Hardasız, mənim göyərçin balalarım? - Üçüncü yazı
Əli uşaq vaxtı necə mehriban idisə, yetkin yaşda da hamıya qarşı o münasibətdə idi. Bayramlarda qohum-əqrəbanı təbrik etməyi xoşlayırdı...
Bir gün Qurban bayramı idi. Əli işdən icazə alıb evə gəldi. Anası gördü ki, o, çox məyusdur. Soruşdu:
- Sənə nə olub?
Əli kefsiz halda dedi:
- Mama, mən hamıya qarşı səmimiyəm. Ancaq məni heç kim təbrik eləmir. Atasız böyümüşük, kasıbıq, ona görə?
Sevinc xanım onun saçlarına sığal çəkib dedi:
- Elə demə, qurbanın olum, siz atasız böyüsəz də, kasıbçılıqla həyat sürsəz də, mərdsiz, ağıllı, mehribansız, halal çörəklə böyümüsüz. – Çöhrəsinə təbəssüm qondurdu: - Eybi yox, sən kiçiksən, onlar təbrik etmir, sən zəng vur. Qoy böyüklük səndə qalsın. – Bir az duruxmuş kimi oldu, başını yelləyib əlavə etdi: - Dur, dayına zəng vur.
Əli dedi:
- Yox, etməyəcəm. Qoy onlar bizi axtarsın.
Sevinc xanım təlaş keçirdi, Əli isə otağa keçib yatağına uzandı. Aradan bir az vaxt keçmişdi, Sevinc xanım gördü ki, Əli qohum-əqrəbaya zəng vurur, bayram münasibətilə təbrik edir. Gözləri yaşardı, soruşdu:
- Bəs deyirdin zəng vurmayacam?
Əli də gülümsündü, dedi:
- Eh, mama, ürəyim dözmədi...
Bax, belə bir oğul idi Əli...
***
Dəli-dolu günlər sürətlə əvəzləndi. Sentyabrın 19-u çatdı. Həmin gün İslamın ad günü idi. O, ad günü keçirməyi çox xoşlayırdı. Həmin gün İslam özü də gəldi. Ailə gözəl bir gün keçirtdi. İslamın şəninə təbriklər deyildi. O da hər xoş söz eşitdikcə, utandı, pörtdü və hər dəfə də anasına sarıldı. Sevinc xanım anidən soruşdu:
- Hiss edirəm ki, müharibə olacaq, çünki qadınlar orda-burda tez-tez müharibədən söz salırlar.
Əli İslama, İslam da ona baxdı, heç biri dillənmədi. Analarını üzməmək üçün Əli dedi ki, yox, sözdü sadəcə, fikir vermə.
Sevinc xanım dedi:
- Qadınlar deyir, ay bala.
Əli sanki bir az əsəbləşdi:
- Qadınlar hardan bilir? Ürəyini üzmə, mama, nə müharibə, biz torpaqlarımızı çox rahat şəkildə geri alacağıq, bir güllə atmadan.
İslam zəndlə qardaşına baxdı...
Əli də, İslam da elə ad günü gedən oldular. Sentyabrın 26-sı Sevinc xanım Əliyə zəng vurdu, dedi ki, bir həftədi getmisən, evə nə üçün gəlmirsən? Əli də dedi ki, mama, bu gecə gələcəyik. İslam da zəng vurmuşdu, dedi ki, o da gələcək, təki sən narahat olma.
İslam dəli-doluydu, gecənin zülmət çağında da olsa, hardasa qalan deyildi, evə gəlirdi. Qəfildən gəldi. Balaca bir maşınla gəlmişdi. Anasına dedi ki, qış paltarımı yığ. Ora soyuq olur. Sevinc xanım da onun dediyi kimi etdi. Həmin gün sentyabrın 26-sı, gecə yarı idi. İslam paltarını götürdü. Uşaq vaxtlarındakı xasiyyətlərinə uyğun, anasını qucaqlayıb öpdü. Gələndə də öpmüşdü. İndi sanki birdəfəlik gedirdi deyə anasını daha bərk qucaqladı, üzündən-gözündən, boynundan-boğazından öpdü, sonra arxaya baxmadan gəldiyi maşına mindi. Sevinc xanım da darvazaya söykənib durdu. Həsrət dolu baxışların acısı İslamı yandırdı, soruşdu:
- Mənə niyə elə baxırsan, ana?!
Sevinc xanım əlləri qoynunda dedi:
- Səni yola salıram, bala.
İslam maşının şüşəsini endirib dedi:
- Get evə, soyuq olar. Sentyabr deyib payız zənn etmə. Gecə yarı hava sərt olur, qışdakı kimi.
