Ermənistan Ukraynanın "bir addımlığına yetişdi"...
Rusiya-Ermənistan münasibətləri böhran içindədir, səbəb təkcə İrəvanın 2018-ci il inqilabından sonra dəyişən mövqeyində deyil. Bu fikri erməni politoloq Aleksandr İskəndəryan səsləndirib.
O qeyd edib ki, Rusiyanın Ermənistanda təsiri əvvəlcə 2018-ci ildən sonra artıb, indi isə azalır: “Vəziyyət kifayət qədər köhnədir. Ermənistan-Rusiya münasibətlərində hər zaman böhranlar yaranıb. Azərbaycana silah satışı, 2013-cü ildə Ermənistanın beynəlxalq müqavilələrə, təşkilatlara münasibətdə davranışının kəskin dəyişməsi ilə bağlı hekayəni xatırlamaq olar.
Sadəcə olaraq, o vaxt bütün bunlar mətbuatda daha az işıqlandırılırdı. Bu baxımdan Rusiya da, Ermənistan da fərqli idi, hər şey qapalı ofislərdə həll olunurdu. İndi indiki erməni siyasi elitasının xüsusiyyətlərinə görə, əvvəllər bağlı qapılar arxasında baş verən bir çox şeylər zahirdə baş verir”.
Erməni ekspert vurğulayır ki, vəziyyəti ciddi şəkildə dəyişən başqa məqmlar da var: “Vəziyyəti Rusiya-Ukrayna müharibəsi və bu müharibə nəticəsində Rusiyanın xarici siyasətinin bəzi strukturları və alətlərinin sadəcə olaraq fəaliyyətini dayandırması dəyişdi. Məsələn, KTMT. KTMT daxilində münasibətlər təkcə ermənilərin hərəkətlərinə görə deyil, digər səbəblərdən mürəkkəbləşir”. Ekspert KTMT-nin keçmiş baş katibi Yuri Xaçaturovun məhkəməsini xatırladaraq, bunun heç də adi məsələ olmadığını vurğulayır.
O hesab edir ki, Rusiyanın Cənubi Qafqazın işlərinə ciddi qarışmağa nə imkanı, nə də istəyi var: “Ermənistan hansısa yolla bunu başqa tərəfdaşlarla əvəz etməyə çalışır. Eyni zamanda, İrəvanda insanların Avropa İttifaqının necə işləməsi barədə yaxşı təsəvvürləri yoxdur”. Onun sözlərinə görə, hazırkı vəziyyət Ukrayna ətrafında gedən proseslərin nəticəsidir. Bunlar fonunda Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın “France 24”ə müsahibəsində səsləndirdiyi fikirlər vəziyyətin daha da mürəkkəb xarakter aldığını göstərir. Paşinyan açıq mətnlə vurğulayır ki, Ermənistanın Rusiyanın hakim olduğu Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatında iştirakı dondurulub. Paşinyanın digər iddiasına görə, Rusiya bir neçə ay öncə Ermənistan əhalisini açıq-aşkar hakimiyyəti devirməyə çağırıb. Baş nazirin sözlərinə görə, Moskvanın ona qarşı təbliğatı dayanmır. Paşinyan rusiyalı fərari Dmitri Setrakovun Ermənistanda Rusiya hərbçiləri tərəfindən oğurlanması ilə bağlı xüsusi narahatlığını da ifadə edib: “Biz ərazimizdəki qanunsuz fəaliyyətlə barışmayacağıq”. O əlavə edib ki, İrəvanın tələbləri yerinə yetirilməsə, Ermənistan bunu cavabsız qoymayacaq. Beləliklə, İrəvan Moskvaya getdikcə daha açıq şəkildə zidd siyasət yürüdür. Ermənistan parlamentinin keçmiş vitse-spikeri, politoloq Eduard Şarmazanov Kremlin bütün bunları İrəvana bağışlamayacağını bəyan edir. O, hətta ölkəsinin Ukraynaya çevriləcəyi barədə xəbərdarlıq edib. Şarmazanov bu məsələdə Qərbi və Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanı ittiham edib: “Onlar Ermənistanı Ukraynaya çevirmək istəyirlər. Bu isə o deməkdir ki, dövlətimiz anti-Rusiya tramplininə çevriləcək, suverenliyini itirə, yeni ərazi və insan itkiləri verə bilər”.
