblərinə cavab vermir. Eyni zamanda, həm elektromobillər, həm də digər müasir avtomobillərlə rəqabət aparmaq qabiliyyətinə malik deyil”.
Ekspertin fikrincə, daxili istehsal olan avtomobilləri Yaxın Şərq istiqamətindəki ölkələrə satmaq olar: “Ya da müasir dövrün tələblərinə uyğun şəkildə modernizasiya etdikdən sonra xarici ölkələrə satmaq olar”.
Elnur Səmədov: “Dövlət müəssisələri və vətəndaşlar yerli istehsal olan avtomobillərin alıcılarına çevrilməlidirlər”
Əmlak məsələləri üzrə ekspert Elnur Səmədov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, yerli istehsala marağın artırılması üçün bir sıra addımların atılmasına ehtiyac var: “Dövlət müəssisələrindən inzibati qaydada tələb olunmalıdır ki, xidməti maşınlar yerli istehsalın təqdim etdiyi avtomobillər olsun. Birdən-birə ölkə vətəndaşlarının və yaxud hansısa dövlət müəssisəsinin, xidməti maşın əldə etmək istəyən qurumların xarici maşınlardan imtina edib yerli avtomobillərə üstünlük verəcəyini gözləmək olmaz. Bunun üçün müəyyən güzəşt etmək olar”.
Həmsöhbətimizin sözlərinə görə, yerli avtomobillərin ehtiyat hissələri də xaricdən alınmamalı, yerli istehsal olmalıdır: “Avtomobil zavodlarımız istehsaldan daha çox yığma qurumudur. Belə olmasın deyə biz ehtiyat hissələrinin istehsalına önəm verməliyik və bunun üçün Azərbaycanda çox ciddi potensial var. Ehtiyat hissələri bacardıqca ucuz olmalıdır. Xaricdən gətirilən hissələrin ölkədə yığılması baha olduğu üçün vətəndaşlarımız eyni qiymətə olan yerli istehsaldan daha çox xarici istehsala üstünlük verirlər. Düşünürlər ki, yerli istehsal brend deyil və müəyyən texniki problemlərlə üzləşə bilərlər. Bu fikrin aradan qaldırılması üçün Azərbaycan brendləri özünü yerli bazarda sübut etməlidir. Dövlət müəssisələri və vətəndaşlar bu avtomobillərin alıcılarına çevrilməlidirlər. Əks təqdirdə bu problem illərlə davam edəcək və yerli istehsal heç vaxt xarici brend avtomobillərini üstələyə bilməyəcək. İllər əvvəl “Lifan” avtomobillərindən istifadəni cənab Prezident başda olmaqla bir sıra dövlət qurumları təbliğ və təşviq etdi. İndi də bu prosesin stimullaşdırılmasına ehtiyac var. Birmənalı olaraq dövlət müəssisələri xarici avtomobillərdən imtina etməlidir. Bunun üçün müvafiq dövlət siyasəti həyata keçirilməli və yerli brendlərin məşhurlaşdırılması və əsas olması istiqamətində addımlar atılmalıdır”.
Günel CƏLİLOVA