Dedi və maşın da sanki buna bənd idi, sürətlə irəli şütüdü. İslam getdi... Xidmət yerinə getməmişdən hamıyla - bütün qohum-əqrəba ilə bir-bir görüşdü, onlardan halallıq istədi. Sonra da dedi ki, mamama yaxşı baxın. Tək qoymayın onu. O, mənim əbədiyyət çırağımdır, sönsə, neyləyərəm?
İslam xoş arzular, şirin xəyallar kimi getdi. Sevinc xanım bu dəfə Əliyə zəng vurdu, soruşdu, bəs sən gəlmirsən?! Əli dedi ki, yox, gələ bilmirəm, əslində, gəlmək istədim, buraxmadılar. İnşallah, başqa bir gün gələcəm. Özünə yaxşı bax.
Sevinc xanım incimədi, çünki övladlarının iş tərzinə alışmışdı; Əli gələndə İslam, İslam gələndə Əli gələ bilmirdi. Bu, onun üçün adi hala çevrilmişdi.
Sevinc xanım həmin gecə demək olar ki, yatmadı, yata bilmədi, gecənin soyuq çağında başını pəncərəyə söykədi, duruxdu, öz-özünə dedi:
- Qadınlar deyir, müharibə olacaq. Bəs mənim oğlanlarım niyə bu barədə heç nə demirlər? Axı onlar bunu daha yaxşı bilirlər...
***
Əli və İslam Vətən üçün doğulmuşdular. Vətən adı gələndə farağat dururdular. Elə Vətənin müdafiəsinə də o cür getdilər...
27 sentyabr 2020-ci ildə erməni diversantlarının terrorlarına cavab olaraq əks-hücum əməliyyatı başladı. Bu əməliyyatın Vətən müharibəsinə çevrilməsi xalqımız tərəfindən böyük coşqu ilə qarşılandı. Minlərlə gənc könüllü döyüşə getmək üçün hərbi komissarlıqların önündə toplaşdı...
Əli Əhmədov torpaqlarımızın bütövlüyü uğrunda Ağdərə istiqamətində gedən döyüşlərdə fəal iştirak etdi. Hərbi əməliyyatlarda bir neçə dəfə ağır yaralandı, döyüşü buraxmadı, onu hərbi hospitala aparmaq istədilər, etiraz etdi, - mən Vətənin dar günündə hospitalda yata bilmərəm, - dedi. Döyüş yoldaşları, şəxsi heyət onun bu fədakarlığını, vətəndaşlıq əzmini alqışladılar.
Təəssüflər olsun ki, döyüşün ilk günü - 27 sentyabr 2020-ci ildə Əli Tərtər və Suqovuşan istiqamətində gedən döyüşlərdə qəhrəmancasına şəhid oldu. Həmin gün şəhid olması ilə bağlı anasına xəbər verildi. Sentyabrın 28-də onu böyük izdihamın müşayiəti ilə Mingəçevir şəhərinin Şəhidlər xiyabanında dəfn etdilər.
İslam isə Vətən müharibəsi zamanı Füzulinin azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə fəal iştirak etdi, öz çevikliyi ilə yadda qaldı. Ancaq çox heyif ki, Vətənin bu qəhrəman oğlu sentyabrın 27-də Füzuli uğrunda gedən hərbi əməliyyatlar zamanı şəhid oldu. Sentyabrın 28-də onu da Mingəçevir şəhərinin Şəhidlər xiyabanında – qardaşının yanında dəfn etdilər.
***
Sentyabrın 27-də həyatın çətinliklərini ürəyində qəmə-qubara döndərmiş Sevinc xanıma xəbər verdilər ki, hər iki oğlun Vətən uğrunda şəhid olub. O, elə bildi ki, bu xəbəri yuxuda eşidir. Min illərin yorğunluğu kimi silkələndi, övladlarının şəhid olması barədə xəbər yenidən təkrarlananda, huşu itdi, heysiyyəti azaldı, dizləri tutuldu, qəfil çökdü. Bu çöküş böyük bir dağın uçmasına, ətrafa lərzə salmasına bənzədi.
Sevinc xanım həm də imkan tapmadı desin ki, Əli şəhid olubsa, ümidim İslamadır. O, sağ-salamat qayıdar, Əlinin də iyini ondan alaram. Bunun fərqinə varanda, ah-nalə qopartdı, saçları küləklərə yem oldu. Bir anda qohum-əqrəba, tanış-biliş, qəsəbə sakinləri Sevinc xanımın qapısına doldu. Qadınlar onu sakitləşdirmək üçün dəridən-qabıqdan çıxdılar, həyatın amansız zərbələri altında mətinləşmiş qəlbi yaralı ana isə balalarından ötrü yanaqlarını parçaladı. Birazdan payızın ilıq hənirtisi altında Sevinc xanımın həyətinə iki tabut gətirildi. Birində Əlinin, o birisində İslamın qəhrəmanlıq salnaməsi var idi...
