Yaşıl enerji layihələrimizin son iddiaları Avropaya belə mesaj edildi...
Elçin Qurbanov: “Şübhəsiz ki, uğurlar bizimdir, amma fürsətdən istifadə edərək çatışmazlıqları da işıqlandırmaq lazımdır ki, problemin həllində daha uğurlu inkişafa nail ola bilək”
Prezident İlham Əliyev “Euronews”a müsahibəsində deyib ki, Azərbaycanın bərpaolunan enerji layihələri gündəliyi çox iddialıdır:
“Düşünürəm ki, bu bizim ümumi yaşıl enerji gündəliyimizin və məsuliyyət hissimizin bir hissəsini təşkil edir. Çünki qazıntı yanacağı ilə zəngin ölkələr yaşıl enerjiyə keçiddə ön sıralarda olmalıdır. Biz bunu ənənəvi ehtiyatlarımız çatışmadığına görə etmirik, ona görə edirik ki, neft-qaz satışından əldə etdiyimiz maliyyədən, gəlirlərdən bərpaolunan enerjiyə sərmayə yatırmaq üçün istifadə etməklə töhfə vermək və buna ehtiyacın olduğuna dair ümumi bir anlayış yaratmaq istəyirik”.
Prezident yaşıl enerji layihələrimizin iddialı olduğunu deməklə nəyi nəzərdə tutur?
İqtisadçı ekspert Elçin Qurbanov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Azərbaycan bu ilin sonu dövlətlərarası ən mötəbər tədbirlərdən biri olan COP29 beynəlxalq tədbirinə ev sahibliyi edəcək: “Ölkəmiz BMT İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasına tərəfdaş olmaqla iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə layihəsinə qoşulub.
Dövlətimiz layihə çərçivəsində emissiya olunan istixana qazlarının artım tempini məhdudlaşdırmaq, belə tullantılarla bağlı mənfi təsirləri azaltmaq, risqlərə qarşı qabaqlayıcı tədbirlər görmək, beynəlxalq təcrübə mübadiləsindən yararlanmaq, təşviq mexanizmləri yaratmaq, şəffaf iştirakçı olmaq, elmi tədqiqatlar aparmaq və s. kimi mühüm hədəflər müəyyən edib. Bilirsiniz ki, ölkə Prezidenti işğaldan azad edilmiş əraziləri “Yaşıl enerji” zonası elan edib. Hətta bu ərazilərin 2050-ci ilədək “Netto sıfır” zonaya çevrilməsi nəzərdə tutulur. Yəni yaşıl enerji istehsalına və istehlakına tam şəkildə keçid olacaq. Təbiətin sağlamlıq vəziyyəti özünün yaradılış keçmişinə qaytarıla bilər. Bundan başqa, ölkəmiz 2030-cu ilə qədər əvvəlki 30 il ərzində 35 faiz, 2050-ci ilədək isə 40 faiz istixana qazlarının təbiətə buraxılmasının qarşısının alınmasını da əsas hədəf kimi müəyyən edib. Yəqin ki, bütün vətəndaşlar təşviq mexanizmlərindən bəziləri ilə yaxşı tanışdırlar. Onlardan biri ölkəyə idxal olunan elektrik avtomobilləri ilə bağlı gömrük rüsumlarından və vergilərdən azadolma siyasətidir. Yaşıl zonaların salınması, istehsal sahələrində tullantıların zərərli təsirini məhdudlaşdırmaq üçün texoloji vasitələrdən istifadə və yaşıl zolaqların salınması məsələsidir. Çox yaxın keçmişdə bir sıra normaların pozulduğu aşkar edildiyinə görə Gədəbəy qızıl mədəninin fəaliyyətinin dayandırılması buna misal ola bilər. Azərbaycanda 2009-cu ildə bərpa olunan enerji mənbələri və onlardan səmərəli istifadə sahəsində fəaliyyətin təşkilini və tənzimlənməsini təmin edən, dövlət siyasətinin həyata keçirilməsində iştirak edən, Azərbaycan Respublikası Energetika Nazirliyinin strukturuna daxil olan Bərpa Olunan Enerji Mənbələri Dövlət Agentliyi yaradılıb. Yəqin ki, görülən işlərin bir qismi ilə vətəndaşlar tanışdır. Külək enerjisindən istifadə üçün quraşdırılmış cihazların, günəş panellərinin daha çox rastlaşdığınız Şamaxı yaxınlığındakı ərazilərdə quraşdırıldığını hər kəs görüb. Hesab edirəm ki, dəniz kimi sərvətimizin imkanından yararlanaraq dalğa enerjisindən istifadə etmək üçün çoxsaylı yeni şəkildə platformalar da quraşdırılacaq. Bir sözlə, çox geniş tədbirlər planını həyata keçirmək üçün hədəflərimiz var. O ki qaldı Prezidentin yaşıl enerji ilə əlaqəli işğaldan azad edilmiş ərazilərə xüsusi və daha qayğılı yanaşmasına, hesab edirəm ki, bu, dünyanın diqqətinə həmin ərazilərin həqiqi sahibinin kim olduğunu qayğı və məsuliyyət fonunda çatdırmaqdır.
