İrəvan rus sərhədçiləri məsələsini qətiləşdirdi: çıxarılırlar...

Ermənistan parlamentinin sədri Alen Simonyan bildirib ki, Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidmətinin sərhəd xidmətinin əməkdaşları İrəvanın Zvartnots hava limanında fəaliyyətini dayandırmalıdır: “Mən rus sərhədçilərinin Zvartnots hava limanından çıxarılması ilə bağlı müzakirələrdə iştirak etməmişəm, lakin düşünürəm ki, onların ordan getmələri düzgün olardı”.

Onun fikrincə, rus sərhədçiləri Ermənistan ərazisini qorumadılar, lakin sərhədləri daha həssas etmək üçün hər şeyi etdilər. O əlavə edib ki, Federal Təhlükəsizlik Xidmətinin zabitləri bu gedişlə hamını Zvartnotsdan da çıxaracaqlar. Ermənistandakı Rusiya hərbi bazalarının ləğvi ilə bağlı suala Alen Simonyan cavab verib ki, bir ifratdan digərinə keçməyə ehtiyac yoxdur. Fevralın 13-də eskalasiyanın baş verdiyi Azərbaycanla sərhəddəki Nerkin Hand kəndində rus hərbçilərinin olmasını şərh edən Ermənistan parlamentinin spikeri bildirib ki, onun hüquqi əsasları barədə məlumatı yoxdur, lakin bunu müzakirə mövzusu kimi qanuni hesab edir.  Bu günlərdə Ermənistanın “Faktor” nəşri hakimiyyətdəki mənbəyə istinadən Rusiya sərhədçilərinin Zvartnots beynəlxalq hava limanından çıxarılacağını yazıb. Bunun yaxın vaxtlarda baş verəcəyi bildirilir. Rusiya sərhədçilərinin Zvartnotsda yerləşdirilməsi hökumətlərarası razılaşma ilə deyil, Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidməti və Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidmətinin imzaladığı sənədlə tənzimlənir. Ermənistan ərazisində Rusiya sərhəd qoşunlarının statusunu və fəaliyyətini tənzimləyən saziş 1992-ci ildə imzalanıb. Lakin bu müqavilədə hava limanı xidməti ilə bağlı bənd yoxdur. Erməni politoloq Beniamin Matevosyan qeyd edir ki, əslində, Ermənistan hakimiyyəti Rusiyanın hərbi mövcudluğunu regiondan sıxışdırıb çıxarmaq üçün əlindən gələni edəcək: “Rusiya qoşunlarının mövcudluğuna qarşı yönəlmiş bəyanatlar təsadüfi deyil. Rusiya sərhədçilərinin qərargahında etirazlar planlaşdırılır və bu, daha böyük siyasətin tərkib hissəsidir, məqsəd regionda Rusiyanın təsirindən qurtulmaqdır. Yada salaq ki, fevralın 12-13-də Azərbaycan-Ermənistan şərti dövlət sərhədində erməni bölmələri ilə Azərbaycan Dövlət Sərhəd Xidmətinin Sərhəd Qoşunları arasında atəşma olub. Bunlar da təsadüfi deyil”. Qeyd edək ki, həmin vaxt ermənilərin təxribatı nəticəsində Dövlət Sərhəd Xidmətinin əsgəri sıravi Xəlilzadə Pərviz Ağakişi oğlu yaralanıb. Buna cavab olaraq Azərbaycan sərhədçiləri tərəfindən Qafan rayonunun Nerkin Hand yaşayış məntəqəsi yaxınlığında Ermənistan silahlı qüvvələrinin döyüş postunun tamamilə məhv edilməsi ilə nəticələnən “Qisas əməliyyatı” həyata keçirilib. Daha sonra Aİ-nin Ermənistandakı missiyasının rəhbəri Markus Ritter bildirib ki, Rusiya hərbçiləri avropalı müşahidəçiləri silahlı toqquşma yerinə buraxmayıb. Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan deyib ki, Rusiya hərbçiləri insidentin qarşısını ala bilməyib. Onun sözlərinə görə, avropalı müşahidəçilərin bu əraziyə çıxışı yoxdur, yalnız Rusiyanın çıxışı var və orada olan da onun qüvvələridir. Beniamin Matevosyan qeyd edir ki, Qriqoryan və Ritterin bəyanatları təsadüfi deyil: “Müvafiq informasiya fonunun formalaşdırılması üçün ilkin şərtlər yaradılır ki, bu da Ermənistanın bloka daxil olmayan respublika statusunu yeni Konstitusiyada möhkəmləndirmək niyyətindən xəbər verə bilər”.

Politoloq avropalı müşahidəçilərin iştirakı kontekstində Ermənistanın təhlükəsizliyi ilə bağlı narahatlığını ifadə edib. Eyni zamanda o, baş nazir Nikol Paşinyanın bu yaxınlarda verdiyi bəyanata istinad edərək bildirib ki, missiyanın vəzifələrinə, digər məsələlərlə yanaşı, Rusiya və İran qoşunlarının hərəkətinə nəzarət də daxildir: “Əgər bu onların məqsədidirsə, Rusiyanın niyə onların varlığına qarşı olduğu aydındır. Digər tərəfdən, İranın mənfi reaksiyası da gərginlik yaradır. Ermənistan, demək olar ki, bütün qonşuları ilə münasibətləri korlamaq risqi daşıyır”. Ekspert həmçinin Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryanın Ermənistanın sadə “təhlükəsizlik istehlakçısı” olmaq istəmədiyi, lakin Avropa İttifaqının mülki missiyalarına töhfə verməyə hazır olduğu barədə bəyanatını tənqid edib. Bu kontekstdə Matevosyan vurğulayıb ki, Aİ indi təhlükəsizlik məsələlərində NATO-dan asılıdır: “Biz, İranın narazılığına baxmayaraq, gözəl ifadələr arxasında gizlənib, NATO-ya daxil olmaq istəyimizi nümayiş etdiririk?! Bu məni ölkəmizin gələcəyi və ərazi bütövlüyü ilə bağlı narahat edir”. “Demokratik Platforma” fondunun direktoru Qaregin Miskaryan isə, sərhədçilərlə yanaşı, KTMT məsələsinin həlliini də vacib hesab edir: “KTMT-nin məhdudiyyətləri var. Mütləq KTMT-yə silahlarımız barədə məlumat verməməliyik. KTMT bu məlumatları alandan sonra düşmənlərə, o cümlədən Azərbaycana ötürür. Çünki KTMT bizim müttəfiqimiz deyil. KTMT timsalında Rusiya indiki mərhələdə bizim düşmənimizdir. Bu, bizim maraqlarımızın birbaşa toqquşduğu dövlətdir. Bu gün Kremldə oturanlar cinayətkardırsa, biz Rusiya Federasiyası ilə hər cəhətdən əlaqəmizi kəsməliyik. Bizim problemimiz rus xalqı ilə deyil, KTMT ilədir”.

Nahid SALAYEV