Azərbaycana qarşı bu addımla AŞPA özünü çox pis hala salıb...

“Azərbaycan nümayəndə heyətinin hüquqları bərpa olunmayacağı təqdirdə, Azərbaycan tərəfindən də Avropa Şurası və Avropa İnsan Haqları Məhkəməsində iştirak məsələsinə yenidən baxılacaq”. Bu fikirləri ayın əvvəlində Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Parlamentlərarası İttifaqın Baş katibi Martin Çunqonqu qəbul edərkən səsləndirib.

Dövlət başçısı Avropa Şurası Parlament Assambleyasında (AŞPA) anti-Azərbaycan xarakteri daşıyan və Azərbaycan nümayəndə heyətinin etimadnaməsinin ratifikasiya edilməməsi ilə bağlı azlıq olan bir qrupun təşəbbüsünün dialoqa xidmət etmədiyini vurğulayaraq bildirib ki, bu, ümumiyyətlə, parlament platformasının ənənələri ilə ziddiyyət təşkil edir. Qeyd edək ki, bəzi avropalı parlamentarilər yanvarın 24-də AŞPA-dakı Azərbaycan nümayəndə heyətinin səlahiyyətlərini sual altına alaraq, nümayəndə heyətinə qarşı ağlasığmaz ittihamlarla çıxış ediblər. Bunu nəzərə alaraq Azərbaycan nümayəndə heyəti AŞPA-da geniş, ətraflı bəyanat yayıb. Parlament Assambleyasında mövcud olan dözülməz irqçilik, Azərbaycanofobiya və İslamofobiya mühiti fonunda Azərbaycan nümayəndə heyəti AŞPA ilə əməkdaşlığı və təşkilatda iştirakını qeyri-müəyyən müddətə dayandırmaq qərarına gəlib. Bundan sonra AŞPA Azərbaycan nümayəndə heyətinin etimadnaməsinin səsvermə nəticəsində təsdiqlənmədiyini və bir il müddətində qurumdan uzaqlaşdırıldığını elan edib. Daha sonra isə məlumatlar yayılıb ki, Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi və Prezident Administrasiyasının ekspertləri Avropa Şurasından və Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsindən çıxmaqla bağlı hüquqi məsələləri öyrənir. Artıq bu vəziyyət AŞPA-da ciddi narahatlığa yol açıb. Milli Məclisin Beynəlxalq münasibətlər və parlamentlərarası əlaqələr komitəsinin sədri və ölkəmizin AŞPA-dakı nümayəndə heyətinin rəhbəri Səməd Seyidov qeyd edir ki, Azərbaycana qarşı sərgilənən qərəzli mövqe istər-istəməz AŞPA-ya ciddi zərbə vurur və bu zərbənin əks-sədası getdikcə artacaq. Artıq Türkiyə, Serbiya, Ukrayna, Gürcüstan, eyni zamanda Ərəb Parlamentinin sədri öz etiraz məktubunu göndərib. Başqa ölkələr də göndərmək niyyətindədir. Millət vəkili verilən qərarla Avropa Şurasının özünə böyük ziyan vurduğunu, Azərbaycanın milli maraqlar məsələsində güzəştə getməyəcəyini vurğulayıb: “Ümumilikdə isə proses Avropa Şurasının nüfuzuna ciddi xələl gətirdi. Axı bura dialoq və qarşılıqlı əməkdaşlıq platforması kimi təqdim olunan beynəlxalq təşkilatdır. Ancaq onlar danışıq və sülhün tələb olunduğu regionunda dialoqdan, məsələləri araşdırmaqdan imtina etdilər. Deməli, bizi Azərbaycan əraziləri işğal altında və 1 milyondan artıq qaçqın və məcburi köçkünün olduğu halda dialoqa çağırırdınız? İndi isə bu məsələlər öz ədalətli həllini tapandan sonra kəskin addımlar atmağa və sanksiyalar qəbul etməyə qərar veribsiniz? Budur sizin mövqeyiniz? Bax, bu suallara Avropa Şurası özü cavab verməlidir. Nə qədər tez cavab verəcəksə, bu, bir o qədər təşkilatın artıq ciddi şəkildə çalxalanmış, öz yerindən oynadılmış və faktiki düşmüş nüfuzuna hansısa formada təsir göstərə bilər. Yox, bunu etməsə, öz-özünü daha da dərin quyuya salacaq. Ona görə ki, Azərbaycan öz fəaliyyətini davam etdirir. Yəqin ki, siz də cənab prezidentin Münhen Təhlükəsizlik Konfransında iştirakını müşahidə etdiniz. Hamımız ölkə başçımızın qəbuluna düşmək üçün olan növbəni də gördük və bir neçə aydan sonra dövlətimiz dünyanın ən böyük tədbirlərindən hesab edilən BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasına - COP29-a ev sahibliyi edəcək. Bütün sadaladığımız məsələlərə görə, Avropa Şurası təşkilat kiməsə lazım olub-olmadığını fikirləşməlidir. Əgər lazımdırsa, düzgün addımlar atsın. Təşkilatın öz-özünü məhv etmək qərarı varsa, biz bunun qarşısını ala bilmərik. Amma Azərbaycanın milli maraqlarına heç kim müdaxilə edə bilməz”.