Şübhəsiz ki, uğurlar bizimdir, amma fürsətdən istifadə edərək çatışmazlıları da işıqladırmaq lazımdır ki, problemin həllində daha uğurlu inkişafa nail ola bilək. Urbanizasiya işlərində buraxılmış səhvləri xüsusi vurğulamaq istərdim. Şəhərsalma və ekologiya mənsubları yaşıl zolaqların kütləvi məhv edilərək hündürmərtəbəli binaların tikintisinə rəvac verilməsi, sıxlığın və ekoloji narahatlığın meydana gəlməsi, bir sıra infrastrukturların fəaliyyətində yaranmış durğunluqlar buna misal ola bilər. Nəqliyyat sektorunda isə vəziyyət daha acınacaqlıdır. Paytaxt küçələrində taksi kimi fəaliyyət göstərən avtomobillərin ( xüsusilə Toyota Prius) ciddi zəhərli tullantılarının oksidləşdirilməsi, yəni dağıdıcı zərərlərin qarşısının alınması (CO – CO2) məqsədilə zavod tərəfindən quraşdırılmış neytrallaşdırıcı katalizator qurğularının avtomobillərdən kütləvi şəkildə çıxarılması buna əyani misaldır. Bir dəfə əldə ediləcək qəpik-quruş xatirinə özünü məhv etmək hansı məntiqə uyğundur? Mən bilirəm ki, həmin avtomobillərin tez-tez hadisə törətməsində əsas səbəb də sürücülərin özlərinin zəhərlənməsidir. Öz təcrübəmdən deyə bilərəm ki, bir dəfə taksi ilə cəmisi 500 metr yol getməklə avtomobilin salonuna dolan qazdan zəhərlənərək xidmətdən imtina etmişəm. Sərnişinlər onlarda baş ağrılarının və ürəkbulanmaların həmin taksilərdən istifadə etdikdən sonra yarandığına şahid ola bilərlər. Bu çox ciddi məsələdir, amma təəssüflər olsun ki, onlar barəsində tədbir görülmür. Katalizatorsuz avtomobillərin dövriyyədən kənarlaşdırılması barədə heç bir iş görülmür. Zəhərlənən və əziyyət çəkən isə bütün ictimaiyyətdir, xalqdır. Aidiyyəti qurumlara üzümü tutaraq demək istəyirəm ki, iyrənc və cılız maraqlar müqabilində sağlamlıqla əlaqəli heç bir razılaşma və sövdələşmələrə getmək olmaz. Bilməlisiniz ki, təbiət sərhədsizdir. Hər bir xırda zərər bütün təbiətə öz mənfi təsirini göstərir. Sizin sağlamlığınıza və bütün həyatınıza öz qorxunc təsirlərini göstərir. Bu problemə nəyinsə qarşılığında göz yummaqla öz doğmalarınızı və özünüzü məhv edirsiniz. Bu qədər beynəlxalq tədbirlərə qoşuluruq, heç olmazsa hər kəsin sağlam ətraf mühitdə yaşamasını təmin etmək üçün çəkilən əziyyətə qiymət verilsin. Hesab edirəm ki, kütləvi informasiya vasitələri çox ciddi şəkildə təbliğat və maarifləndirmə işlərinə start verməlidir”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
