Qarabağ erməniləri apar-topar Ermənistandan da qaçırlar...

Qarabağ ermənilərinin köçkünlüyündən sonra Ermənistan hökuməti müxtəlif yardım proqramları elan etdi, lakin onlar tam olaraq mövcud deyil. Bu barədə Ermənistan parlamentinin “Şərəfim var” müxalifət blokunun deputatı Tiqran Abramyan “Facebook” sosial şəbəkəsindəki səhifəsində yazıb.

O, xüsusilə qeyd edib ki, müxtəlif səbəblərdən Qarabağdan gələn ermənilərin bəzi qrupları bu proqramlardan yararlana bilmir və pasportlarla bağlı məsələləri həll etmək üçün çətin avantüralara məruz qalırlar: “Qeyd edək ki, qarabağlıların köçkünlüyünə qədər də bununla bağlı daimi problemlər var idi - pasportlardan başlayaraq növbə probleminə qədər, lakin Qarabağın Azərbaycanın nəzarətinə keçməsindən sonra da problemlər həllini tapmayıb. Belə ki, Qarabağ ermənilərinin Ermənistana gəlişindən sonra da onlar çoxsaylı problemlərlə üzləşirlər. Qarabağlıların ən böyük problemlərindən biri də iş məsələsidir. İnsanlar dövlətə arxalanmaqda davam etmək istəmirlər və onlara işləmək imkanı verilməlidir. Problemlərdən biri də vətəndaşlıqla bağlı məsələdir ki, ərizə verəndən sonra belə vətəndaşlıq alınması uzun müddət davam edir. Bu, dövlət sektoruna aiddir və Qarabağda təhlükəsizlik sistemindən tutmuş sənaye idarələrinə qədər burada bilik və bacarıqlara malik olan çoxlu sayda insan işləyirdi. Amma onlar da Ermənistanda iş tapa bilmirlər. Təbii ki, obyektiv baxımdan çətin nizamlanma məsələləri var, lakin bir çox problemləri qısa müddətdə həll etmək olar. Ancaq bunun üçün hakimiyyətə onlarda olmayan siyasi iradə lazımdır. Bu gün bir çox Qarabağ sakinlərini Ermənistanı tərk etməyə sövq edən çoxlu sayda problem var ki, bunun qarşısı bütün vasitələrlə alınmalıdır. Bunun üçün isə insanlara iş və ən azı minimum yaşayış şəraiti lazımdır”. Lakin  Tiqran Abramyan vurğulayır ki, hazırda bu istiqamətdə də ciddi problemlər var. O səbəbdən Qarabağdan gələn ermənilər Ermənistanı tərk edir. Erməni sosioloq Samvel Manukyan da hesab edir  ki, həm ölkə daxilində, həm də onun hüdudlarından kənarda hər yolla vəziyyəti gərginləşdirməyə çalışan qüvvələr var. Ekspertin fikrincə, qeyri-müəyyən hərbi-siyasi vəziyyət, yeni müharibə qorxusu hakimiyyətdən məyusluq və əlbəttə ki, sosial-iqtisadi vəziyyətin pisləşməsi də həm Qarabağdan gələn ermənilərin, həm də Ermənistanın öz sakinlərinin köçünə kifayət qədər təsir edən mühüm amillərdir. Manukyan hesab edir ki, köç edən əhalinin əksəriyyəti Rusiyaya gedir. Statistikaya görə, Ermənistandakı ailələrin təqribən 20%-nin məhz bu ölkədə əmək miqrantı var. O, vəziyyəti qaranlıq 90-cı illərlə müqayisə edib, həmin vaxt insanlar doğma yurdlarını tərk edib gedirdilər. Qeyd edək ki, Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, 1992-ci ildə Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı 230 minə yaxın insan ölkəni tərk edib. Indi rəsmi erməni mənbələrinə inansaq, bu gün Ermənistan əhalisinin 3,4%-i Qarabağdan olan ermənilərdir və bu, kifayət qədər böyük rəqəmdir. Bu da o fonda qeydə alınır ki, Ermənistanın hələ də ciddi iqtisadi problemləri, yüksək yoxsulluq səviyyəsi və nəzərəçarpacaq büdcə kəsiri var. Bu səbəbdən indiyə kimi Ermənistanı minlərlə Qarabağ ermənisi  tərk edib. Qarabağ ermənilərinin  niyə Ermənistanı tərk etməsinin konkret səbəblərinə gəlincə, erməni mediası yazır ki, bu ilk növbədə sosial və mənzil şəraiti ilə bağlıdır. Bir tərəfdən Ermənistanın birdən-birə ərazisinə gələn bir neçə min insana sosial yardım üçün böyük imkanları yoxdur. Digər tərəfdən, Ermənistan onlara sosial yardım üçün maliyyə ayırmır. Hakimiyyət bu xərcləri minimuma endirməyə çalışır və məskunlaşma çox vaxt kazarma tipli - rayonlardakı məktəblərin idman zallarında aparılır ki, bu da ailələr üçün heç də uyğun deyil. Həmçinin, məşğulluq problemi var, baxmayaraq ki, hökumət artıq müəyyən proqramlar təklif edir, bəzi sahibkarlar isə Qarabağdan olan ermənilər üçün məşğulluq üstünlükləri təklif etsələr də, bütün bunlar sistemsizdir və onların işə ehtiyaclarının yalnız üçdə birini ödəyə bilir. Qarabağ erməniləri Ermənistanda çox vaxt simpatiya ilə deyil, şovinizmlə üzləşirlər. Qarabağdan olan ermənilər yeni müharibə ilə üzləşə biləcəyindən ehtiyat edirlər. Bu səbəbdən Azərbaycanla sərhəd bölgələrində məskunlaşan belə ermənilər Ermənistanı tərk edirlər. Onlar tərəfindən Ermənistanda perspektivlərin olmaması hiss olunur. Qarabağ ermənilərinin əksəriyyətinin Ermənistanda daşınmaz əmlakı və bir çoxunun qohum-əqrəbası yoxdur. Bu da onların köçünü stimullaşdırır. Bir çox Qarabağ sakinləri vəziyyətlərinə görə Ermənistan hökumətini günahlandırır və bu qavrayışın nə qədər ədalətli olmasından asılı olmayaraq, Ermənistan xalqının empati və dəstəyinin olmadığını hiss edirlər. Bundan əlavə, onların gözləntiləri özünü doğrultmur. Xüsusən də maddi və insan itkilərinin ödənilməsi ilə bağlı Ermənistan hakimiyyətinin addımlarından narazıdırlar. Bu səbəbdən də Ermənistanı tərk edirlər.

Samirə SƏFƏROVA