Rusiyanın Ukraynaya hücumunun Azərbaycana vurduğu iqtisadi ziyanı rəqəmlər göstərir...
Vüqar Bayramov: “İki ölkə arasında ticarət dövriyyəsinin azalacağı gözlənilən idi”
Rusiyanın hücumunadək Ukrayna Azərbaycanın ən böyük ticarət tərəfdaşlarından biri idi. Müharibədən əvvəlki il – 2021-ci ildə Azərbaycan və Ukrayna arasında ticarət dövriyyəsinin həcmi 922 milyon dollar idi. Bu göstərici ilə Ukrayna Azərbaycanın ən böyük ticarət dövriyyəsinə malik olduğu 7-ci ölkə sayılırdı.
Müharibə başlayandan sonra -2022-ci ildə Azərbaycanla Ukrayna arasındakı ticarət dövriyyəsinin həcmi 618 milyon dollara enib. 2023-cü ildə ticarət dövriyyəsinin həcmində azalma davam edib və ticarət həcmi 354 milyon dollara enib. Beləliklə, müharibəöncəsi dövrlə müqayisədə iki ölkə arasındakı ticarət həcmi 2.6 dəfə azalıb. Müharibə Azərbaycanın Ukraynaya olan ixracına daha çox zərər vurub. Belə ki, müharibədən öncəki illə müqayisədə ötən il Azərbaycanın Ukraynaya ixracdan əldə etdiyi gəlir 452 milyon dollardan 118 milyon dollara geriləyib. Üstəlik, Ukraynadan Azərbaycana köçürülən pulların həcmi də kəskin azalıb. 2021-ci ildə Ukraynadan Azərbaycana 30 milyon dollar daxil olduğu halda, ötən il bu 2 milyon dollar olub.
Belə məlum olur ki, müharibə Ukrayna-Azərbaycan iqtisadi əlaqələrinə çox ciddi zərər vurub.
“Ukraynanın nəqliyyat və logistik şəbəkəsi demək olar dağılıb”
Məsələ ilə bağlı “Bakı-Xəbər”ə açıqlama verən millət vəkili Vüqar Bayramovun fikrincə, Ukrayna müharibəsi təkcə Azərbaycanla iqtisadi əlaqələrə mənfi təsir etməyib: “Müharibə səbəbindən Ukraynanın yalnız Azərbaycanla deyil, digər ölkələrlə də ticarət dövriyyəsində azalmalar qeydə alınıb. Çünki müharibə praktiki olaraq Ukraynanın ticarətinə, o cümlədən ixrac-idxalatına ciddi neqativ təsir göstərib. Ümumən, iqtisadi əlaqələrlə bağlı imkanlar məhdudlaşıb. Ona görə də Ukrayna ilə Azərbaycan arasında ticarət dövriyyəsinin azalacağı gözlənilən idi. Çünki Ukrayna şirkətləri Rusiya vasitəsilə və Qara dəniz üzərindən Azərbaycanla əlaqələr qururdu. Müharibə səbəbindən bu əlaqələr məhdudlaşıb. O üzdən, ticarət əlaqələrinin zəifləyəcəyi gözlənilən idi. Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, müharibə səbəbindən Ukraynada şirkətlərin əksəriyyəti fəaliyyətini dayandırıb. Ölkə əhalisinin 10 milyon nəfərdən çoxu qaçqındır. Onların çoxu xaricə köçüb. Bu o deməkdir ki, ölkədə idxala tələb azalıb. Şirkətlər fəaliyyətini dayandırdığı üçün ixrac imkanları azalıb. Eyni zamanda Ukraynanın nəqliyyat və logistik şəbəkəsi demək olar dağılıb. Xüsusən də idxal-ixrac imkanları nəqliyyat baxımından məhdudlaşıb. Ona görə də Ukrayna ilə əlaqələrin və ticarət dövriyyəsinin kəskin azalacağı müharibə konteksindən gözlənilən bir mənzərə idi. Bu gün Ukraynanın, təəssüf ki, demək olar bütün ölkələrlə ticari əlaqələrində oxşar azalmalar qeydə alınıb. Ancaq sözsüz, müharibə başa çatdıqdan sonra yenidən Azərbaycan və Ukrayna arasında ticarət dövriyyəsinin artacağı gözlənilir”.
Vidadi ORDAHALLI
