Akademiyada görünməmiş yeni ixtisas üzrə doktorantura təhsili yaradılır…
"Ölkədə seysmologiya ixtisası üzrə doktorantura təhsilinin olmaması bu sahədə başlıca problemlərdən biridir". Bunu AMEA-nın prezidenti akademik İsa Həbibbəyli akademiyada keçirilən seysmologiya sahəsində qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş müşavirədə deyib.
İ.Həbibbəyli qeyd edib ki, Azərbaycanın, həm də bir sıra qonşu dövlətlərin seysmik baxımdan aktiv zonada yerləşməsindən irəli gələrək, ölkəmizdə bu sahəyə xüsusi diqqət olmalıdır: “Seysmologiya ixtisası üzrə doktorantura təhsilinin olmaması yüksəkixtisaslı kadr hazırlığı prosesinə əngəl törədir”.
Maraqlıdır, bu problem necə həll olunmalıdır?
Ilqar Orucov: “Seysmologiya sahəsi üzrə peşəkar kadrlara ehtiyac var, ölkəmiz seysmik zonada yerləşir”
Elm və Təhsil Nazirliyi yanında İctimai Şuranın üzvü, Azərbaycan Gənc Alim, Doktorant və Magistrlər Cəmiyyətinin sədri İlqar Orucov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında qeyd etdi ki, seysmologiya ixtisası üzrə kadra ehtiyac var. Doktorantura təhsili üzrə ayrılan yerlər məhdud saydadır: “Seysmologiya ixtisası üzrə il ərzində bir və ya iki nəfər üçün doktorantura təhsili üçün yer ayrıla bilər. Bu təşəbbüs həmin elmi müəssisədən gəlməlidir. Onlar bununla çıxış etməli və Seymologiya Mərkəzinin bununla bağlı qərarı olmalıdır”.
Ekspert hesab edir ki, seysmologiya sahəsi üzrə peşəkar kadrlara ehtiyac var. Çünki Azərbaycan seysmik zonada yerləşir.
Elmar Nurəliyev: “Seysmologiya sahəsində ixtisaslı kadrlara, elmi araşdırmalar aparan, təbii fəlakətləri elmi cəhətdən, rəqəmsal texnologiyalar vasitəsilə öyrənən alimlərimiz olmalıdır”
Təhlükəsizlik məsələləri üzrə ekspert Elmar Nurəliyev qeyd etdi ki, hazırda rəqəmsal texnologiyalar təbii fəlakətlərin öyrənilməsi və proqnozlaşdırılmasında ən mühüm vasitədir: "Qardaş Türkiyədəki zəlzələ dəhşəti göstərdi ki, təbii fəlakətləri proqnozlaşdırmaq da vacibdir, proqnozlara diqqət etmək və qabaqlayıcı tədbirlər görmək də. Hazırda elə texnologiyalar mövcuddur ki, təbii fəlakətlərin növünü, miqyasını müəyyənləşdirir. Peyk vasitəsilə kosmosdan görüntülər əldə edilir, yerin quruluşu, qatlarda baş verən proseslər, dəyişikliklər, hamısını qeydə almaq, görüntülər əldə etmək mümkündür. Bu imkanlardan faydalanmaq lazımdır. Müasir texnologiyalar, rəqəmsallaşma təhlükələrin önlənməsinə kömək edir. Zəlzələ zamanı insanların xilasında lazer cihazlarından necə uğurla istifadə edildi. Bu cür vasitələr təkcə təbii fəlakətlər zamanı deyil, gündəlik həyatda da istifadə edilməlidir. Fiziki gücün yetmədiyi yerdə cihazlar önə keçir. Biz bunu zəlzələ dağıntılarının aradan qaldırılmasında və insanların xilası zamanı gördük. Reallıq artıq bunu tələb edir ki, müdafiə və təhlükəsizliyin təminatında rəqəmsal texnologiyalardan istifadə edilsin. Lakin bunu biləcək mütəxəssislər də olmalıdır. Bizim seysmologiya sahəsində ixtisaslı kadrlara, mütəxəssislərə, həmçinin də elmi araşdırmalar aparan, təbii fəlakətləri elmi cəhətdən, rəqəmsal texnologiyalar vasitəsilə öyrənən alimlərimiz olmalıdır. Bu iş AMEA-ya tapşırılmalı, cavabdehliyi də onlar daşımalıdır, seysmologiya üzrə mütəxəssislər yetişməlidir”.
Günel CƏLİLOVA
