Azyaşlılarımız rəqsə aludə olublar - qızlar oğlan, oğlanlar qız kimi rəqs edir…
Nazilə Həşimova: “Qızların oğlan, oğlanların isə qız kimi rəqs etməsi bayağı, çox eybəcər şəkildə görünür”
Oynamaq, rəqs etmək toy məclisləri, el şənliklərini əyləncəli və baxımlı edən əsas amillərdən biridir. Təəssüf ki, musiqi altında edilən hər hərəkəti də rəqs adlandırmaq olmaz. Bəzən bu yalnız fiziki əzələ oynatmalarından ibarət olur.
Əvvəllər sərt texniki-dinamik hərəkətli rəqsləri yalnız kişilər edirdilərsə, son illərdə qadınlar da bu məsələdə kişilərdən heç də geri qalmırlar.
Maraqlı məqam ondan ibarətdir ki, son zamanlar azyaşlı uşaqlar arasında rəqs etməyə maraq artıb. Bu marağı sosial şəbəkələrdə tez-tez paylaşılan azyaşlı rəqslərindən də görmək mümkündür. Təzadlı məqam qız uşaqlarının oğlan kimi oynaması, kişi rəqsinə xas elementlərdən istifadə etmələridir. Oğlanlar isə qız kimi nazlana-nazlana rəqs edir. Bir sözlə, qızlar kişi kimi sərt, tullana-tullana rəqs edir, oğlanlarda isə bunun əksi müşahidə olunur.
“Məktəb yaşlı oğlanlar qız kimi nazlana-nazlana bir oynayır ki, insan özündən utanır, biz hara gedirik, cəmiyyətimiz məhv olur”
Rəqs müəllimi Nazilə Həşimova “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, milli folklorumuzda qadın və kişi rəqsləri hərəkət elementlərinə görə fərqlənir. Azərbaycan qadın rəqs elmentlərinin əsasını ayaqların düz hərəkəti, bütün diqqətin əl və çiyinlərə yönəlməsi, başın və üzün hərəkəti təşkil edir. Qadın rəqslərindən fərqli olaraq, kişi rəqslərində ayaqların hərəkət texnikası böyük rol oynayır: “Lakin zaman keçdikcə qızların oğlan rəqsinə marağının artması milli rəqslərimizin əsrlərdən bəri formalaşmış xarakterik xüsusiyyətlərini, gələcək taleyini də sual altında qoyur. İndi rəqs edənlərdə emosiya həddindən artıq çoxdur. Rəqs incəsənətdir. İncəsənət isə mədəniyyət. Bu baxımdan istər toyda, istər də səhnədə mədəniyyətin bir parçası olan rəqsləri layiqincə təbliğ etməliyik”.
Həmsöhbətimiz onu da əlavə etdi ki, qızların oğlan, oğlanların isə qız kimi rəqs etməsi bayağı, çox eybəcər şəkildə görünür: “Xanımların xanım rəqsləri var, bəylərin də bəy rəqsləri var. Bəzi rəqslərdə ritmlər var ki, bu, rəqsin sürətliliyini artırmaq üçün istifadə oluna bilir. Hər hansı bir müəllim rəqs kurslarında qızlara ritm öyrədirsə, deməli onun savadı o dərəcədə də çox deyil. Öyrədirsə, demək pul naminə o dərsi keçir. Valideyn istəyir, müəllim də öyrədir. Gəncləri düzgün istiqamətləndirmək lazımdır. Valideynlərə düzgün informasiya vermək lazımdır. Belə olan halda qızlar xanımlar üçün olan rəqslərə, oğlanlar da bəylər üçün olan rəqslərə gələcəklər”.
Rəqqasın sözlərinə görə, son vaxtlar rəqslərdə həddən artıq gurultu var. Ahəng itib, gurultu isə artıb: “Toylarda qadınların kişi, kişilərin də qadın kimi rəqs etməsinin əsas kökü baletmeysterlərin olmaması ilə bağlıdır. Sosial şəbəkədə, xüsusilə də TikTok platformasında azyaşlı uşaqların rəqsi ilə bağlı iyrənc görüntü müşahidə olunur. Məktəb yaşlı oğlanlar qız kimi nazlana-nazlana bir oynayır ki, insan özündən utanır. Biz hara gedirik, cəmiyyətimiz məhv olur. Bunu başa düşən yoxdur”.
Günel CƏLİLOVA