Səməd Seyidov AŞPA-da ölkəmizə qarşı həyata keçirilən addımların öncədən planlaşdırılmış olduğunu qeyd edib: “Ötən ilin aprel və oktyabr aylarında təşkilatda qəbul edilən qətnamələri nəzərdən keçirsək, onların qərəz, yalan və böhtanla dolu olduğunu görərik. Bunlar sadəcə ünvanı səhv saldılar. Elə bildilər ki, nə yazsalar, nə desələr Azərbaycan sakitcə qulaq asacaq və dedikləri ilə oturub duracaq. İndi tamamilə fərqli Azərbaycanımız var - alnıaçıq, başını dik tutan və qüdrətli, qalıb xalqı olan!”. Bu arada Gürcüstan parlamentinin Avropa Şurası Parlament Assambleyasındakı nümayəndə heyətinin rəhbəri Givi Mikanadze AŞPA sədri Teodoros Rusopulosa məktub ünvanlayıb. Məktubda AŞPA-nın sessiyası zamanı Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin nümayəndə heyətinin səlahiyyətlərinin ratifikasiya edilməməsi barədə qəbul edilmiş qətnaməyə toxunulur. Bildirilir ki, bu cür sərt qərarlar AŞPA-nın Azərbaycanla və Cənubi Qafqazla gələcək münasibətləri, eləcə də AŞPA-nın özünün gələcəyi üçün mümkün olan mənfi nəticələr əsaslı şəkildə müzakirə edilmədən və təhlil olunmadan qəbul edilir. Bu isə narahatlıq doğurur. Gürcüstanın qurumdakı nümayəndə heyətinin rəhbəri hesab edir ki, bu qətnamə AŞPA çərçivəsində Azərbaycanla gələcək əməkdaşlığı və fikir mübadiləsini mümkünsüz edir. Bu, AŞPA-nın Cənubi Qafqaz regionu ilə qarşılıqlı fəaliyyətinə də mənfi təsir göstərəcək. Üstəlik, bu qərar Avropa Şurasının dialoq və əməkdaşlıq üçün vacib platforma kimi missiyasına və nüfuzuna da xələl gətirir. Mikanadze yuxarıda göstərilənləri nəzərə alaraq, Azərbaycan Respublikası nümayəndə heyətinin səlahiyyətlərinin ratifikasiya edilməməsi barədə qərarın zərərli nəticələrinin qarşısını almaq üçün bu qətnamənin yenidən nəzərdən keçirilməsinə çağırır. Serbiyanın AŞPA-dakı nümayəndə heyətinin üzvü Stefan Yovanoviç isə qeyd edir ki, Avropa Şurası kimi bir təşkilatda ikili standartlara yer olmamalıdır. O vurğulayır ki, Azərbaycan nümayəndə heyətinin assambleyanın işində iştirak etməməsi, çətin ki, bir təşkilat kimi Avropa Şurasının xeyrinə olsun: "Təşkilat əməkdaşlıq və dialoq platforması rolunu oynayır. Azərbaycanın AŞPA-da olmaması təşkilatda regional problemlərin effektiv həllinə mane olacaq”. İndilikdə gğrünən odur ki, dialoq, qarşılıqlı hörmət əsasında işləməsi tələb olunan AŞPA, əslində, bütün bu dəyərlərdən çox uzaqdır. Bu fonda rəsmi Bakı bəyan edir ki, normal münasibətin şahidi olmasa, qalib Azərbaycana layiqli münasibət göstərilməsə, nümayəndə heyətimiz öz mövqeyində qalacaq. Həmçinin Azərbaycanın Avropa Şurası və Avropa İnsan Haqları Məhkəməsini tərk etməsi də qaçılmaz olacaq. 

Nahid SALAYEV