Ermənistan ortada qalıb - yiyə duran yoxdur...

Ermənistanda Ukrayna ssenarisi təkrarlana bilər. İrəvanı Kiyevin taleyi gözləyir. Fransa Ermənistanı silahlandırmaqla Cənubi Qafqaz regionunda, Rusiya Federasiyasının sərhədləri yaxınlığında münaqişə ocağı yaratmaq istəyir...

Bu xüsusda xəbərdarlıqlara indi getdikcə daha çox rast gəlmək mümkündür. Eyni zamanda, Ermənistanın Qərbin orbitinə yuvarlanmaq cəhdləri də açıq müşahidə edilir. Faktdır ki, Rusiya orbitindən uzaqlaşmaq, ərazisindəki rus hərbi bazalarını çıxarmaq baş nazir Nikol Paşinyanın qarşısında duran prioritet məsələ olub. Şübhəsiz, bu istiqamətdə ilk addım da Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatından (KTMT) çıxmaq qərarıdır. Eyni zamanda Ermənistanda anti-Rusiya ritorika və bəyanatları artmaqda davam edir. Amma “armenianreport” portalı yazır ki, Qərbə doğru qaçmaq da Ermənistana heç nə qazandırmayıb. Qeyd olunur ki, Ermənistan rəhbərliyinin bir geosiyasi qütbdən digərinə atılması ölkəyə yaxşı heç nə gətirməyib: “Son 5-6 ildə Ermənistan okeanda tüğyan edən fırtınanın ortasında kövrək bir qayığa bənzədilib. Sonuncu dedikdə, təbii olaraq, regionumuzu, ölkəmizi cənginə alan və  dünyada baş verən geosiyasi tufan nəzərdə tutulur. Daha çox deyək - Rusiya ilə Qərbin qarşıdurması Ermənistana daha çox birbaşa təsir edir. Təəssüflə etiraf etməliyik ki, burada özümüzü təhlükəli ortamda tapırıq, arxamızda güclü müttəfiq yoxdur.
 Kimsə etiraz edə bilər: bəs bizim üzvü olduğumuz KTMT? Digərləri soruşacaq: bəs bizim orbitinə doğru irəlilədiyimiz və hətta öz ərazisində Aİ missiyasını qəbul etdiyimiz Qərb haqqında nə demək olar? Mən onların hər ikisini məyus etməyə tələsirəm - növbəti gərginlik olarsa, heç bir geosiyasi qütb bizə kömək etməyəcək. Başlayaq KTMT-dən. Uzun illər cəmiyyətimizdə sarsılmaz bir inam var idi ki, Azərbaycanla yeni müharibə olarsa, həm Rusiya, həm də KTMT çəkinmədən bizim tərəfimizdə olacaq. Üstəlik, təkcə mənəvi, siyasi və diplomatik səviyyədə deyil, həm də hərbi səviyyədə. İlk həyəcan təbili 2016-cı ilin aprelində, o zaman Ermənistan qarşısında sənədli öhdəlikləri olan əsas hərbi-siyasi müttəfiqimiz Rusiya və hələ də üzvü olduğumuz hərbi bloku KTMT barmaqlarını belə qaldırmayanda çalındı. Bəli, KTMT-nin ovaxtkı baş katibi Nikolay Bordyuja erməninin qulağına xoş nəsə demişdi, amma onun blok daxilində real güc rıçaqları yox idi. Məhz o zaman eyni Paşinyanın təmsil olunduğu müxalifətimiz Ermənistanı Aİİ və KTMT-dən çıxmağa çağırmağa başladı. KTMT isə savaşın Azərbaycan ərazisində getdiyini əsas gətirdi.  44 günlük müharibədə KTMT-yə üzv olan bir dövlət də bizə dəstək vermədi. Əksinə, müharibədən sonra bu dövlətlərin başçıları Bakını qələbə münasibətilə təbrik etmək üçün sıraya düzüldülər. Və 2022-ci ilin sentyabr hadisələrindən sonra Ermənistan nəhayət əmin oldu ki, biz artıq KTMT ilə eyni yolda deyilik. 

