Banklarda yeni istismar üsulu - kreditlər vaxtından əvvəl geri götürülmür...
Kamran Məmmədli: “Bankın vaxtından tez ödənişə görə müştəridən əlavə faiz məbləği tələb etməsi qanunsuzdur”
Maliyyə sıxıntılarını həll etmək istəyənlər banka müraciət edir. Bankdan kredit götürən şəxsin tək istəyi tez bir müddətdə götürdüyü vəsaiti geri qaytarmaqdır. Kredit götürən şəxslər əllərinə düşən əlavə vəsaiti belə banka ödənişinə yönəldir ki, borcu azalsın.
Kredit ödənişini vaxtında edə bilməyən şəxslərin cərimələnməsi hər kəsə bəllidir. Amma vaxtından tez ödəniş edən vətəndaşın bank tərəfindən cərimə olunması və ya bütün faizlərin ödənilməsinin tələb edilməsi eşidənləri şoka salır. Müqavilədə göstərilən müddətdən tez borcun qaytarılmasına baxmayaraq, hesablanan faizlər borcalandan tam məbləğdə alınır. Bu cür tələblər kredit verənlərə əlavə qazanc gətirsə də kredit götürənlərdə ciddi narazılıq yaradır.
Maraqlıdır, bankların və digər kredit təşkilatlarının borcalanlardan əlavə faiz məbləğini almaq hüququ varmı?
“… vaxtından əvvəl ödəniş edən şəxsi mükafatlandırmaq əvəzinə cərimələməsi düzgün deyil”
Iqtisadçı ekspert Kamran Məmmədli “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, bankın vaxtından tez ödənişə görə müştəridən əlavə faiz məbləği tələb etməsi qanunsuzdur: "Bankın vaxtından tez ödəniş edən şəxsdən bütün faizlərin ödənilməsini tələb etməyə ixtiyarı yoxdur. Bankın vaxtından əvvəl ödəniş edən şəxsi mükafatlandırmaq əvəzinə onu cərimələməsi qanunsuzdur. Bununla bağlı müştəri məhkəməyə müraciət edə bilər. Aidiyyəti qurumlar bu məsələyə biganə yanaşmamalıdır. Məlumat üçün deyim ki, Azərbaycan qanunvericiliyində vətəndaşı vaxtından əvvəl ödəniş etməyə görə cərimələmək nəzərdə tutulmur. Bir tək sahibkarlar və ya iri kommersiya şirkəti ilə imzalanan müqavilədə bu hal göstərilə bilər. Həmin müqavilədə qeyd olunur ki, sahibkar vaxtından əvvəl ödəniş etsə, filan məbləğdə cərimə olunacaq. Ancaq sıravi vətəndaşa bu hal nəzərdə tutulmur”.
Həmsöhbətimiz onu da əlavə etdi ki, bank müştərinin krediti vaxtından əvvəl ödəməsinə qadağa qoya bilməz, lakin bəzi istisnalar tətbiq edə bilər: “Problem ondan ibarətdir ki, müştərinin krediti vaxtından əvvəl ödəməsi bankın vəsaitləri yerləşdirmə üzrə planlaşdırma prosesini pozur və o, əldə edilən pulları səmərəli yerləşdirə bilmir”.
Günel CƏLİLOVA
