İllər sonra Azərbaycanda "islam bankçılığına" qərar verilə bilər...
Xalid Kərimli: “İslam bankçılığı sistemi daha çox biznes maliyyələşdirilməsi kimi ortaya çıxacaq”
Mərkəzi Bankın İdarə Heyəti 2024-2026-cı illərdə maliyyə sektorunun inkişafı strategiyasını təsdiq edib. Sözügedən sənəddə islam bankçılığının inkişafı da öz əksini tapıb. Bu isə onu göstərir ki, uzun sürən müzakirələrdən sonra nəhayət Azərbaycanda da islam bankçılığı sistemi yaradılacaq.
Məlumat üçün bildirək ki, islam bankçılığının əsasını şəriət qanunları təşkil edir. Ənənəvi bankçılıqdan fərqləndirən əsas cəhət faizin olmamasıdır, yəni faizsiz kreditlərin verilməsidir. Bu sistemdə faiz anlayışı yoxdur, əvəzində “mənfəət marjası” (profite rate) adlı yanaşma var. Elə buna görə də islam bankçılığının nüfuz göstəricisi də onun həm faizsiz, yaxud halal olması, həm də ucuz və sərfəli şərtlərilə bağlıdır.
Maraqlıdır, Azərbaycanda islam bankçılığı faizsiz borc verəcəkmi?
“İslam bankçılığı sistemində faiz olmayacaqsa, bank istehlak kreditlərinin verilməsində maraqlı olmayacaq”
Iqtisadçı Xalid Kərimli “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, faiz elementi olsa da, açıq formada olmayacaq: “İslam bankçılığı sistemi daha çox biznes maliyyələşdirilməsi kimi ortaya çıxacaq. Faiz elementi mənfəətə qoyulacaq. Bu bank sistemi kreditlərin maliyyələşdirilməsi zamanı da şirkətin mənfəətinə bağlanacaq. Dünyada tətbiq edilən slam bankçılığı təcrübəsinə əsasən, bu sistemdə daha çox biznes maliyyələşməsinə çalışırlar. Proses zamanı birbaşa faiz elementindən çox mənfəətin paylanması, bölüşdürülməsi düşünülür.
Şirkətin səhmlərinə müəyyən dövr ərzində də sahib olub, oradan dividend götürülməsi kimi yanaşılır. Bu zaman yenə qazanc götürülür, amma bu birbaşa faiz kimi deyil, mənfəətdən dividend pay kimi tənzimlənir”.
Ekspert hesab edir ki, İslam bankçılığı sistemində faiz olmayacaqsa, bank istehlak kreditlərinin verilməsində maraqlı olmayacaq: “Daha çox sahibkarlıq kreditləri diqqət mərkəzində və ön planda olacaq. Vətəndaşlar fikirləşməsinlər ki, faiz olmadan pulu qoyub götürə bilərlər. O zaman heç kəsin bu banka əmanət yerləşdirməyə marağı olmazdı. Sadəcə olaraq bu sistemdə faiz elementi mənfəətin bölüşdürülməsi, digər məsələlər formasında ortada olacaq”.
Günel CƏLİLOVA