Siyasətçi, həmçinin, Paşinyanı Gürcüstanın keçmiş prezidenti Mixeil Saakaşvili və Ukrayna dövlət başçısı Volodimir Zelenski ilə müqayisə edib: “Onları birləşdirən nədir? Qərbə sevgi, Rusiyaya nifrət. Onlar itkiyə səbəb olmaqla seçilirlər. Bir şey aydındır: ölkəmiz Paşinyandan xilas olmalıdır. Əks halda pis sürprizlər olacaq”. Bu fikri erməni hərbi ekspert Ayk Nahapetyan da bölüşür. O, Paşinyanın indi Fransanın təsiri ilə Ermənistanı fəlakətə sürüklədiyini, Rusiyanın buna göz yummayacağını bildirir. Həmçinin qeyd edir ki, Fransanın Cənubi Qafqazda yaratdığı təhdidlərə Azərbaycan da göz yummayacaq: “Fransa indi Ermənistanı silahlandırır. İlk dəfədir ki, Fransadan “Bastion” zirehli texnika gəlir və onların münaqişə zonasında olan Ermənistan üçün effekt verəcəyini düşünmürəm. Məsələn, onları Ukraynaya təklif etdilər, amma rədd edildi. Çünki onlar guya avtomatik silah atəşindən qoruyur, lakin ağır pulemyotdan istifadə edilərsə, o faydasız ola bilər. Cəbhədə onların heç bir mənası yoxdur. Və istənilən ölkədən böyük miqdarda gecə görmə cihazlarını ala bilərsiniz, bu problem deyil. Hava hücumundan müdafiə sistemləri silah deyil, səmada pilotsuz uçan obyektləri aşkarlayır. Tutaq ki, onlar aşkar edilib, lakin onları məğlub edəcək avadanlıq yoxdursa, onda nə mənası var? Bu radarların İrəvana çatdırılmasının bir məqsədi var - Ermənistan Rusiya ilə hava hücumundan müdafiənin birgə idarə olunmasına dair müqavilə bağlayıb və onların vəzifəsi ümumi hava hücumundan müdafiə idarəetmə sisteminə daxil olmaqdır, çünki bu, Rusiya-Ukrayna cəbhəsinə daxil olmaq üçün Qərbə lazımdır. İrəvana gələn Fransa müdafiə nazirinin mesajı ilə bağlı demək istərdim ki, burada təhlükəli proseslər başlayır. Həmçinin Azərbaycan Prezidentinin İrəvan-Paris hərbi-texniki əməkdaşlığı ilə bağlı son dərəcə mənfi mövqeyini də nəzərə alaq. Fransa, faktiki olaraq, Ermənistana silah vermir, silah vermək imitasiyasını yaradır. Bu da Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə Fransanın Ermənistanı Bakıya qarşı müharibəyə başlamaq üçün silahlandırdığını deməyə imkan verir. Üstəlik bu, Azərbaycana hərbi əməliyyatlara başlamaq üçün tam legitim əsas verə bilər. Bu baxımdan Bakı qabaqlayıcı əks-hücuma keçə bilər. Fransanın da məqsədi Rusiyaya qarşı ikinci cəbhə açmaqdır. Çünki Ukrayna cəbhəsində onların hara getdiyi aydındır, gec-tez bu cəbhə NATO-nun məğlubiyyəti ilə bağlanacaq”. Hər halda, baş verənlər İrəvanın öz yanlış siyasətinin nəticələridir. Bu ölkə başqalarının diqtəsi ilə hərəkət etdiyindən sürətlə fəlakətə sürüklənir.
Nahid SALAYEV