Əslində, 2022-ci ilin payızından İrəvan KTMT-nin bütün tədbirlərini boykot etməyə başladı. Hələ də boykot edir, amma nədənsə, Ermənistan hakimiyyəti bu lazımsız təşkilatı tərk etməyə tələsmir. Nəticədə biz faktiki olaraq KTMT-də qaldıq, lakin onun dəstəyi olmadan. Eyni zamanda, Moskvanın cəsarəti var ki, bizim hakimiyyət qarşısında daima Azərbaycanla sərhəddə KTMT missiyasının yerləşdirilməsinin məqsədəuyğunluğu məsələsini qaldırsın, deyirlər ki, Ermənistan bundan ancaq faydalanacaq. Niyə sizin missiyanıza ehtiyacımız olsun? Axı Moskvanın Ermənistanda hərbi bazası və sərhədçiləri var, niyə onlar öz bilavasitə vəzifələrini, yəni sərhədlərimizin təhlükəsizliyini təmin etməyi düşünmürlər? Amma yox, Rusiya sözsüz ki, Ermənistandakı hərbi mövcudluğunu artırmaq istəyir. Xeyr, sağ olun uşaqlar, ehtiyac yoxdur.
 Amma bəlkə biz təhlükəsizlik baxımından keçmiş “müttəfiqlərimizi” Qərb ölkələri, məsələn, Fransa və ABŞ ilə hərbi-siyasi ittifaqla əvəz etmişik? Təəssüf ki, yox. Parisin bütün yardımı bölgədəki güc balansını heç bir şəkildə dəyişdirməyən kiçik silah müqaviləsi ilə məhdudlaşdı. Bəli, Makron sözdə ruhumuz və bədənimizlədir, amma əslində hər şey daha kədərlidir. Fransa, şübhəsiz ki, Ermənistana kömək üçün öz qoşunlarını göndərməyəcək. Bəli, bizim Aİ missiyamız var. Üstəlik o, Ermənistandakı fəaliyyətini kifayət qədər həyasızcasına qiymətləndirir. Bu yaxınlarda missiyanın rəhbəri Markus Ritter Aİ-nin Ermənistandakı müşahidə missiyasının 1 illiyinə həsr olunmuş tədbirdə demişdi ki, “Avropa İttifaqının Ermənistanda yerləşən müşahidə missiyası son bir il ərzində 1720 patrul keçirib, sərhədyanı bölgələrdə sülh və əminamanlığa xidmət edib”. “Mən siyasi dəstəyə görə Aİ üzv dövlətlərinə, eləcə də ekspert göndərdiyinə görə Kanadaya dərin minnətdarlığımızı bildirmək istərdim. Aİ-nin monitorinq missiyasının gücləndirilməsi və şəxsi heyətin sayının 209-a çatdırılması ilə bağlı son qərar Aİ-nin monitorinq missiyasının uğurunu, sabitliyi və sülhü qorumaq əzmini təsdiqləyir. Missiya sərhəd bölgələrində mühüm sabitləşdirici rol oynayır, gərgin vəziyyətlərin səngidilməsinə və insidentlərin sayının azaldılmasına kömək edir”, - Ritter vurğulayıb.
 Cənab Markus açıq şəkildə özünə aşağı hörmətdən əziyyət çəkmir. Amma  əminəm ki, oxucularımız Ritterin bəyanatının həyasız xarakterinə dair dediklərimizlə razılaşacaqlar. Xahiş edirəm məni maarifləndirin, hörmətli cənab, Aİ missiyasının 1720 patrulu Ermənistanın sərhədyanı rayonlarında sülh və təhlükəsizliyə necə töhfə verdi? Fevralın 12-dən 13-nə keçən gecə Ermənistan silahlı qüvvələrinin Zəngəzur rayonunun Nerkin-Hand kəndi ərazisində Azərbaycan Silahlı Qüvvələri ilə toqquşma nəticəsində həlak olan 4 erməni hərbçisinin yaxınlarının  üzünə bu sözləri təkrarlaya bilərsinizmi? Hətta tutaq ki, Aİ missiyasının heyəti 1000 nəfərə qədər artırılacaq. Bu hansısa şəkildə Ermənistanın təhlükəsizliyinə kömək edəcəkmi? Gəlin səmimi olaq. Ermənistan rəhbərliyinin bir geosiyasi qütbdən digərinə atılması ölkəyə yaxşı heç nə gətirmədi. Əksinə, biz özümüzü regionumuzda güclər arasında qarşıdurmanın episentrində tapırıq. Onların hər biri Ermənistanı özünə tərəf çəkir. Eyni zamanda, bəziləri bizə heç bir şəkildə kömək etmədən, bizi suverenlikdən məhrum etmək üçün Ermənistanı İttifaq dövlətinə qoşulmağa məcbur etməyə çalışırlar.
 Kollektiv Qərb Paşinyandan yalnız Ermənistanın KTMT-dən çıxdığını elan etməyi və Rusiya ilə bütün əlaqələri kəsməyi tələb edir. Və eyni zamanda, o da qarşılığında heç bir şey təklif etmir. Bəlkə kənardan kiməsə güvənməyi dayandırıb, yalnız öz gücünə güvənməyin vaxtı çatıb? Bəlkə dünyanın siyasi xəritəsində tamhüquqlu subyektə çevrilmək və Moskva, Paris və ya Vaşinqtonu nəzərə almadan öz maraqlarınız əsasında hərəkət etməyin vaxtı çatıb?”.

Tahir TAĞIYEV