***
İnsan nə üçün yuxu görür? Mənbələrdə deyildiyi kimi, yuxular tamamilə bizə aid və bizim yaratdığımız xəyallardır... Hər gün qarşılaşdığımız hadisələr bizə bəzən öz xəyal etdiyimiz tərzdə və ya eynilə yuxuda əyan olur... Həyat insanın şüuraltı rakursları ilə həmahəng olduqca, yuxugörmə də qaçılmazdır.
Sevinc xanım da, övladları müharibəyə gedən ilk gündən qəribə yuxular gördü. Kitab yazmaq məqsədi ilə qapısını döyəndə bizə danışdığı əsas hadisələrdən çoxu gördüyü yuxular oldu...
Onlardan bir neçəsini maraq naminə təqdim edirik:
- Gördüm ki, Əli gəlib. Uzanmışdım... Əli də ayaq üstə durmuşdu. Deyirəm ki, ay Əli gördünmü buraları nə günə qoydunuz, ay bala? Niyə belə elədiniz? Aparıram yuxarı evə. Evləri göstərirəm. Heç nə demir. Dönüb mənə baxır. Əynində ağ köynək, başında isə polis papağı var idi. Sinəsi dolu medaldı. Səhəri oyandım, mənə zəng gəldi. Dedilər ki, uşaqlara medal veriləcək...
***
- Bir gün gördüm yenə Əli gəlib, yanında qara saçlı göyçək bir qız var. Dedi ki, mama, bu qızı mənə al. Mən də dedim ki, ay Əli, bəs Günel? (Əli nişanlı idi...) Heç nə demədi. Dedim, biz bu qızı tanımırıq axı. Kimdi, kimin qızıdı? Dedi ki, qazi qızıdı...
Başqa bir yuxuda görürəm yenə kəndə gedirik. Hamımız yığışıb oturmuşuq. Əli yenə həmin qız ilə gəlir, deyir, mama, Elxan dayıma denən, bu qıza elçi getsin. Mən onu almaq istəyirəm...
Yuxular da bəzən insana bir işarət verir. Balalarımla bağlı yuxularımın hamısı çin oldu. Deməli, bütün yuxularım mənə anladırmış ki, Əli və İslam Vətən uğrunda şəhid olacaq(lar).
***
Yuxuda görürəm, İslam gəlir. Əli ilə mən maşındayıq. İslam da mağazadan çıxıb biz tərəfə addımlayır. Qəfildən İslamın arxasından dumanlı işıq peyda olur. İslam cəld maşının təkərinin üstünə çıxır, mənimlə görüşür. Deyirəm, ay İslam, gəl gedək, Əli də burdadı. Deyir, yox, mama, siz gedin, mən sonra gələcəm...
***
Əlini iki həftə bundan əvvəl yuxuda gördüm. Kənarda dayanmışdı, əynində kostyum vardı. Həmin an qeybdən bir səs gəldi. Səs dedi ki, nə olar, gedin Əlinin anasına deyin ki, bu qədər ağlamasın. Yazıqdı uşaq, burda o qədər narahatdır, yeri sudur...
***
Bir dəfə də gördüm İslam uzanıb. Onu arxadan qucaqlayaraq deyirəm ki, bax, mən sizə demişdim, balalarım gələcək. Gördünüzmü, gəldilər ikisi də. İslamı qucaqlayıram, görürəm arıqlayıb. Deyirəm, ay İslam, niyə belə arıqlamısan? Evdə bal var. Gəl, gedək sənə bal verim. Deyir, yox, mama, istəmirəm. Əlində qara üzüm vardı, ondan yeyirdi...
***
- Evimizin təmiri qurtarmışdı. Balalarım elə bil qol-qanad açmışdılar. Demişdim, gedin, nə istəsəniz, onu da alın. Ürəyiniz nəyi istəyir, onu da seçin. Evə aid nə vardısa, özləri seçmişdilər. Ancaq... Toya hazırlaşan balalarım Vətən üçün şəhid oldular...
...Həmişə oturub İslamla söhbət edirdik. Dərdləşirdik. Mənə deyirdi ki, fikir eləmə, mama, hər şey yaxşı olacaq. İslamın o sözü məni həmişə rahatlandırırdı. Çox istəyərdim, indi o sözü yenə də desin.
Çox istəyərdim, geriyə dönsün, Əlidən yenə məsləhət alım. Yenə oturaq, söhbətləşək...
O günlərçün çox darıxmışam. Hardasız, mənim göyərçin balalarım?
(Ardı var)
Hikmət Məlikzadə
