Fermerlərin tonlarla soğan məhsulu batır - nə etməli?..
Azərbaycanda soğan ticarətçiləri çıxılmaz vəziyyətə düşüb. Belə ki, sahibkarların yayda ucuz qiymətə alıb anbarlara vurduğu məhsul bazar tapılmadığına görə cücərərək məhv olur.
Qeyd edək ki, son illərdə artıq neçənci dəfədir ki, külli miqdarda soğan anbarlarda qalaraq məhv olur. Bu da adıçəkilən məhsulun bazarda qıtlaşmasına və qiymətin yüksəlməsinə səbəb olur. Həmçinin, bölgələrdə soğan istehsalçıları yetişdirdikləri məhsulu sata bilmədiklərindən də şikayətçidir.
Maraqlıdır, məlum mövzu ilə bağlı yaranmış problem necə həll oluna bilər?
Akif Nəsirli: “Tək qonşu dövlətlərə yox, ərəb və Yaxın Şərq ölkələrinə soğan ixracının yolunu açmaq lazımdır”
Aqrar sahə üzrə ekspert Akif Nəsirli “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, soğanın müəyyən ölçüləri və növləri var. Kiçik, böyük və orta ölcüdə olan müxtəlif növ soğan çeşidləri var. Bu növ soğan daha çox ixrac üçün istifadə edilir və qışa hazır olması üçün anbar şəraitində 5 və 6 ay saxlamaq olur: “Həmin soğan qış və yaz aylarında xaricə ixrac edildiyi üçün daxili bazarda soğan azalırdı. Lakin limiti keçəndən sonra soğanın ixraçına qoyulan məhdudiyyətlərdən dolayı fermerlər soğanı ixrac edə bilmirlər. Daxili bazarda isə soğan çox olduğu üçün ucuzluq yaranır. Tək qonşu dövlətlərə yox, ərəb və Yaxın Şərq ölkələrinə soğan ixracının yolunu açmaq lazımdır. Ölkəmiz ən çox soğanı Rusiya bazarına ixrac edir. Bunun səbəbi Rusiya bazarının daha əlçatan və daha yaxın olmasıdır. Lakin soğan həm də Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə, İraq, Misir və s. ölkələrə ixrac edilə bilər. Əsas odur ki, soğanın keyfiyyəti və tərkibi qaydasında olsun. Soğanın satılmamasının səbəblərindən biri məhsulun keyfiyyətsiz olmasıdır. Bazardan soğan alırıq, görürük ki, az qala 70-80 faizi keyfiyyətsiz və ya xarabdır. Belə məhsulu ölkəmizin daxili bazarında satmaq olar. Lakin xaricə ixrac etmək üçün heç uyğun deyil. Çünki məhsul məsəfə qət edəndə daha da xarab olur”.
Ekspert onu da əlavə etdi ki, dövlət fermer bazarında qiymətləri tənzimləyir.
Vüqar Babayev: “Azərbaycanda soğanın saxlanılması üçün xüsusi anbarlar yoxdur, fermerlər adi anbarlardan istifadə edir”
“Qarabağ-Aran Soğan İstehsalçıları və İxracatçıları Assosiasiyası” İctimai Birliyinin İdarə Heyətinin sədri Vüqar Babayev hesab edir ki, sığorta istehsalçılarının məhsullarının aşağı qiymətə alınması istəyi malın keyfiyyətsiz olmasından irəli gəlir, çünki fermerlər soğanı qış üçün normal şəraitdə saxlaya bilmirlər: “Azərbaycanda soğanın saxlanılması üçün xüsusi anbarlar yoxdur. Fermerlər adi anbarlardan istifadə edir. Avqust-sentyabr aylarında istehsal edilən soğan qışda satışa çıxarılması üçün anbarlarda saxlanılmalıdır. Məhsulu qapalı depoda 4 ay, açıq depoda 2 ay saxlamaq mümkündür. Bundan sonra məhsul xarab olmağa başlayır. Bu məsələ həll olunmalıdır”.
Günel CƏLİLOVA
